Największe wydarzenia gospodarcze 2011 r.

Eme­ry­tu­ry. Mniej pie­nię­dzy do OFE

Ob­ni­że­nie skład­ki do fun­du­szy eme­ry­tal­nych to naj­wa­żniej­sze wy­da­rze­nie mi­ja­ją­ce­go ro­ku. Te­go zda­nia są zarówno czy­tel­ni­cy por­ta­lu Eko­no­mia­24.pl, jak i eks­per­ci.

Za­sko­cze­niem oka­za­ła się nie tyl­ko sa­ma de­cy­zja rzą­du o ob­cię­ciu skład­ki do OFE, ale też tem­po, w ja­kim pra­co­wa­no nad tak wa­żną zmianą­, oraz go­rą­ca dys­ku­sja na ten te­mat. Sy­gnał, że rząd chce ob­ni­żyć wy­so­kość skład­ki do fun­du­szy eme­ry­tal­nych – z 7,3 do 2,3 proc., a do­ce­lo­wo do 3,5 proc. (od 2017 r.) – po­ja­wił się już pod ko­niec 2010 r. Po­mysł spo­tkał się z kry­ty­ką zna­czą­cej gru­py eko­no­mi­stów oraz eks­per­tów. Rząd za­pew­niał, że za­osz­czę­dzo­ne w ten spo­sób pie­nią­dze w ca­ło­ści bę­dą prze­zna­czo­ne na ob­ni­że­nie dłu­gu pu­blicz­ne­go i de­fi­cy­tu sek­to­ra fi­nan­sów pu­blicz­nych.

Polecamy:

Europa w cieniu kryzysu - największe wydarzenia gospodarcze 2011 r. na świecie.

Usta­wa do­ty­czą­ca zmian w sys­te­mie eme­ry­tal­nym we­szła w ży­cie w ma­ju. W su­mie w 2011 ro­ku do OFE tra­fi­ło 15,1 mld zł, wo­bec 22,4 mld zł w 2010 r. W przy­szłym ro­ku otrzy­ma­ją już znacz­nie mniej pie­nię­dzy, bo we­dług sza­cun­ków ZUS – 9,1 mld zł. Zda­niem za­rzą­dza­ją­cych ta de­cy­zja ma wpływ na po­pyt fun­du­szy na ak­cje czy ob­li­ga­cje. Ob­ni­żka skład­ki nie po­wo­du­je jed­nak, że wpła­ca­my mniej skła­dek. W ZUS po­wsta­ło bo­wiem no­we sub­kon­to, na któ­re tra­fia ta część skład­ki, któ­ra nie jest już od­pro­wa­dza­na do OFE. Te­raz w ZUS ma­my dwa kon­ta.

Jed­no do­tych­cza­so­we, na któ­re tra­fia 12,22 proc. pen­sji brut­to ubez­pie­czo­nych, i no­we, gdzie prze­ka­zy­wa­ne jest ak­tu­al­nie 5 proc. Oba te kon­ta są w in­ny spo­sób wa­lo­ry­zo­wa­ne.

—k.o.

Bu­dżet VAT w gó­rę

Cho­ciaż de­cy­zja o pod­nie­sie­niu sta­wek VAT za­pa­dła w ze­szłym ro­ku, to jej kon­se­kwen­cje mia­ły zna­cze­nie dla go­spo­dar­ki i po­li­ty­ki go­spo­dar­czej w tym.

Po raz pierw­szy w spo­sób sys­te­mo­wy rząd za­pew­nił so­bie ko­twi­cę do­cho­do­wą na wy­pa­dek po­gar­sza­ją­cej się sy­tu­acji fi­nan­sów pu­blicz­nych. Nie tyl­ko pod­niósł staw­ki VAT o 1 pkt proc., ale za­pew­nił też so­bie, że bez zmian usta­wo­wych mo­że pod­no­sić je o ko­lej­ne 2 pkt proc. w sy­tu­acji, w któ­rej nie za­pa­nu­je nad dłu­giem pu­blicz­nym.

