Proste reguły bez wyjątków

Esperanto to prosty język, który powstał, by łączyć ludzi. Posługiwali się nim Albert Einstein, Julian Tuwim, twórca koncernu samochodowego Daewoo Kim Woo. Każdy może się go nauczyć nawet w ciągu zaledwie pół roku

Publikacja: 29.01.2009 17:59

Białystok. Dom w którym urodził się Ludwik Zamenhof

Białystok. Dom w którym urodził się Ludwik Zamenhof

Foto: NAC

UNESCO szacuje, że esperanto włada dziś ok.10 mln osób na całym świecie – więcej niż niektórymi językami narodowymi. Esperanto jednak to nie tylko możliwość komunikowania się w prostym, logicznym języku bez wyjątków i skomplikowanych reguł. Przez 121 lat istnienia tej mowy wykształciła się swoista kultura esperanto, której symbolem jest pięcioramienna zielona gwiazda i biało-zielona flaga. Zjednoczeni pod nią ludzie korespondują na internetowych forach, serwisach społecznościowych, słuchają esperanckiej muzyki, czytają przekłady literatury z każdego zakątka globu, bezpłatnie przyjmują pod swój dach turystów z całego świata, pod warunkiem że ci także władają esperanto i umówią się na specjalnym forum.

W Polsce esperanto najpopularniejsze jest wśród osób, które uczyły się go w latach 60. i 70. oraz... wśród studentów. Można się go uczyć na lektoratach i kursach (również eksternistycznych i e-learningowych) w ośrodkach akademickich i przy towarzystwach esperanckich w Krakowie, Warszawie, Poznaniu, Bydgoszczy, Lublinie czy Białymstoku oraz przez Internet.

O ożywienie polskich tradycji esperanckich i o pamięć o jego twórcy szczególnie dba ostatnio jego rodzinne miasto – Białystok. Białostockie Towarzystwo Esperantystów organizuje tu w tym roku Światowy Kongres Esperantystów i planuje otwarcie Centrum Esperanto, którego zasoby mają być udostępniane także drogą elektroniczną. Dziś jednak w mieście Zamenhofa esperanto zna kilkadziesiąt osób. Nie na każdej z polskich uczelni prowadzony jest też lektorat z esperanto, czasem brak zainteresowanych, a kiedy indziej wykwalifikowanej kadry. Ale może warto poszukać już dziś kursu w okolicy lub nauczyć się tego języka przez Internet? Wystarczy pół roku intensywnej pracy. A jak brzmi esperanto, można się przekonać, zaglądając na esperancką stronę internetową.

[ramka][b]Gdzie się uczyć[/b]

- Kursy organizuje Białostockie Towarzystwo Esperantystów. Szczegóły [link=http://www.espero.bialystok.pl]www.espero.bialystok.pl[/link] Na stronie także program zbliżających się grudniowych IX Białostockich Dni Zamenhofa oraz trasa turystyczna śladami twórcy esperanto

- Akademickie Centrum Językowe przy Fundacji Rozwoju KUL, Lublin [link=http://www.kul.lublin.pl/1200.html]www.kul.lublin.pl/1200.html[/link]

- Certyfikacja znajomości języka, dla zaawansowanych Podyplomowe Studium Interlingwistyki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – trzyletnie interlingwistyczne studium skupione na esperanto [link=http://www.staff.amu.edu.pl/~interl/polaj/enkonduko_pola.html]www.staff.amu.edu.pl/~interl/polaj/enkonduko_pola.html[/link]

- Jagiellońskie Centrum Językowe (przy UJ) [link=http://www.uj.edu.pl/SDJNA/]www.uj.edu.pl/SDJNA/[/link]

[b]Bezpłatne kursy językowe na stronach:[/b]

[link=http://www.kurso.com.br]www.kurso.com.br[/link] lub [link=http://www.cursodeesperanto.com.br]www.cursodeesperanto.com.br[/link]

[link=http://www.lernu.net]www.lernu.net[/link]

[link=http://www.interkulturo.net/]www.interkulturo.net/[/link] – serwis korespondencyjny i do nauki esperanto

Strony towarzystw esperantystów poświęcone esperanto, fora, z których dowiedzieć się można, jak brzmi esperanto, jak czytać:

[link=http://www.esperantowolsztynie.pl.tl/]www.esperantowolsztynie.pl.tl/[/link]

[link=http://www.esperanto.pl]www.esperanto.pl[/link]

[link=http://forum.esperanto.org.pl/]http://forum.esperanto.org.pl/[/link]

[link=http://www.ipernity.com/home/esperantino]www.ipernity.com/home/esperantino[/link]

[link=http://kastoraklubo.w.interia.pl/]kastoraklubo.w.interia.pl/[/link]

[link=http://www.mondakalendaro.org]www.mondakalendaro.org[/link] – kalendarz imprez esperanckich

[link=http://www.esperanto.net/veb]www.esperanto.net/veb[/link] – wirtualna bezpłatna biblioteka

[link=http://www.musicexpress.com.br]www.musicexpress.com.br[/link] – serwis o muzyce esperanckiej, pliki do ściągnięcia

[link=http://www.osiek.org/aera/]www.osiek.org/aera/[/link] – programy radiowe, m.in. esperanto

[link=http://www.itvc.pl]www.itvc.pl[/link], zakładka TV esperanto – programy przygotowane dla białostockiej telewizji internetowej ITVC

W Białymstoku powstaje Centrum EsperantoNowoczesna, multimedialna ekspozycja o historii Białegostoku w czasach Zamenhofa, esperanckie pamiątki, informacja o Zamenhofie i najsłynniejszym białostockim esperantyście Jakubie Szapiro, punkt przetwarzania danych na elektroniczne, sala konferencyjna, a w przyszłości Centrum Badań nad Problemami Komunikacji Językowej – wszystko to pomieścić się ma na 300 mkw. w budowanym właśnie Centrum Esperanto w Białymstoku.

