Czy Sixto Rodriguez może być lepszy od Boba Dylana

Oto scenariusz na hollywoodzki przebój. Młody chłopak z rodziny meksykańskich emigrantów osiadłych w USA marzy o karierze. Nagrywa dwie płyty, ale nikt ich nie kupuje. Śpiewa więc w podrzędnych klubach. Nie ma z czego żyć i chwyta się różnych zajęć. Jego talent w końcu jednak zostanie odkryty. Po latach zdobywa sławę.

Ta historia wydarzyła się naprawdę i o niej jest „Sugar Man". Na przełomie lat 60. i 70. Sixto Rodriguez (takie imię dali mu rodzice, gdyż był szóstym dzieckiem w rodzinie) wydał dwie płyty z balladami w niewielkiej wytwórni z Detroit. Jego teksty pełne cierpkiej obserwacji rzeczywistości nie ustępują songom Boba Dylana, a muzycznie są ciekawsze. Na dodatek Rodriguez dysponuje lepszym głosem, stylem śpiewania przypomina inną sławę – Jose Feliciano.

Nie kopiował nikogo, miał indywidualność, ale musiał utrzymać rodzinę, dbał o edukację trzech córek, dlatego został robotnikiem budowlanym.

Dopiero 20 lat później, gdy jego nagrania dziwną drogą dotarły do RPA, te songi idealnie trafiły w nastroje społeczne w tym kraju. Stał się bardem walki przeciw apartheidowi, choć nikt nie wiedział, kim był i czy jeszcze żyje. Kiedy wszakże w 1998 r. 55-letni Rodriguez przyjechał do RPA, jego koncerty gromadziły po kilkadziesiąt tysięcy ludzi.

Teraz szwedzki reżyser Malik Bendjelloul postanowił odnaleźć Rodrigueza, by opowiedzieć jego niezwykłą historię.

„Sugar Man" to niemal przykład dziennikarstwa śledczego odkrywającego przed widzem frapujące fakty. W filmie wypowiadają się ci, którzy tak szybko zrezygnowali z Rodrigueza w USA oraz ci, których zafascynował on w RPA. W archiwach tego kraju odszukano nawet dawne longplaye z kaleczonymi przed sprzedażą ostrym narzędziem piosenkami, których teksty zakwestionowała cenzura.

Zobacz zwiastun filmu "Sugar Man"

W trosce o budowanie napięcia Bendjelloul podkoloryzował wszakże całą historię. Nie wyjaśnia na przykład, że na początku lat 70. Rodriguez nie mógł odnieść sukcesu w Detroit, bo tamtejsze wytwórnie zdominowała przecież czarna muzyka Motown. Meksykański Amerykanin do niej nie pasował.

Dokument pomija też fakt, że jego nagrania odsprzedano w latach 70. do Australii i odniosły sukces, a Rodriguez z powodzeniem tam koncertował. Właśnie z Australii jedna z jego płyt zawędrowała do RPA. Te informacje popsułyby jednak wyidealizowany wizerunek barda, który bezbłędnie potrafił wyrazić nastroje ludzi żyjących tysiące kilometrów od niego.

„Sugar Man" wpisuje się w trendy współczesnego kina, skutecznie zacierającego granice między dokumentalną prawdą a fabularną fikcją. Jeśli zgodzimy się na taką konwencję, przyznamy wówczas, że opowieść ogląda się znakomicie. Nic dziwnego, że film Bendjelloula od miesięcy zgarnia nagrody, a teraz ma szansę na Oscara.