Rosja wypowiada USA umowę. Chodzi o pluton na 17 tys. bomb atomowych

Umowa, którą Duma zdecydowała się wypowiedzieć, została zawarta w 2000 roku i zobowiązywała obie strony do trwałego pozbycia się co najmniej 34 ton plutonu, który mógł być wykorzystany do celów wojskowych, poprzez jego przetworzenie i unieszkodliwienie, tak aby materiał ten nie mógł być ponownie wykorzystany do celów militarnych, w tym do produkcji broni jądrowej. PMDA weszła w życie w 2011 roku.

Umowa PMDA: Do czego można wykorzystać 34 tony plutonu?

W 2016 roku Rosja zawiesiła obowiązywanie porozumienia, uzasadniając to sankcjami USA i „nieprzyjaznymi działaniami wobec Rosji”, a także rozszerzeniem NATO i zmianą sposobu, w jaki USA wykorzystują własne zasoby plutonu. 

Broń atomowa na świecie

Foto: PAP

Porozumienie było elementem serii umów zawartych przez USA i Rosję, których celem była redukcja arsenałów nuklearnych i zapobieganie rozprzestrzenianiu broni jądrowej. Najważniejsza z takich umów New START ma przestać obowiązywać w 2026 roku, ale Rosja zadeklarowała gotowość do dalszego jej przestrzegania, jeśli to samo zrobią USA. Umowa ta nakłada ograniczenia na liczbę głowic jądrowych i ich tzw. nośników, czyli rakiet balistycznych, ciężkich bombowców i okrętów podwodnych.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Władimir Putin ma propozycję dla USA. Chodzi o broń atomową

Rosja jest gotowa stosować się do limitów ilościowych wprowadzonych przez układ New START jeszcze...

34 tony plutonu to ilość wystarczająca, według amerykańskich szacunków, do produkcji nawet 17 tys. głowic atomowych. Pluton, którego dotyczyła umowa pochodził z rozbrojonych – w ramach ograniczenia zbrojeń po zimnej wojnie – głowic atomowych. Jego magazynowanie było kosztowne. Posiadanie przez obie strony takich ilości plutonu, który można było wykorzystać w celach wojskowych, stwarzało też ryzyko ponownego atomowego wyścigu zbrojeń. 

Celem umowy PMDA było przetworzenie plutonu, który może być wykorzystany w celach militarnych na bezpieczniejszy mieszany tlenek uranu i plutonu (MOX), który może być używany jako paliwo w reaktorach jądrowych do produkcji energii elektrycznej.

W 1986 roku Rosja i USA posiadały w arsenałach nawet 73 tys. głowic atomowych. Obecnie liczba posiadanych przez oba państwa głowic atomowych wynosi ok. 10 tysięcy. 

Rosja: Okoliczności się zmieniły, już dawno powinniśmy wypowiedzieć umowę

„USA podjęły szereg nowych, antyrosyjskich kroków, które fundamentalnie zmieniły równowagę strategiczną panującą w czasie, gdy porozumienie zawarto i stworzyły dodatkowe zagrożenia dla stabilności strategicznej” – głosi uzasadnienie do ustawy wycofującej Rosję z porozumienia. 

– Decyzja (o wypowiedzeniu umowy – red.) jest w interesie naszego kraju. Jesteśmy suwerennym państwem. Ci, którzy chcą wykorzystać Rosję, muszą zrozumieć: to się nie uda. Mamy silnego prezydenta, odpowiedzialny parlament i efektywny rząd – oświadczył Wiaczesław Wołodin, przewodniczący Dumy.