Siedem plus jeden, czyli młodzi w Gdyni

Wśród 21 filmów przyjętych do konkursu głównego jest aż siedem debiutów i jeden film drugi. Taka sytuacja potwierdza trend, który z radością odnotowaliśmy w ubiegłym roku, kiedy młodzi filmowcy mocno zaznaczyli swoją obecność, nie tylko ilościowo, ale przede wszystkim jakościowo.

Złote Lwy, i wiele innych nagród, jak pamiętamy, powędrowało wtedy do debiutanta Borysa Lankosza (rocznik 1973), autora filmu „Rewers”. W trójce najbardziej docenionych filmów była też „Wojna polsko-ruska” – nagrodzony Srebrnymi Lwami drugi film Xawerego Żuławskiego (rocznik 1971). Czy w tym roku młodzi reżyserzy znowu rozbiją bank? Przekonamy się już wkrótce. Teraz przedstawmy tych, którzy po raz pierwszy mają szansę powalczyć o Złote Lwy.

[srodtytul]Fakty i fikcja [/srodtytul]

Najpierw trochę statystyki. Dominują 30-latkowie, ale jest też dwuosobowa reprezentacja 50-latków. Nie wiadomo czy grono kwalifikujące miało na względzie parytety, ale w debiutującej siódemce pojawiły się trzy wyraziste kobiety.

Większość reżyserów pochodzi, kształciła się lub mieszka na Śląsku, jednak nie ma w ich filmach śladu po śląskim nurcie, który jeszcze kilka lat temu przedstawiał ten region przez pryzmat upadających kopalń i kryzysu odbijającego się na zmęczonych beznadzieją ludziach.

Tegoroczni gdyńscy debiutanci opowiadają nie tylko o dylematach swojego pokolenia. Sięgają po różnorodne tematy, także inspirowane autentycznymi wydarzeniami, jak np. „Cisza” Sławomira Pstronga (rocznik 1975) przypominająca tragiczną górską wycieczkę, w której lawina zabrała ośmioro licealistów. Film przedstawia tę historię z perspektywy rodziców. W głównych rolach zobaczymy Edytę Olszówkę i Marcina Perchucia, a drugoplanowej – Olgę Frycz.

Z kolei „Matka Teresa od Kotów” Pawła Sali (1958) przypomina bulwersującą zbrodnię sprzed dziesięciu lat, kiedy dwaj synowie brutalnie zabili matkę. Reżyser próbuje zrozumieć skąd takie zło wzięło się w tej rodzinie. Jakie są jej przyczyny. Grający młodszego z braci Filip Garbacz za rolę w filmie „Świnki” Roberta Glińskiego, w ubiegłym roku został uhonorowany nagrodą aktorską w Karlowych Warach. Wcielającego się w starszego z braci Mateusza Kościukiewicza, pamiętamy ze znakomitej roli w filmie Jacka Borcucha „Wszystko, co kocham”.

„Matka Teresa…” zakwalifikowała się też do konkursu głównego tegorocznego festiwalu w Karlowych Warach. Odbędzie się on w lipcu.

[srodtytul] Reżyserskie powroty [/srodtytul]

Tymczasem w maju, na polskim festiwalu, zobaczymy m.in. twórców, którzy wracają do Gdyni z ciekawymi filmami.

Jest wśród nich Marek Lechki (rocznik 1975), twórca nagradzanego średniometrażowego filmu „Moje miasto”, zrealizowanego osiem lat temu w telewizyjnym cyklu „Pokolenie 2000” . Teraz Lechki przywozi do Gdyni „Erratum”. Bohater filmu to uporządkowany 30-latek – mąż, ojciec, pracownik, który tuż przed komunią syna zostaje wysłany w służbową podróż do rodzinnego miasta. W czasie tej wyprawy będzie się musiał skonfrontować z przeszłością. W głównej roli występuje Tomasz Kot.

Anna Kazejak (1971) miała mocne, zbiorowe wejście na festiwalu w Gdyni 2005. Nowelowy film „Oda do radości”, którego współreżyserowała zdobył Nagrodę Specjalną Jury. Teraz pokaże „Skrzydlate świnie” – rzecz – wbrew tytułowi – bynajmniej nie zakładająca budzenia kontrowersji. To dynamiczny portret grupy przyjaciół – 20-30-latków, których połączyła futbolowa pasja. W głównych rolach wystąpią Olga Bołądź i Paweł Małaszyński.

Na festiwal wraca też Ewa Stankiewicz (1967). W 2003 roku Nagrodę Główną w konkursie kina niezależnego zdobył film „Dotknij mnie”, który wyreżyserowała z Anną Jadowską. Jej pełnometrażowy debiut "Nie opuszczaj mnie" opowiada o spotkaniu dwojga ludzi znajdujących się na pierwszym poważnym życiowym zakręcie. W głównych rolach zobaczymy Agnieszkę Grochowską i Wojciecha Zielińskiego (w tym konkursie wystąpi w dwóch głównych rolach, także w „Chrzcie” Marcina Wrony).

Po raz pierwszy zaprezentuje się w Gdyni Agnieszka Łukasiak (rocznik 1977). Jej „Dwa ognie” opowiadają historię 30-letniej Białorusinki, która przebywa w szwedzkim obozie dla uchodźców. Reżyserka, realizując swój film, sięgnęła do własnych dziecięcych doświadczeń z czasów, gdy w stanie wojennym opuściła z rodzicami Polskę.

[srodtytul] Debiut po 50-siątce [/srodtytul]

Ciekawie przedstawiają się w stawce „pierwszy film”, 50-latkowie. Tadeusz Paradowicz (rocznik 1956) przygodę z kinem zaczynał , gdy większość tegorocznych debiutantów chodziła do szkoły (wydział aktorski na łódzkiej Filmówce ukończył w 1979 roku). Jego „Fenomen” to satyra na showbiznesowe środowisko i siłę jego oddziaływania na tzw. zwykłych ludzi.

Paweł Sala (1958) był do tej pory cenionym dramatopisarzem, scenarzystą i realizatorem filmowym. Dwukrotnie dotarł do finału polskiej edycji konkursu scenariuszowego Hartley-Merrill. Zrealizował też ponad 20 filmów dokumentalnych w tym "Statystów" na planie „Pianisty” Romana Polańskiego. Na koniec warto wspomnieć o reżyserze, który pokaże w Gdyni swój drugi film, w ubiegłym roku zrealizował „Moją krew”. Tym razem Marcin Wrona (1973) przywiezie „Chrzest” ­– historię trójki przyjaciół, na których życie wpłynie głęboko skrywana tajemnica z przeszłości.