Polski dług i deficyt wciąż niebezpiecznie rosną

Finanse publiczne w Europie Środkowej są zagrożone – twierdzi agencja ratingowa Fitch. Jej zdaniem dług publiczny w Polsce może w przyszłym roku osiągnąć poziom 56,3 proc. PKB. Jednak analitycy spodziewają się, że rząd przedstawi program obniżenia deficytu, gdyby Polsce groziło niebezpieczeństwo pogorszenia wiarygodności kredytowej.

– Byłby to bardzo zły znak, gdyby to niebezpieczeństwo się urzeczywistniło – mówi Ryszard Petru, główny ekonomista BRE Banku.

– Pamiętajmy, że od 2008 r. nasz deficyt się zwiększa. Więc Fitch ma prawo do takich ocen. Choć nie sądzę, by w najbliższym czasie obniżono oceny Polski – dodaje Piotr Kalisz, główny ekonomista CitiHandlowy.

W opublikowanym wczoraj raporcie Fitch Ratings ostrzegł, że stan finansów publicznych w Czechach, na Węgrzech i w Polsce będzie się dalej pogarszał ze względu na spowolnienie gospodarcze. W rezultacie średni poziom długu publicznego zwiększy się do 2010 r. o 10 pkt proc. w porównaniu ze stanem z końca 2008 r. (w Polsce wyniósł 47,1 proc. PKB – red.).

Zdaniem ekonomistów takie komunikaty ze strony agencji oceniających wiarygodność kredytową mogą przyczyniać się do osłabienia polskiej waluty. Doszło do tego zresztą już wczoraj – tylko do godz. 15 kurs euro wzrósł o 4 gr do 4,17 zł.

– Skutki globalnej recesji i finansowego spowolnienia przyczyniły się do bardzo silnego spadku dynamiki PKB w Czechach, na Węgrzech i w Polsce, a w konsekwencji prowadzi to do negatywnej presji na publiczne finanse – stwierdził David Heslam, dyrektor w Departamencie Ratingów Państw w agencji Fitch. – Znaczne pogorszenie sytuacji finansów publicznych w tych krajach może doprowadzić do negatywnych decyzji ratingowych, jeśli kraje te nie przygotują i nie wdrożą wiarygodnych średniookresowych programów konsolidacyjnych. We wszystkich trzech krajach sytuacja polityczna i cykl wyborczy zwiększają ryzyko poluzowania dyscypliny budżetowej – dodał Heslam.

Także polscy ekonomiści uważają, że wiarygodność Polski na rynkach międzynarodowych podtrzyma tylko zdecydowany program naprawy finansów publicznych połączony z planem obniżki deficytu finansów publicznych poniżej

3 proc. PKB (co jest wymagane dla przyjęcia euro – red.). – Rynki finansowe są sceptyczne co do naszego programu prywatyzacji i podjęcia realnych działań przez rząd, stąd tak pesymistyczne oceny rozwoju sytuacji w Polsce – wyjaśnia Petru.

Podobne scenariusze kreślą też inne instytucje – według Bank of America/Merrill Lynch w przyszłym roku poziom deficytu finansów publicznych sięgnie 6,6 proc. PKB, a długu 55 proc. PKB. Analitycy Komisji Europejskiej wskazują nawet na 59,7 proc. PKB. Bardziej optymistyczni w tym zakresie są analitycy Fitcha, którzy prognozują 56,3 proc. PKB.

Oni jednak, jak podkreślają, wierzą w osiągnięcie przez rząd 25 mld zł z prywatyzacji. W innym przypadku poziom zadłużenia wzrośnie jeszcze bardziej. – Konieczny jest wiarygodny plan obniżania deficytu od roku 2011, aby deficyt oraz poziom zadłużenia w Polsce nie zaczęły odstawać od tych w innych krajach z porównywalną oceną wiarygodności kredytowej. Inaczej Polsce może grozić obniżka ratingu – napisano w komunikacie Fitcha.

Według analityków agencji ratingowej wzrost deficytu budżetowego w latach 2009 i 2010 może oznaczać opóźnienie terminu przyjęcia euro poza rok 2013, który zakładał Fitch w swoim poprzednim scenariuszu.