Eko­no­mi­ści przy­zna­ją, że rząd, za­miast zde­cy­do­wać się na wy­ma­ga­ją­ce więk­szej kon­se­kwen­cji dzia­ła­nia zmniej­sza­ją­ce wy­dat­ki, wy­brał zwięk­sza­nie do­cho­dów. – Naj­praw­do­po­dob­niej wy­bór ta­kiej stra­te­gii wy­ni­kał z ter­mi­nu wy­bo­rów par­la­men­tar­nych w tym ro­ku – za­uwa­ża Mał­go­rza­ta Star­czew­ska-Krzysz­to­szek, głów­na eko­no­mist­ka PKPP Le­wia­tan. – Tym bar­dziej wa­żne jest, by te­raz wpro­wa­dzać po­wa­żniej­sze zmia­ny zwią­za­ne z ogra­ni­cze­niem wy­dat­ków pu­blicz­nych.

Pod­nie­sie­nie staw­ki VAT przy­nio­sło bu­dże­to­wi 4 – 5 mld do­dat­ko­wych do­cho­dów. Ale na do­bre wy­ko­na­nie bu­dże­tu znacz­nie więk­szy wpływ ma wy­so­ka te­go­rocz­na in­fla­cja.

—aft

Fi­nan­se. Po­dat­kiem w KGHM

Nie­wąt­pli­wie jed­nym z naj­gło­śniej­szych wy­da­rzeń na war­szaw­skim par­kie­cie – i w go­spo­dar­ce – by­ła za­po­wiedź wpro­wa­dze­nia po­dat­ku od wy­do­by­cia mie­dzi i sre­bra. O no­wej da­ni­nie pierw­szy raz po­wie­dział w swo­im expo­sé – 18 li­sto­pa­da – pre­mier Do­nald Tusk. Ta za­po­wiedź, a po­tem pre­zen­ta­cja pro­jek­tu usta­wy do­pro­wa­dzi­ły do tąp­nię­cia kur­su KGHM o 37 proc. w cią­gu mie­sią­ca.

Gdy­by KGHM przy­szło już w 2011 ro­ku za­pła­cić po­da­tek zgod­nie z no­wy­mi za­sa­da­mi, wy­niósł­by on 2,8 mld zł – to jed­na czwar­ta zy­sku net­to. Usta­wa ma wejść w ży­cie 1 mar­ca przy­szłe­go ro­ku. Re­sort fi­nan­sów sza­cu­je, że wpły­wy z po­dat­ku się­gną 1,8 mld zł – je­śli wa­run­ki ma­kro­eko­no­micz­ne gwał­tow­nie się nie zmie­nią. Da­ni­na jest bo­wiem uza­le­żnio­na od kur­su mie­dzi na LME i do­la­ra.

Ana­li­ty­cy i sam za­rząd KGHM są zgod­ni, że wy­so­kość po­dat­ku w re­la­cji do przy­cho­dów z wy­do­by­cia mie­dzi jest nie­współ­mier­nie wy­so­ka, je­śli po­rów­nać ją z roz­wią­za­nia­mi sto­so­wa­ny­mi w in­nych kra­jach. Pre­zes kon­cer­nu Her­bert Wirth mó­wił pod­czas de­ba­ty w „Rz", że do udźwi­gnię­cia by­ła­by opła­ta (przy bie­żą­cych kur­sach mie­dzi i do­la­ra) rzę­du 0,5 mld zł. Szok ryn­ku jest zro­zu­mia­ły, bo re­sort fi­nan­sów ocze­ku­je pra­wie sześć ra­zy ty­le.

