Irlandzka lekcja dla Polski

Zielona wyspa przeżywa kryzys. W Irlandii spada PKB i rośnie bezrobocie. Choć jest to kraj niewątpliwego sukcesu, od którego można się uczyć, to recesja, w jaką wpada, również może być lekcją dla Polski

Publikacja: 05.07.2008 03:35

Irlandzka lekcja dla Polski

Foto: Rzeczpospolita

Irlandia przestaje być rajem dla pracowników. Bezrobocie w tym kraju gwałtownie rośnie – w czerwcu sięgnęło 5,7 proc., podczas gdy jeszcze na początku roku wynosiło 4,7 proc. I będzie dalej rosło, ponieważ prognozy dla irlandzkiej gospodarki nie są najlepsze.

Rząd przewiduje, że wzrost gospodarczy nie przekroczy w 2008 r. 0,5 proc. (po 5,6 proc. w 2007 r.), ale niezależny i wpływowy Instytut Badań Społeczno-Ekonomicznych (ESRI) w Dublinie szacuje, że może dojść nawet do spadku PKB o 0,4 proc.

W dzisiejszym wywiadzie dla „Rz” John D. Fitzgerald, znany irlandzki ekonomista, tłumaczy, że można było zapobiec takiemu scenariuszowi. Jego zdaniem po wprowadzeniu euro w Irlandii rząd powinien był bardziej zdecydowanie wykorzystywać politykę fiskalną do łagodzenia boomu budowlanego. Przyznaje on, że wprowadzenie europejskiej waluty miało zdecydowanie pozytywne skutki dla gospodarki, ale można było zapobiec jej przegrzaniu. I przestrzega, że wchodząc do strefy euro, Polska powinna pamiętać o irlandzkim przypadku (zresztą taka sytuacja wystąpiła również w Hiszpanii).

Recesję w tym kraju spowodował gwałtowny spadek cen nieruchomości. Od wielu lat na tym rynku narastała bańka cenowa, wywołana m.in. bardzo niskimi stopami procentowymi po przyjęciu wspólnej waluty w 1999 r. W końcu doszło do jej pęknięcia, m.in. pod wpływem zaostrzających się warunków kredytowych. Doprowadziło to do spadku inwestycji budowlanych w pierwszym kwartale aż o 18 proc. Takiego ciężaru gospodarka nie mogła utrzymać.

Jest to nauczka dla Polski. Wielu ekonomistów w naszym kraju przypomina, że dla kraju rozwijającego się korzyść z euro, jaką jest spadek stóp procentowych, może się okazać bolesna. Łatwiejszy dostęp do kapitału może być dla gospodarki zbawienny, ale równocześnie może być źródłem pochopnych inwestycji. Dlatego rząd musi kontrolować, aby boom po przyjęciu euro nie przerodził się w upadek.

Czy „irlandzki cud” się kończy? Niekoniecznie. Rząd i ekonomiści uważają, że od przyszłego roku Irlandia powinna powoli wracać na ścieżkę wzrostu gospodarczego. Całkiem zdrowe finanse publiczne (od wielu lat, do 2007 r., Irlandia miała nadwyżkę w budżecie), wysoki poziom wykształcenia pracowników, atrakcyjność inwestycyjna – te źródła sukcesu Irlandii powinny pozwolić jej pokonać kryzys. Choć o średniej wzrostu z ostatnich dziesięciu lat – czyli 7,2 proc. – można zapomnieć. Nie dlatego, że nagle w gospodarce coś pękło. Po prostu Irlandia jest już rozwiniętym krajem.

Irlandia przestaje być rajem dla pracowników. Bezrobocie w tym kraju gwałtownie rośnie – w czerwcu sięgnęło 5,7 proc., podczas gdy jeszcze na początku roku wynosiło 4,7 proc. I będzie dalej rosło, ponieważ prognozy dla irlandzkiej gospodarki nie są najlepsze.

Rząd przewiduje, że wzrost gospodarczy nie przekroczy w 2008 r. 0,5 proc. (po 5,6 proc. w 2007 r.), ale niezależny i wpływowy Instytut Badań Społeczno-Ekonomicznych (ESRI) w Dublinie szacuje, że może dojść nawet do spadku PKB o 0,4 proc.

Pozostało 80% artykułu
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Finanse
W tych sytuacjach trzeba cofnąć zastrzeżenie numeru PESEL. Jak to zrobić?
Finanse
Co zastąpi WIBOR – czy i jakie ma to znaczenie dla klientów banków
Finanse
Jedne wytyczne nadzoru, podwójne standardy firm
Finanse
Jak zastrzec numer PESEL? 5 rzeczy, o których musisz wiedzieć