Bruksela oceniła sytuację państw UE. 5 wskazówek dla Polski

Bruksela zachęca państwa członkowskie do hojnej polityki budżetowej. Polsce rekomenduje nadzwyczajne działania w celu przyspieszenia zielonej rewolucji.

Publikacja: 23.05.2022 21:00

Bruksela oceniła sytuację państw UE. 5 wskazówek dla Polski

Foto: AFP

Komisja Europejska opublikowała w poniedziałek doroczny semestr europejski, czyli ocenę sytuacji gospodarczej wszystkich państw członkowskich z dołączonymi do niej rekomendacjami. Lista takich wskazówek dla Polski zawiera pięć punktów.

Bruksela zaleca wzrost wydatków budżetowych, ale ukierunkowany. Ma on służyć tymczasowemu wsparciu gospodarstw domowych i firm najbardziej narażonych na wzrost cen energii oraz osób uciekających z Ukrainy.

To zresztą zalecenie dla wszystkich państw UE. – Państwa powinny przejść od powszechnego wsparcia budżetowego, udzielanego podczas pandemii, do bardziej ukierunkowanych środków mających na celu złagodzenie skutków kryzysu energetycznego i pomoc osobom uciekającym przed wojną – powiedział Paolo Gentiloni, komisarz UE ds. gospodarczych.

Energetyka i emerytury

Ponadto rząd musi wspierać inwestycje publiczne na rzecz zielonej i cyfrowej transformacji oraz bezpieczeństwa energetycznego, w tym poprzez wykorzystanie pieniędzy z Funduszu Odbudowy po pandemii (jego akceptacja przez Brukselę jest już na ostatniej prostej) oraz innych funduszy UE.

Tutaj KE naciska na polski rząd na szybkie sfinalizowanie negocjacji w sprawie dokumentów programowych polityki spójności na lata 2021–2027.

Po okresie wzmożonych wydatków – już po 2023 roku – rząd musi wrócić do celu równowagi budżetowej w średnim okresie. Temu ma m.in. służyć poprawa efektywności wydatków publicznych. KE zwraca uwagę, że w czasie pandemii rząd wiele wydatków realizował poza oficjalnymi statystykami budżetowymi, wykorzystując do tego specjalnie stworzone mechanizmy i fundusze, żeby nie przekroczyć konstytucyjnego progu zadłużenia.

Czytaj więcej

Komisja Europejska obniża prognozy. Bez gazu gospodarka UE zahamuje

I choć to bardzo wygodny i elastyczny instrument szybkiego reagowania, to jednak pozostawia wydatki publiczne poza kontrolą publiczną. To, zdaniem Komisji Europejskiej, wymaga reformy.

Bruksela zaleca też zwiększenie przyszłych świadczeń emerytalnych i stabilności systemu emerytalnego poprzez podwyższenie rzeczywistego wieku emerytalnego oraz reformę preferencyjnych systemów emerytalnych (rolnicy, służby mundurowe).

Bez tego znaczna część emerytów w naszym kraju znajdzie się w przyszłości na skraju ubóstwa. KE przytacza analizy polskiego rządu, z których wynika, że tylko do utrzymania świadczeń na obecnym poziomie w 2070 roku konieczne byłoby wydawanie na ten cel dodatkowych 6,7 proc. PKB. Polskie społeczeństwo szybko się bowiem starzeje.

Dodatkowym problemem są w tym kontekście bariery w dostępie do rynku pracy dla młodych matek (brak wystarczającej liczby miejsc w placówkach opieki przedszkolnej) czy niski wiek emerytalny. Konieczne jest także dostosowanie popytu do podaży na rynku pracy. Dlatego Polska musi promować wysokiej jakości edukację i umiejętności istotne dla rynku pracy, zwłaszcza poprzez uczenie się dorosłych i poprawę umiejętności cyfrowych społeczeństwa.

Przypomnienie o inwestycjach

Co roku KE w rekomendacjach dla Polski zwraca uwagę na słabości służby zdrowia. Nie inaczej jest tym razem. Konieczne jest też wzmocnienie innowacyjności gospodarki i dalsza cyfryzacja przedsiębiorstw oraz administracji publicznej.

I tradycyjne też od kilku lat pojawia się zalecenie poprawy klimatu inwestycyjnego poprzez zapewnienie niezależności sądownictwa. To punkt, który od roku blokował akceptację polskiego Krajowego Planu Odbudowy (24 mld euro w dotacjach i 12 mld euro w pożyczkach). Zalecenia z semestru europejskiego są bowiem wymienione w rozporządzeniu o KPO jako jeden z warunków akceptacji planu. KE zażądała zatem od Polski wykonania wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE i likwidacji Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego.

Istotnym zaleceniem dla Polski jest zmniejszenie zależności od paliw kopalnych poprzez m.in. przyspieszenie wydawania zezwoleń i budowy odnawialnych źródeł energii. Polska powinna zreformować politykę renowacji budynków i systemy wsparcia, aby zachęcić do większej efektywności energetycznej, promować oszczędność energii i szybsze wycofywanie paliw kopalnych z ogrzewania oraz przyspieszone wdrażanie pomp ciepła.

Ponadto musi też przyspieszyć zieloną transformację w transporcie – poprzez rozbudowę infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych i zachęty do korzystania z transportu publicznego czy aktywnego przemieszczania się (rowerem, hulajnogą, piechotą).

KLAUZULA KOREKCYJNA

Komisja Europejska zdecydowała o przedłużeniu do końca 2023 roku tzw. ogólnej klauzuli korekcyjnej, która pozwala państwom członkowskim na zboczenie ze ścieżki ograniczania deficytu budżetowego. Klauzula istnieje w Pakcie Stabilności i Wzrostu od 2011 roku i została tam wprowadzona w reakcji na kryzys finansowy. Skorzystano z niej po raz pierwszy w marcu 2020 roku w obliczu konieczności masowych wydatków publicznych na podtrzymanie gospodarki w czasie pandemii. Miała przestać obowiązywać pod koniec 2022 roku, ale w związku z wojną w Ukrainie została przedłużona o rok. Klauzula umożliwia czasowe odchylenie od zasady zrównoważonego budżetu, gdy pojawią się nadzwyczajne, niezależne od rządów, negatywne okoliczności.

Gospodarka
Chiny zniosły cło na amerykański surowiec. Ale nie chcą się przyznać
Gospodarka
Ernesto Torres Cantú, szef Citi: Na świecie będzie coraz mniej wolnego handlu
Gospodarka
UE kontra Chiny. Dwie ważne sprawy eskalują w WTO
Gospodarka
Francji grozi poślizg deficytu budżetowego
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Gospodarka
Niemcy chcą wydawać więcej na obronę. Potrzebują zgody Brukseli