Lista 500 - Inwestycje z myślą o lepszych czasach

Łączna wartość inwestycji w pierwszych trzech kwartałach 2013 roku wyniosła 66,7 mld zł i wzrosła o 2,2 proc. w porównaniu z rokiem 2012. Jak podaje GUS, inwestycje w przemyśle były warte 40,2 mld zł, 1,45 mld zł zainwestowano w budownictwie, 6,4 mld zł w handlu, 8,3 mld zł w transporcie. Wartość kosztorysowa inwestycji rozpoczętych pomiędzy styczniem a końcem września sięgnęła 36 mld zł.

Do największych inwestorów należała branża energetyczna: w trzech kwartałach ub. roku zainwestowała 10,8 mld zł. Rozpoczęte w tym czasie nowe przedsięwzięcia warte są 11,1 mld zł. Przykładowo Enea (24. miejsce na Liście 500) inwestuje blisko 6,4 mld zł w budowę węglowego bloku energetycznego o mocy 1075 MW w Elektrowni Kozienice, powstanie jeden z największych tego typu bloków w Europie. Dzięki temu grupa kapitałowa z Poznania o połowę zwiększy swój udział w krajowym rynku produkcji energii elektrycznej. Jeszcze więcej, bo 11,6 mld zł wyda PGE (czwarte miejsce na Liście 500) na dwa nowe bloki węglowe, których budowa rozpoczęła się w Elektrowni Opole.

Górnictwo i surowce

Obie spółki znacznie wesprą w ten sposób polskie górnictwo, które ma coraz większe kłopoty ze sprzedażą węgla. Największa górnicza firma Europy Kompania Węglowa (miejsce 22.) z braku pieniędzy wyhamowuje budowę nowej kopalni na Lubelszczyźnie, która będzie ją kosztować przynajmniej 3 mld zł, i nie może się zdecydować na rozpoczęcie budowy własnej elektrowni węglowej na terenie byłej kopalni Czeczott. Jastrzębska Spółka Węglowa (miejsce 28.), która także stawia na energetykę, ukończy w tym roku wartą 220 mln zł budowę zasilanego gazem koksowniczym bloku energetycznego w Koksowni Przyjaźń, a za dwa lata ma być ukończony blok w należącej także do JSW elektrociepłowni Zofiówka. Łącznie branża węglowa zainwestowała od stycznia do września ub. roku prawie 2,9 mld zł, ale to o ponad 12 proc. mniej niż w podobnym okresie rok wcześniej.

W sektorze surowcowym duże przedsięwzięcia warte 3,3 mld zł zrealizowało w ubiegłym roku Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (miejsce trzecie). Najwięcej pochłonęły poszukiwania i wydobycie. Na początku ubiegłego roku firma oddała m.in. do użytku kopalnię Lubiatów–Międzychód–Grotów i rozpoczęła eksploatację złoża Skarv na Morzu Norweskim. PGNiG dużo wydał też na rozbudowę gazociągów dystrybucyjnych oraz budowę podziemnych magazynów gazu. W gazownictwie kontynuowano też miliardowe inwestycje, za realizację i finansowane których odpowiada grupa Gaz-System. Związane były one z budową gazociągów przesyłowych oraz terminalu na skroplony gaz LNG w Świnoujściu.

W branży paliwowej inwestował także Orlen (miejsce pierwsze). Płocki koncern duże pieniądze wydał na poszukiwania gazu z łupków. Dotychczas wykonał dziesięć łupkowych odwiertów, z których każdy kosztował kilkanaście milionów dolarów. Do tego doszły istotne wydatki w segmencie rafineryjnym i petrochemicznym. W rezultacie łączne inwestycje grupy PKN Orlen zamknęły się kwotą ponad 3 mld zł.

11,6 mld zł wyda PGE na dwa bloki węglowe, których budowa rozpoczęła się w Elektrowni Opole

Kolej i drogi

Duże nakłady ponoszone są na rozwój infrastruktury kolejowej. Tu jednym z największych inwestorów są PKP PLK (miejsce 67.), które tylko w ubiegłym roku przeznaczyły 5,3 mld zł na modernizację torów, a w tym roku wyda blisko 7 mld zł, co pozwoli poprawić komfort i szybkość jazdy na 1,5 tys. kilometrów linii. Ale Grupa PKP (miejsce 16.) inwestuje także w pociągi: w listopadzie podpisano umowę na zakup 20 pociągów dla InterCity od firmy Newag (miejsce 365.) za 1,6 mld zł. Natomiast PKP Cargo (miejsce 56.), drugi co do wielkości w Unii Europejskiej kolejowy przewoźnik towarów, zainwestowały w ub. roku 363,5 mln zł w zakup wagonów oraz modernizację lokomotyw spalinowych.