Placówka powstanie w remontowanej i modernizowanej kamienicy przy ul. Warszawskiej. Prace już się rozpoczęły i potrwają do czerwca 2009 roku. Potem białostoccy esperantyści będą mieli około miesiąca na przygotowania Centrum – 25 lipca rozpocznie się w Białymstoku 94. Światowy Kongres Esperantystów. Impreza odbędzie się w 150. rocznicę urodzin twórcy tego języka. Budowę Centrum sfinansowało miasto, kosztować ma 6,2 miliona złotych, a esperantyści starają się o dotacje unijne na wyposażenie placówki.

Kongresowi goście będą mieli do dyspozycji specjalny namiot kongresowy (w którym pomieści się kilka tysięcy osób) oraz przestrzenne sale Politechniki Białostockiej.

[i]—mdv [/i][/ramka]

[ramka][b]Ludwik Łazarz Zamenhof Doktor Esperanto[/b]

Twórca uniwersalnego języka urodził się 15 grudnia 1859 roku w Białymstoku w wielodzietnej rodzinie żydowskiej. Historycy potwierdzają, że w domu ( przy ul. Zielonej, obecnie Zamenhofa, dziś nieistniejącym) mówiło się w jidysz, spierają się natomiast, czy drugim językiem twórcy esperanto był rosyjski czy polski. Nie kwestionują natomiast, że już w dzieciństwie Zamenhof mógł swobodnie rozwijać swój talent lingwistyczny: ojciec uczył niemieckiego i francuskiego w szkole dla żydowskich dziewcząt, a ulice ówczesnego wieloetnicznego Białegostoku rozbrzmiewały rosyjskim, niemieckim, polskim, jidysz, białoruskim, przyjeżdżali tu Litwini i Tatarzy. Dziesięcioletni Zamenhof napisał nawet dramat „Wieża Babel, czyli tragedia białostocka w pięciu aktach”. Już wtedy widać uważał, że główną przyczyną nieporozumień i sporów między ludźmi jest bariera językowa.

W 1873 roku rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie Ludwik stworzył w 1878 roku pierwszą, prymitywną wersję swojego języka lingwe uniwersala. Nie został jednak językoznawcą, lecz okulistą (studia w Moskwie, Warszawie, Wiedniu), choć bardziej niż praktyka lekarska pociągały go języki obce. W 1885 roku ukończył projekt opartej (w przeciwieństwie do większości tworzonych do tej pory, całkowicie sztucznych) na językach narodowych mowy. Na ogłoszenie drukiem swoich idei musiał jednak czekać dwa lata: 26 lipca 1887 roku pod pseudonimem Doktoro Esperanto (mający nadzieję) wydał w końcu po rosyjsku „Język międzynarodowy. Przedmowa i podręcznik kompletny”, a niedługo potem ukazały się polskie, francuskie, niemieckie i angielskie wydania. Esperanto stopniowo zyskiwało sobie zwolenników – pierwszy klub esperancki powstał w Norymberdze, pierwszy Światowy Kongres Esperanto odbył się w 1905 roku w Boulogne-sur-Mer. Zamenhofa entuzjastycznie podejmowano we Francji, w Anglii, w Ameryce, otrzymywał odznaczenia państwowe. Rozwijała się literatura esperancka – jeszcze przed pierwszą wojną ukazał się przekład „Pana Tadeusza” (jedyny, w którym epopeja zachowała trzynastozgłoskowy wiersz), sam Zamenhof przetłumaczył Stary Testament. W 1913 roku był kandydatem do Nagrody Nobla. Zmarł 14 kwietnia 1917 roku, pochowany jest na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej w Warszawie.

Na całym świecie dziś imię Zamenhofa noszą place, ulice, szkoły, Zamenhof i Esperanto – to nazwy dwóch planetoid pomiędzy Jowiszem a Marsem. Powstają także upamiętniające go tzw. ZEO (Zamenhof – esperanto - objekto) – medale, monety, znaczki pocztowe. 15 grudnia obchodzony jest Dzień Zamenhofa, nie zanikła też tradycja światowych kongresów esperanckich.

[i]–mdv[/i][/ramka]

UNESCO szacuje, że esperanto włada dziś ok.10 mln osób na całym świecie – więcej niż niektórymi językami narodowymi. Esperanto jednak to nie tylko możliwość komunikowania się w prostym, logicznym języku bez wyjątków i skomplikowanych reguł. Przez 121 lat istnienia tej mowy wykształciła się swoista kultura esperanto, której symbolem jest pięcioramienna zielona gwiazda i biało-zielona flaga. Zjednoczeni pod nią ludzie korespondują na internetowych forach, serwisach społecznościowych, słuchają esperanckiej muzyki, czytają przekłady literatury z każdego zakątka globu, bezpłatnie przyjmują pod swój dach turystów z całego świata, pod warunkiem że ci także władają esperanto i umówią się na specjalnym forum.

Pozostało 90% artykułu
Edukacja
Sytuacja bez precedensu. Brak kandydatów na rektora WUM
Edukacja
Zmiany w edukacji od nowego roku szkolnego. Zniknie kontrowersyjny przedmiot
Edukacja
Łukasz Warzecha: Średniowieczne standardy
Edukacja
Przed wyborami samorządowymi KO puszcza oko do młodych
Edukacja
Barbara Nowacka: PiS z Suwerenną Polską dokonali gigantycznego skoku na państwo