—ar

Ener­ge­ty­ka. Re­al­ny wy­miar ato­mu

Pol­ski rząd pod­trzy­mał de­cy­zję o bu­do­wie pierw­szej w kra­ju elek­trow­ni ją­dro­wej mi­mo marcowej ka­ta­stro­fy w ja­poń­skiej si­łow­ni Fu­ku­shi­ma. W ma­ju Sejm przy­jął nie­mal jed­no­gło­śnie no­we­li­za­cję pra­wa ato­mo­we­go, po­sło­wie po­par­li też usta­wę o przy­go­to­wa­niu i re­ali­za­cji in­we­sty­cji w za­kre­sie obiek­tów ener­ge­ty­ki ją­dro­wej oraz in­we­sty­cji to­wa­rzy­szą­cych. Usta­wy we­szły w ży­cie 1 lip­ca, da­jąc pod­sta­wę do bu­do­wy elek­trow­ni ją­dro­wych. Pol­ska Gru­pa Ener­ge­tycz­na, wy­ko­naw­ca in­we­sty­cji, ma na dniach roz­pi­sać prze­targ na do­staw­cę re­ak­to­rów. Do­staw­ca tech­no­lo­gii ma być wy­bra­ny do koń­ca 2013 r., do te­go cza­su bę­dzie też zna­ne miej­sce in­we­sty­cji. Pod ko­niec li­sto­pa­da PGE wska­za­ła trzy mo­żli­we lo­ka­li­za­cje si­łow­ni w nad­mor­skich w gmi­nach Cho­cze­wo, Miel­no i Żar­no­wiec.

Pol­ska spół­ka wstęp­nie sza­cu­je koszt inwestycji na 35 – 55 mld zł. Ze względu na wysoką cenę PGE nie wyklucza udziału w projekcie partnera strategicznego, ale chce zachować dla siebie 51 proc. udziałów. Zgodnie z harmonogramem budowa pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce ruszy w 2016 r., a pierwszy reaktor zostanie uruchomiony w 2020 r.

—mak

Su­row­ce. Suk­ces w łup­kach

Latem Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo rozpoczęło próbne wydobycie gazu w Lubocinie niedaleko Wejherowa. W ten sposób na powierzchnię wydobyto po raz pierwszy w kraju gaz znajdujący się w łupkach osadowych. Aby ocenić faktyczne zasoby tego złoża i stwierdzić, czy produkcja będzie opłacalna, potrzeba jeszcze około dwóch – trzech lat badań. Komercyjne wydobycie może ruszyć w 2014 r. Z różnych szacunków wynika, że w Polsce jest od 1,4 bln m sześc. gazu łupkowego (według Wood Mackenzie) do nawet 5,3 bln m sześc. (amerykańska Agencja ds. Energii). Niezależnie od tego, które z nich sprawdzą się, Polska może stać się w pełni samowystarczalnym krajem pod względem dostaw błękitnego paliwa, którego rocznie zużywamy około 14 mld m sześc. Eksperci wskazują jednak, że dopiero po kilkuletnich pracach poszukiwawczych będziemy w stanie powiedzieć, czy wiązane z tym surowcem nadzieje się zmaterializują.

Obecnie w Polsce gazu łupkowego poszukują 24 firmy. Do 1 grudnia Ministerstwo Środowiska wydało im łącznie 94 koncesje poszukiwawcze i rozpoznawcze. Poza polskimi podmiotami (PGNiG, PKN Orlen, Grupa Lotos) są tu międzynarodowe koncerny, m.in. Chevron, ExxonMobil, Marathon,czy RWE. Do tej pory wykonały kilkanaście odwiertów.

—trf

Trans­port. Awan­tu­ra na A2

W czerw­cu 2011 ro­ku chiń­ski Co­vec zo­stał wy­rzu­co­ny z bu­do­wy dwóch od­cin­ków au­to­stra­dy A2 mię­dzy Ło­dzią a War­sza­wą. Chiń­ska fir­ma mia­ła bu­do­wać frag­men­ty tra­sy o dłu­go­ści 50 km za 1,3 mld zł. W po­ło­wie ma­ja oka­za­ło się, że Chiń­czy­cy ma­ją pro­ble­my z re­gu­lo­wa­niem płat­no­ści wo­bec pod­wy­ko­naw­ców. Roz­mo­wy na te­mat do­koń­cze­nia in­we­sty­cji skoń­czy­ły się fia­skiem w po­ło­wie czerw­ca. Chiń­ska fir­ma mia­ła żą­dać za do­koń­cze­nie prac ko­lej­ne­go 1 mld zł. Na to Ge­ne­ral­na Dy­rek­cja Dróg Kra­jo­wych i Au­to­strad zgo­dzić się nie chcia­ła.