W sektorze transportu inwestował m.in. Pekaes. W grudniu ubiegłego roku Pekaes (miejsce 418.), kupił od Zarządu Morskiego Portu Gdynia ponad 52,9 proc. udziałów w łódzkiej firmie Spedcont Spedycja Polska. Zapłacił za nie 14 mln zł. W tym samym miesiącu przejął 100 proc. udziałów w firmie Chemikals, która jest m.in. właścicielem kolejowego terminalu przeładunkowego na granicy Polski z obwodem kaliningradzkim. Wartość transakcji wyniosła 76 mln zł.

Motoryzacja

Znaczące inwestycje związane z rozbudową zdolności produkcyjnych widoczne są w motoryzacji. To efekt rosnących zamówień z zagranicy: polskie fabryki są znaczącymi poddostawcami europejskich (i nie tylko) producentów samochodów. Przykładowo Ronal Polska (miejsce 264.) w maju ub. roku uruchomił w Wałbrzychu nową fabrykę felg aluminiowych, której budowa pochłonęła blisko pół miliarda złotych. Będzie produkować blisko 2 mln felg rocznie, praktycznie cała produkcja przeznaczona jest na eksport. Duży program inwestycyjny realizuje Nexteer Automotive Poland (miejsce 282.), produkujący w Gliwicach i Tychach układy kierownicze, podobnie jak Grupa Valeo (miejsce 91.), która rozpoczęła budowę w Czechowicach-Dziedzicach nowej hali produkcyjnej z centrum laboratoryjno-badawczym i zapleczem biurowo-socjalnym za blisko 115 mln zł. Firma zajmuje się produkcją podzespołów do rozruszników, alternatorów i kompresorów do klimatyzacji aut. Na zwiększenie zdolności produkcyjnych zdecydował się producent autobusów Solaris (miejsce 204.) z Bolechowa pod Poznaniem. Firma w ubiegłym roku ustanowiła swój nowy rekord sprzedaży 1302 autobusy. Popyt stale rośnie, dlatego przeznacza 14 mln zł na rozbudowę jednej ze swoich fabryk w Środzie Wielkopolskiej.

W branży motoryzacyjnej rozwija się także kontrolowany przez Romana Karkosika Boryszew (miejsce 53.). Firma ma zakłady wytwarzające komponenty dla wiodących producentów samochodów, przede wszystkim Grupy Volkswagen. Wykonując znaczną część produkcji za granicą, rozwija też moce w Polsce, aby przenieść tu część kontraktów – dzięki niższym niż w Niemczech kosztom pracy poprawi się rentowność zleceń. Budowana jest właśnie fabryka w Toruniu.

Branża spożywcza

Branża spożywcza, która na nowe przedsięwzięcia wyłożyła w trzech kwartałach ponad 3,1 mld zł, nieco zmniejszyła tempo inwestycji – o 4 proc. w pierwszych trzech kwartałach 2013 roku. Ale duże firmy nie obawiały się wydatków. Mlekovita (miejsce 88.) wydała w ubiegłym roku na inwestycje blisko 140 mln zł, czterokrotnie więcej niż rok wcześniej. Firma powiększała zarówno produkcję, budując nową fabrykę serów za 40 mln zł i rozbudowując istniejące linie produkcyjne, a także inwestowała w bazę logistyczną, powiększając magazyny. Wartość inwestycji Mlekpolu (miejsce 85.) przekroczyła w ubiegłym roku 70 mln zł, w tym roku ta zatrudniająca ponad 2,2 tys. osób spółdzielnia chce zainwestować 90 mln zł. Maspex (miejsce 104.) zdecydował się zainwestować 50 mln zł w przebudowę zakładu produkcji makaronów w Lublinie. Z kolei w Grupie Sokołów (miejsce 100.), która chce zmodernizować przetwórstwo i rozszerzyć asortyment wysokiej jakości produktów pakowanych w plastrach, warte blisko 80 mln zł inwestycje objęły zakłady w Sokołowie Podlaskim i Kole. Na duże wydatki zdecydowało się także Nestle Polska (miejsce 118.), które w połowie ubiegłego roku kupiło grunt pod wartą 300 mln zł fabrykę karmy dla zwierząt domowych.

