O pieniądze z Unii coraz trudniej

Jak wynika z wyliczeń resortu infrastruktury i rozwoju w latach 2014–2020 do firm ma trafić 15,77 mld euro z nowej puli dla Polski. Oznacza to, że przedsiębiorstwa pozostaną jedną z najważniejszych grup odbiorców unijnej pomocy.

Najwięcej pieniędzy (8,3 mld euro) ma przynieść firmom program „Inteligentny rozwój", który zastąpi „Innowacyjną gospodarkę". Prawie 6,5 mld euro przewidziano łącznie w szesnastu programach regionalnych i 959 mln euro w programie „Polska wschodnia".

– 16 mld euro wydaje się wielką kwotą, ale środków unijnych dla firm zawsze będzie za mało. Popyt na nie jest ogromny i można przyjąć, że w okresie 2007–2013 otrzymał je co piąty ubiegający się. Nie należy się spodziewać, żeby w latach 2014–2020 było inaczej – mówi „Rz" Mirosław Marek, wiceprezes firmy doradczej DGA, były prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. – Pula jest naprawdę duża, ale popyt na pewno przerośnie podaż – wtóruje Kiejstut Żagun, dyrektor w firmie doradczej KPMG.

Obaj eksperci zgadzają się też, że przedsiębiorcom będzie trudniej sięgnąć po te środki. – W minionym okresie, szczególnie w programach regionalnych, finansowano dość proste inwestycje. Teraz idea jest taka, żeby realizować projekty wyrafinowane – tłumaczy Marek. – Poprzeczka jest coraz wyżej, co było widać już w latach 2007–2013, kiedy to na początku tego okresu było znacznie łatwiej pozyskać dotacje niż pod jego koniec, co wiązało się ze śrubowaniem wymagań dotyczących innowacyjności – wyjaśnia Żagun. Jego zdaniem to naturalne, że o euro z UE będzie trudniej.

Obawia się on jednak o to, aby środki z programu „Inteligentny rozwój" teoretycznie dedykowane przedsiębiorcom na pewno do nich trafiły. Głównym celem tego programu ma być pobudzenie innowacyjności gospodarki, w szczególności wzmocnienie współpracy przedsiębiorstw z jednostkami naukowymi w celu komercjalizacji wyników prac badawczych i zwiększenia prywatnych nakładów na Badania i Rozwój (B+R). – To, że chcemy zwiększać nakłady na B+R, jest słuszne. Musimy to robić, aby liczyć się w świecie, bo schemat niskie płace, niskie koszty i tani produkt już nie działa. Również nieco wymuszana współpraca między naukowcami a przedsiębiorstwami jest do przyjęcia. Tylko żeby nie skończyło się tak, że pieniądze na badania trafią głównie do jednostek naukowych, a nie do firm – przestrzega Żagun.

Poza „Inteligentnym rozwojem" przedsiębiorcy powinni zainteresować się też programem operacyjnym „Polska wschodnia" przeznaczonym dla pięciu wschodnich województw, który ma stanowić uzupełnienie „Inteligentnego rozwoju" w zakresie wzmacniania zdolności firm do tworzenia i przyswajania innowacji. Ma temu służyć m.in. podniesienie aktywności inwestycyjnej firm w obszarze B+R, a także wsparcie tworzenia nowych przedsiębiorstw. W „Polsce Wschodniej" w przeciwieństwie do programu „Rozwój Polski Wschodniej" realizowanego w okresie 2007–2013 to firmy, a nie uczelnie i samorządy mają być głównymi odbiorcami pomocy. – Będziemy z tego programu wspierać m.in. projekty badawczo-rozwojowe, instytucje otoczenia biznesu i klastry z udziałem firm. Chcemy się też skoncentrować na nowych firmach, tzw. start-upach, szczególnie tych rozwijanych przez osoby młode – wskazywała we wczorajszym wywiadzie dla „Rz" Bożena Lublińska-Kasprzak, prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (agencja będzie odpowiadać za realizację tego programu).

– Ośrodki innowacji, głównie parki i inkubatory technologiczne, które stworzyliśmy w kończącej się perspektywie, będą miały za zadanie inkubowanie nowych firm – dodała szefowa PARP.

Poza programami krajowymi przedsiębiorcy będą mogli korzystać z programów regionalnych. Tak jak w okresie 2007–2013 tak i na lata 2014–2020 władze wszystkich województw przewidziały znaczące kwoty dla firm. Łącznie to prawie 6,5 mld euro. Za pieniądze z programów regionalnych mają być realizowane działania zwiększające konkurencyjność przedsiębiorstw (poprzez inwestycje oraz rozwój kadr i ich kompetencji), a także wzmacniające regionalne inteligentne specjalizacje, których obranie przez województwa było warunkiem otrzymania pieniędzy z nowego budżetu UE.

To głównie w programach regionalnych w miejsce dotacji na proste inwestycje firm ma być więcej pożyczek i poręczeń. – Nacisk na tzw. instrumenty zwrotne ma dobre i złe strony. Plusem jest niewątpliwie to, że taką samą kwotą można obsłużyć znacznie więcej przedsiębiorstw. Drugi pozytyw, choć może niepopularny wśród firm, jest taki, że wypaczają one rynek w dużo mniejszym stopniu niż dotacje. Tak uznała Komisja Europejska i dlatego forsuje instrumenty zwrotne – tłumaczy Mirosław Marek, przyznając, że firmy zawsze będą wolały dotacje.

Podyskutuj z nami na Facebooku, www.fa­ce­bo­ok.com/eko­no­mia. Czy dzięki funduszom z UE udało się podnieść konkurencyjność polskiej gospodarki?

Opinia:

Iwona ?Wende, l?wiceminister infrastruktury?i rozwoju