W lip­cu rząd w try­bie ne­go­cja­cji wy­brał na­stęp­ców Co­ve­cu, któ­rzy do­koń­czą tra­sę za łącz­ną kwo­tę ok. 1,75 mld zł. Ale do ra­chun­ku na­le­ży do­li­czyć ok. 200 mln zł, ja­kie rząd za­pła­cił już Chiń­czy­kom. Wciąż nie otrzy­mali­śmy wy­pła­ty 130 mln zł gwa­ran­cji za ze­rwa­nie umo­wy. Wy­pła­tę wstrzy­mał chiń­ski bank, spra­wa tra­fi­ła do są­du. Pol­ska stro­na ma do­ma­gać się też ok. 740 mln zł od­szko­do­wa­nia od wy­ko­naw­cy.

—ais

Me­dia i te­le­ko­mu­ni­ka­cja

Ry­nek pod znakiem fu­zji i prze­ję­ć

W me­diach o prze­ję­cia i fu­zje więk­sze od sfi­na­li­zo­wa­nych i zre­ali­zo­wa­nych w 2011 r. w przy­szłym ro­ku bę­dzie trud­no. O ile prze­ję­cie Pol­sa­tu, choć by­ło trans­ak­cją war­tą 3,75 mld zł, nie bu­dzi­ło wiel­kich emo­cji (Zyg­munt So­lorz-Żak – na zdję- ciu – wśród doradców, prezesa PGE i z synem w tle – sprze­dał swo­ją fir­mę dru­giej kon­tro­lo­wa­nej przez sie­bie spół­ce – Cy­fro­we­mu Pol­sa­to­wi), o tyle po­wód tej ope­ra­cji wy­wo­łał wiel­kie po­ru­sze­nie. Pie­nią­dze po­słu­ży­ły do do­fi­nan­so­wa­nia za­ku­pu Po­lkom­te­lu (ope­ra­tor sie­ci Plus) za re­kor­do­we 18 mld zł (z cze­go większość to kre­dy­ty). W ten spo­sób po­wsta­ła pre­kur­sor­ska gru­pa, któ­ra sku­pia nadaw­cę te­le­wi­zyj­ne­go, ope­ra­to­ra płat­nej te­le­wi­zji oraz po­tęż­ną fir­mę te­le­ko­mu­ni­ka­cyj­ną. Ogło­szo­ne w po­ło­wie ro­ku pla­ny sprze­da­ży gru­py TVN roz­e­mo­cjo­no­wa­ły ry­nek z in­nych po­wo­dów. O ile tyl­ko zgo­dzą się na to urzę­dy an­ty­mo­no­po­lo­we, do TVN po­przez gru­pę Ca­nal+ wej­dzie ja­ko stra­te­gicz­ny in­we­stor je­den z naj­więk­szych me­dio­wo­-te­le­ko­mu­ni­ka­cyj­nych kon­cer­nów: Vi­ven­di. Ca­nal+ ku­pi za 230 mln eu­ro 40 proc. udzia­łów w spół­ce N­-Vi­sion kon­tro­lu­ją­cej TVN (ma w nim 51 proc. udzia­łów), ale póź­niej mo­że sku­pić i po­zo­sta­łe. Czę­ścią po­ro­zu­mie­nia jest po­łą­cze­nie plat­form Cy­fra+ (gru­pa Ca­nal+) oraz „n" (TVN), któ­re bę­dą ra­zem wal­czyć z Cy­fro­wym Pol­sa­tem.