Jacek Gdański, prezes PANA i szachowy arcymistrz: Postawionego piona już się nie cofa

Szachy uczą odpowiedzialności za podejmowane decyzje – mówi Jacek Gdański, prezes PANA i szachowy arcymistrz.

Publikacja: 22.02.2024 03:00

Jacek Gdański, prezes PANA i szachowy arcymistrz

Jacek Gdański, prezes PANA i szachowy arcymistrz

Foto: mat. pras.

Jakie są pana priorytety w zarządzaniu Polską Agencją Nadzoru Audytowego?

Chciałbym postawić na profesjonalizm nadzoru. Inne priorytety to pogłębienie dialogu z rynkiem audytorskim i samorządem zawodowym biegłych rewidentów.

Audytorzy narzekali, że w ostatnich latach brakowało im partnerskiego podejścia PANA. Jesteście na taki dialog otwarci?

Zdecydowanie tak. PANA jest otwarta na stałą, roboczą współpracę z Polską Izbą Biegłych Rewidentów. Zarówno nadzór, jak i samorząd mają wiele wspólnych celów, z których powinna wynikać naturalna synergia w działaniu. PANA powinna częściej rozmawiać z tymi, którzy polegają na zbadanych sprawozdaniach finansowych, podejmując decyzje gospodarcze lub inwestycyjne. Kierunki pracy nadzoru nie mogą być określane bez głosu tych, którzy korzystają z usług audytorskich.

Przepisy regulujące audyt są jednymi z najbardziej restrykcyjnych w UE. Nie powinny zostać złagodzone?

Dokonując transpozycji prawa UE w tym zakresie, polski ustawodawca zastosował koncepcję tzw. białej listy, tj. zamkniętego katalogu usług, które mogą być świadczone. Regulacje dotyczące usług firm audytorskich mają dynamiczny charakter i powstają często jako reakcja na nieprawidłowości oraz zapotrzebowanie rynku. PANA nie ma inicjatywy ustawodawczej, jednak jeśli pojawią się propozycje zmian przepisów prawnych w tym zakresie, to z pewnością wyrazi swoją opinię. Ważne jest, by wszelkie zmiany były dokonywane w transparentnym procesie poprzedzonym konsultacjami.

Czytaj więcej

Minister finansów zdecydował, kto zastąpi Patkowskiego. Brat prezesa BNP Paribas

Branża twierdzi, że mniejsze firmy audytorskie nie są w stanie udźwignąć regulacji i dlatego kończą działalność. Spada też liczba rewidentów. To powód do niepokoju czy normalne zjawisko świadczące o konsolidacji i profesjonalizacji rynku?

Problemem jest niewystarczający napływ młodych ludzi do zawodu. Zmniejszanie się liczby firm audytorskich wynika z jednej strony z konsolidacji, która generalnie jest zjawiskiem pożądanym, z drugiej zaś z tego, że dla wielu najmniejszych podmiotów sprostanie wymogom regulacyjnym stanowi poważne wyzwanie. Obserwujemy też odchodzenie z zawodu seniorów, co jest zjawiskiem normalnym. Notabene w ciągu ostatnich 20 lat średnia wieku biegłego rewidenta w Polsce obniżyła się z ponad 60 do 52 lat. Generalnie spadek liczby biegłych rewidentów jest zjawiskiem globalnym, a jedną z niewątpliwych przyczyn są bariery wejścia do zawodu.

Odrębną kwestią jest złożoność i objętość standardów badania. Dla małych jednostek atrakcyjne może być oparcie działalności na nowym międzynarodowym standardzie badania mniej złożonych jednostek. Aby tak się stało, konieczne jest wdrożenie tego standardu do regulacji krajowych i tu liczę na aktywność PIBR.

Jak PANA ocenia sytuację na rynku audytu, czy często identyfikuje nieprawidłowości? Podobno zaskakująco często wiele spółek akcyjnych nie poddaje swoich sprawozdań audytowi, a niektóre audyty wykonują osoby podszywające się pod rewidentów.

Według danych PANA swoich sprawozdań akcyjnych nie bada nawet większość (powyżej 52 proc. w roku 2022) spółek akcyjnych w Polsce. PANA nie obejmuje swoim nadzorem spółek akcyjnych, lecz firmy audytorskie, jednak prowadząc działania informacyjne i edukacyjne, podkreśla, że badanie sprawozdań finansowych to nie tylko ustawowy obowiązek, ale również korzyść. Inną kwestią jest to, czy sankcje prawne dla podmiotów, które nie badają swoich sprawozdań, a mają taki obowiązek, są wystarczające i spełniają swoją rolę.

Odsetek firm audytorskich, wobec których zostały podjęte działania nadzorcze, jest dość wysoki. Aktualnie PANA analizuje przyczyny.

Czytaj więcej

Minister finansów musi odzyskać znaczenie

A co z osobami podszywającymi się pod audytorów?

Wykonywanie badania przez osoby bez uprawnień jest przestępstwem, a odpowiedzialność za należyty wybór firmy audytorskiej spoczywa na jednostce. Istnieją już narzędzia, które są pomocne, czyli lista firm audytorskich na stronie internetowej PANA oraz rejestr biegłych rewidentów na stronie PIBR.

W ostatnim czasie głośno było o sprawie Deloitte. PANA, w związku z tzw. aferą GetBacku, ukarała Deloitte Audyt trzyletnim zakazem badania sprawozdań. WSA wstrzymał jednak wykonanie tej decyzji, co de facto oznacza, że Deloitte może normalnie działać. PANA zaskarżyło decyzję WSA?

Informacje dotyczące sprawy sądowo-administracyjnej na kanwie decyzji w sprawie tej firmy audytorskiej WSA w Warszawie opublikował na swojej stronie internetowej. Informacje te dotyczą także samej decyzji. Agencja kwestionowała wstrzymanie przez WSA wykonania tej decyzji, jednak Naczelny Sąd Administracyjny oddalił nasze zażalenie.

Jaki będzie dalszy scenariusz?

Sprawa dotycząca samej decyzji nadal toczy się przed WSA. Oczekujemy merytorycznego jej rozstrzygnięcia.

Jest pan szachowym arcymistrzem. Ta umiejętność przydaje się w pracy?

Gra w szachy pozwala na rozwój aparatu analitycznego. Uczy konieczności konsekwentnego działania i koncentracji na celach, co bardzo przydaje się w pracy zawodowej, o czym nieraz przekonałem się w przeszłości. Szachy uczą też odpowiedzialności za podejmowane decyzje, przesuniętego piona nie można już cofnąć.

Jakie są pana priorytety w zarządzaniu Polską Agencją Nadzoru Audytowego?

Chciałbym postawić na profesjonalizm nadzoru. Inne priorytety to pogłębienie dialogu z rynkiem audytorskim i samorządem zawodowym biegłych rewidentów.

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Finanse
Podniesienie kwoty wolnej od podatku. Minister finansów Andrzej Domański zdradził kiedy
Finanse
Co się dzieje z cenami złota? Ma być jeszcze drożej
Finanse
Blisko przesilenia funduszy obligacji długoterminowych
Finanse
Babciowe jeszcze w tym roku. Ministerstwo zapewnia, że ma środki
Finanse
Wschodzące gwiazdy audytu według "Rzeczpospolitej"
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO