Zwycięzca: nieznane fakty z życia Benito Mussoliniego

Zbliża się pierwsza wojna światowa. Brunet o spojrzeniu jastrzębia patrzy na stłoczonych w dusznej salce ludzi i rzuca wyzwanie Bogu: – Jeśli w ciągu pięciu minut nie trafi we mnie piorun, On nie istnieje.

[wyimek][link=http://www.rp.pl/galeria/9131,1,551589.html]Zobacz galerię zdjęć[/link][/wyimek]

Wywołuje oburzenie, ale jedna z kobiet poddaje się czarowi radykała. To Benito Mussolini (Filippo Timi). Jest jeszcze socjalistycznym buntownikiem. Charyzmatycznym trybunem, w którym czai się jakaś pociągająca, choć mroczna siła. Fascynacji początkującym politykiem ulega Ida Dalser (Giovanna Mezzogiorno).

Zakocha się w nim do szaleństwa. Poświęci swój majątek, by sfinansować m.in. jego gazetę. Wezmą ślub i będą mieli syna. Po wybuchu wojny Mussolini idzie na front. Gdy wróci, będzie innym człowiekiem: liderem ruchu faszystowskiego z nową żoną u boku.

Duce, budując wizerunek ojca narodu, zaciera ślady po pierwszym małżeństwie. Synek Idy trafia do sierocińca. Ona zostaje zamknięta w szpitalu psychiatrycznym. Partia za wszelką cenę próbuje ją skłonić do milczenia, ale kobieta domaga się spotkania z Duce. Nadal go wielbi i chce, by uznał ich dziecko.

"Zwycięzca" powstał na kanwie faktów odkrytych przez włoskiego dziennikarza Marca Zeniego. Zostały opisane w dwóch książkach i przedstawione w dokumencie "Sekret Mussoliniego".

Jednak reżysera nie interesuje pieczołowita rekonstrukcja życiorysu wodza faszystów. Wykorzystuje epizod z biografii Duce, by opowiedzieć o naturze zła i zaślepionych jego urokiem ofiarach.

Dlatego na ekranie oglądamy przede wszystkim młodego Mussoliniego. Jest w nim żar, namiętność. W scenach miłosnych z Idą wydaje się posągowo piękny. Ale gdy kamera zagląda mu w oczy, widać w nich groźny błysk, jakby były to ślepia bestii z "Dziecka Rosemary".

Potem Bellocchio pokazuje go jedynie w materiałach archiwalnych – podczas przemówień do tłumów. Kontrast między obrazem Mussoliniego z pierwszych scen a groteskowym wodzem pozującym na rzymskiego dyktatora jest piorunujący. Duce staje się przerażającą karykaturą uwodzicielskiego rewolucjonisty.

W centrum filmu znajduje się dramat Idy wspaniale zagranej przez Giovannę Mezzogiorno. Włoska aktorka gra niczym gwiazda kina niemego. Nie boi się egzaltowanych póz rodem z przedwojennego melodramatu. Jednak im bliżej końca tragedii, tym jest bardziej wyciszona i skupiona. Niewiele ma wspólnego z urażoną kochanką. Staje się ofiarą tyranii świadomą własnej przegranej. A mimo to z uporem walczy o prawdę.

Bellocchio rozwija opowieść w formie epizodów, tworząc z nich operowy spektakl. Można się nim zachłysnąć tak jak Ida postacią Mussoliniego.