Unijne bonusy trafiły do regionów

Choć resort rozwoju regionalnego pieniądze unijne z krajowej rezerwy wykonania i tzw. dostosowania technicznego rozdzielił w lutym ubiegłego roku, dopiero teraz ostatecznie wiadomo, na co województwa je przeznaczą. Całe drugie półrocze 2011 r. marszałkowie województw negocjowali z Komisją Europejską zmiany w programach regionalnych. Wynikało to nie tylko z potrzeby zagospodarowania dodatkowej puli, ale także z tzw. przeglądu śródokresowego. Bruksela zatwierdziła zmienione programy z końcem ubiegłego roku.

Jak zgodnie przyznają marszałkowie, rozmowy z Brukselą nie były łatwe. Komisja Europejska jasno wskazała priorytety, na które regiony mogły skierować dodatkowe euro. – Jeśli chodzi o transport, priorytetem były kolej i lotniska. Jeśli chodzi o przedsiębiorczość, Brukseli zależało przede wszystkim na badaniach i nowych technologiach – mówi „Rz" Olgierd Geblewicz, marszałek zachodniopomorski. – O infrastrukturze społecznej, w tym ochronie zdrowia KE, nie chciała rozmawiać – dodaje.

Ostatecznie ponad 1/3 środków (36 proc.) trafi na przedsięwzięcia związane z transportem, choć głównie inwestycje drogowe. Niektóre regiony na transport przeznaczyły wszystkie środki. – Dolny Śląsk otrzymał łącznie 27 mln euro dodatkowych środków. Całość tej kwoty zostanie przeznaczona na priorytet „Transport", z tego 22,25 mln euro na infrastrukturę drogową (drogi o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym), a 4,5 mln euro na linie kolejowe, transport miejski i podmiejski – wylicza Barbara Kaśnikowska, dyrektor Departamentu Regionalnego Programu Operacyjnego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego. Cały bonus na drogi (regionalne i wojewódzkie) przeznaczył też Śląsk, a Małopolska 19 mln euro na drogi o znaczeniu regionalnym i 8,5 mln euro na promowanie czystego transportu miejskiego (planuje się zakup szynobusów oraz budowę punktów przesiadkowych). Kujawsko-Pomorskie zarezerwowało 20,2 mln euro na przebudowę dróg wojewódzkich i budowę obwodnic.

– Potrzeby związane z infrastrukturą transportową są tak duże, że nawet gdybym dostał 100 mln euro tylko dla swego regionu, to nie miałbym problemu z ich podziałem. Samorządy lokalne stale zgłaszają potrzeby w tej dziedzinie – podkreśla Geblewicz. W jego regionie na rozbudowę i modernizację systemu dróg wojewódzkich trafi 9,4 mln euro. Tylko przedsiębiorcy zyskają więcej, bo 11 mln euro. Pieniądze te mają posłużyć na wsparcie wysoko innowacyjnych projektów firm.

I właśnie innowacje, badania i rozwój to druga kategoria, na jaką województwa przeznaczyły najwięcej pieniędzy. Na ten cel zarezerwowano 208,5 mln euro. To w większości pieniądze na nowe technologie, prace badawcze firm i współpracę przedsiębiorców z jednostkami naukowymi. Przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o około 170 mln euro, czyli o około 25 proc. dodatkowych pieniędzy.

Ponad 90 mln euro z bonusów dla regionów trafi na projekty energetyczne. W Małopolsce 2 mln euro pochłonie budowa zintegrowanego systemu pozyskiwania i dystrybucji energii powstałej ze źródeł odnawialnych na terenie III kampusu Uniwersytetu Jagiellońskiego, a kolejne 3 mln euro poprawa jakości i zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii w regionie.

Prawie 70 mln euro włodarze województw przeznaczyli też na rozwój społeczeństwa informacyjnego. – Na infrastrukturę telekomunikacyjną,  w tym sieci szerokopasmowe,  wydamy 4,5 mln euro, a kolejne 4,9 mln euro pochłoną usługi i aplikacje dla obywateli (w tym e-administracja i e-nauczanie) – wskazuje Monika Walecka-Gołasz, wicedyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego w Urzędzie Marszałkowskim w Toruniu.

W myśl wskazań Brukseli ani jedno euro nie trafi na kulturę. – Komisja Europejska z góry wykluczyła pewne obszary wsparcia i nie było po prostu możliwości przeznaczenia pieniędzy na te cele – mówi „Rz" Marek Sowa, marszałek małopolski. Zwraca też uwagę na to, że choć łączna pula bonusów robi wrażenie, to jednak jak podzieli się ją na regiony, to nie są to już wielkie kwoty.

– Pieniędzy było po prostu zbyt mało, aby rozdrabniać dodatkowe wsparcie na zbyt wiele dziedzin. Poza tym 50 mln euro to środki na niwelowanie skutków powodzi, a nie na nowe przedsięwzięcia – zauważa Sowa.

Masz pytanie, wyślij e-mail do autora: a.osiecki@rp.pl

Paweł Orłowski, wiceminister rozwoju regionalnego

Dodatkowe środki, które po uzgodnieniach z Komisją Europejską trafiły do programów regionalnych, marszałkowie przeznaczają na najważniejsze potrzeby rozwojowe. To również odpowiedź na realia gospodarcze. Wspieranie innowacyjności, nakłady na badania, inwestycje we współpracujące z uczelniami firmy, to klucz do szybkiego i trwałego wzrostu. Samorządy nie zapominają też o rozwoju infrastruktury. Rozbudowana sieć transportowa, przyjazne środowisko i czysta energia służą głównie mieszkańcom, ale to także zachęta dla inwestorów.