Zagraniczna ekspansja

Polskie firmy kontynuowały przedsięwzięcia za granicą, gdzie w ciągu ostatnich dziesięciu lat zainwestowały blisko 50 mld dolarów. W 2011 roku lubiński KGHM (miejsce szóste) dokonał największego wśród polskich przedsiębiorstw zagranicznego przejęcia, przejmując notowaną w Toronto spółkę Quadra za równowartość ponad 9 mld zł. Tym samym oprócz kilku działających kopalni miedzi i innych metali w Chile, Kanadzie i USA, lubiński koncern powiększył bazę zasobową o złoża. Trzy najważniejsze projekty to Sierra Gorda w Chile, Victoria w Kanadzie i kupiony nieco wcześniej za 200 mln zł Afton-Ajax w Kanadzie.

Po tej gigantycznej transakcji KGHM nie planuje kolejnych przejęć, zwłaszcza w okresie spodziewanej nadpodaży miedzi. Same nakłady na kopalnię Sierra Gorda, która zostanie uruchomiona w czerwcu tego roku, to łącznie 3,9 mld dol. Spółka ogłosiła, że tegoroczne nakłady inwestycyjne wyniosą 4,25 mld zł, z tego 1,69 mld zł na inwestycje kapitałowe. Nie chodzi o żadne nowe przejęcia – 50 proc. kwoty przypada na Sierra Gorda, 30 proc. na Victorię, a 6 proc. na Afton-Ajax. Wydobycie z tych dwóch ostatnich kopalni zostanie uruchomione dopiero za kilka lat.

Nowe aktywa za granicą kupił Orlen, który wydał 183,7 mln dolarów kanadyjskich (około 560 mln zł) na kanadyjską firmę poszukiwawczo-wydobywczą TriOil Resources. Pod koniec roku wydobywała ona ponad 4,5 tys. baryłek ekwiwalentu ropy dziennie. Z kolei Grupa Lotos (miejsce piąte) kupiła od brytyjskiego koncernu Centrica udziały w 14 norweskich koncesjach obejmujących złoża ropy i gazu znajdujące się pod dnem Morza Północnego. Na części z nich od pewnego czasu prowadzone jest wydobycie. Gdańska spółka zapłaciła za pakiet aktywów określanych jako Heimdal 175,8 mln dol. (536,3 mln zł). Lotos spore sumy przeznaczył też na zagospodarowanie złoża ropy B8 oraz na remont platformy wiertniczej, rozbudowywał sieć stacji paliw. W efekcie łączne wydatki wyniosły 1,13 mld zł.

Nowe nabytki pojawiły się także w portfelu firmy Kulczyk Investments należącej do Jana Kulczyka. Niedawno podmiot ten zainwestował m.in. w odkrywkową kopalnię złota Navachab w środkowozachodniej Namibii – 100 proc. udziałów sprzedał południowoafrykański koncern górniczy Anglogold Ashanti. Wstępnie wartość transakcji ustalono na 110 mln dol. (336 mln zł). Rok temu Serinus Energy kupił za 112 mln dol. kanad. (348 mln zł) kanadyjską firmę poszukiwawczo-wydobywczą Winstar Resources. W efekcie stał się posiadaczem pięciu koncesji w Tunezji i jednej w Rumunii, na których obszarze wydobywana jest przede wszystkim ropa naftowa.

Zagraniczną ekspansję kontynuuje także Boryszew, który w ubiegłym roku kosztem około 20 mln euro postawił fabrykę komponentów z tworzyw w Niżnym Nowogrodzie w Rosji. W najbliższych miesiącach zapadnie też decyzja o uruchomieniu zakładu w Meksyku – warunkiem jest pozyskanie odpowiedniej liczby zleceń na start, by fabryka od razu była rentowna.

Jak dotąd polskie przedsiębiorstwa inwestują przede wszystkim w Europie, czyli na rynkach, które mają dobrze rozpoznane. Ale dalekie rynki, zwłaszcza Afryka, choć bardziej ryzykowne, mogą okazać się znacznie bardziej opłacalne. Dla polskich inwestorów perspektywiczna ma być także Ameryka Południowa, gdzie na kontrakty w Boliwii i Ekwadorze liczą m.in. spółki z branży górniczej. Z kolei Brazylią zainteresowane są firmy z sektora offshore, który w Polsce rozwija się coraz szybciej, m.in. dzięki rozszerzeniu produkcji polskich stoczni o elementy platform wiertniczych i morskich elektrowni wiatrowych.

Inwestowanie Lista 500

Pozostało 90% artykułu