Unia Europejska potrzebuje gazu z łupków

Janez Potočnik, komisarz UE ds. środowiska, podczas panelu „Gaz łupkowy – europejskie dylematy" odbywającego się w trakcie Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach zauważył, że po 2015 roku koszty zakupu gazu na terenie wspólnoty mogą istotnie wzrosnąć. Jednym z czynników powodujących presję na ceny będzie spadek wydobycia realizowanego na Starym Kontynencie, głównie na obszarze Morza Północnego i Norweskiego.

Do pewnego stopnia antidotum na to zagrożenie może być gaz z łupków. – Przepisy w zakresie wydobycia gazu muszą być jednak rygorystycznie przestrzegane. To samo dotyczy węgla i odnawialnych źródeł energii – stwierdził Potočnik. Jego zdaniem konieczne są działania, które pozwolą zapewnić opinię publiczną, że wydobycie jest całkowicie bezpieczne. Dziś poszukiwania gazu z łupków nie zawsze tak są postrzegane, zwłaszcza tzw. metoda szczelinowania hydraulicznego.

Kolejne regulacje

Potočnik stwierdził, że nie do Komisji Europejskiej należy decydowanie, czy gaz z łupków powinien być eksploatowany, czy nie. – To poszczególne kraje członkowskie decydują, jaki jest ich mix energetyczny, muszą jednak spełnić normy ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego. Natomiast rolą komisji jest zapewnienie, że zasady są jasne i przewidywalne dla operatorów i innych graczy rynkowych w całej Europie – powiedział Potočnik. W związku z tym KE do końca roku chce zakończyć kompleksową ocenę wszystkich środowiskowych, energetycznych i klimatycznych aspektów eksploatacji gazu z łupków. Na ich podstawie mogą być zaproponowane nowe regulacje unijne.

W Katowicach Potočnik zaprezentował wstępne dane z badań opinii publicznej dotyczących preferowanych przez obywateli UE źródeł energii w perspektywie najbliższych 30 lat. Aż 70 proc. ankietowanych opowiedziało się za rozwojem odnawialnych źródeł energii, a 9 proc. za gazem łupkowym. W samej Polsce poparcie to było inne i wyniosło odpowiednio 59 proc. i 32 proc. Co istotniejsze, 70 proc. badanych mieszkańców UE byłoby mocno zaniepokojonych, gdyby wydobycie gazu z łupków odbywało się w pobliżu ich miejsca zamieszkania. Polacy mieli z tym mniejszy problem. Takie obawy wyraziło 46 proc. naszych obywateli. Potočnik podał, że pełne wyniki ankiety będą opublikowane w czerwcu.

Ważne badania

Piotr Woźniak, wiceminister środowiska i główny geolog kraju zwrócił z kolei uwagę na dwa podstawowe źródła niepewności dla inwestorów, którzy poszukują gazu z łupków w Polsce. Są to regulacje krajowe i unijne. O ile jednak powstanie tych pierwszych jest już bliskie, o tyle o drugich prawie nic nie wiadomo.

– Normy środowiskowe w Polsce są niesłychanie rygorystycznie przestrzegane. Mimo to chcemy mieć wyniki 6 wybranych wierceń pod względem ich wpływu na środowisko i wystąpienia każdego rodzaju zagrożenia – stwierdził Woźniak. Dodał, że chodzi o monitoring prac wiertniczych dotyczących gazu z łupków w różnych miejscach Polski. Jego zdaniem dotychczas nigdzie w Europie nie były robione takie badania. Cząstkowe wyniki polskich badań mają być publikowane na bieżąco, a pełne w połowie przyszłego roku.

O bezpieczeństwie poszukiwań przekonywał Piotr Litwa, prezes Wyższego Urzędu Górniczego. – W dotychczasowej historii Polski wykonano około 7 tys. różnego rodzaju odwiertów. Nie mamy przykrych doświadczeń z tym związanych – zauważył Litwa. Zaznaczył, że wprawdzie łupkowych odwiertów jest dopiero kilkadziesiąt, ale obowiązujące przy ich wykonywaniu normy są zachowywane.

Obiecujące wyniki

Woźniak przyznał podczas panelu „Gaz łupkowy w Polsce", że wycofanie się trzech zagranicznych koncernów z poszukiwań niekonwencjonalnych złóż, czyli ExxonMobile, Talisman Energy, Marathon Oil, negatywnie wpływa na wizerunek naszego kraju, jako dobrego miejsca do tego typu inwestycji. Z drugiej strony twierdzi jednak, że ich działanie jest obojętne dla prowadzonych obecnie prac poszukiwawczych, ponieważ koncesje są przejmowane przez inne podmioty, kontynuujące zaplanowane wcześniej działania.

– W przypadku trzech-czterech wierceń uzyskano wstępne, bardzo obiecujące rezultaty – zauważył Woźniak. Jednocześnie przyznał, że rozpoznanie niekonwencjonalnych złóż wciąż jest we wstępnej fazie. Pierwszego komercyjnego wydobycia, ale o niewielkiej skali, spodziewa się w przyszłym roku.

Elastyczne podatki

Tak jak wiceminister Woźniak próbował przekonać opinię publiczną, że wycofanie się zagranicznych koncernów z Polski nie jest problemem, tak wiceminister finansów Maciej Grabowski uspokajał inwestorów, że system opodatkowania wydobycia ropy i gazu będzie elastyczny i powiązany z rentownością realizowanych przez nich projektów.

– System musi być elastyczny co do rentowności poszczególnych projektów wydobywczych. Stąd znacznie zmniejszyliśmy proponowane w uchwale Rady Ministrów obciążenia, które nie są związane z rentownością – stwierdził Grabowski. Podkreślił, że w pracach nad ustawą resort finansów stara się, aby obciążenia firm wydobywczych nie przekroczyły około 40 proc. ich zysku brutto.