Prawo do grobu: wola zmarłego ważniejsza, niż konflikt jego potomków

Oświadczenie woli osoby żyjącej na wypadek śmierci w przedmiocie pochowania zwłok w świetle prawa jest życzeniem, którego poszanowanie jest kwestią lojalności najbliższej rodziny i obowiązkiem moralnym – stwierdził w wyroku Sąd Okręgowy w Siedlcach.

Aktualizacja: 07.12.2014 15:49 Publikacja: 07.12.2014 10:00

Prawo do grobu: wola zmarłego ważniejsza, niż konflikt jego potomków

Foto: www.sxc.hu

Sprawy dotyczące tzw. prawa do grobu, były już wielokrotnie przedmiotem orzeczeń sądów cywilnych. Trafiły też na wokandę Sądu Najwyższego. W uchwale z 29 września 1978 r. (III CZP 56/78) SN wyjaśnił, iż nie można uznać, iż osoba, która wybudowała grób może sama decydować o prawie pochowania w nim zwłok innych osób, poza zwłokami tej osoby, dla której grób został wybudowany. Jak wyjaśniono, taka decyzja mogłaby godzić w uczucia członków najbliższej rodziny, a ponadto mogłaby utrudniać im korzystanie z uprawnień składających się na szeroko rozumiane pojęcie kultu pamięci osoby zmarłej.

O pochowaniu zwłok w grobie decydują wspólnie: osoba, która poniosła koszty jego budowy oraz członkowie najbliższej rodziny osoby, dla której grób został przeznaczony. Jeżeli osoby zainteresowane nie dojdą do porozumienia w tym przedmiocie, każda z nich może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu.

Taka właśnie sprawa trafiła jakiś czas temu na wokandę Sądu Okręgowego w Siedlcach. Czworo rodzeństwa nie potrafiło dojść do porozumienia w sprawie grobu ich rodziców. Jeden z braci – Stanisław C. - który był fundatorem lastrykowego nagrobka, w którym od 1994 roku spoczywał ojciec rodzeństwa nie zgodził się, aby zwłoki zostały przeniesione do grobowca, w którym od 2013 roku spoczywała ich matka.

Pozostała trójka rodzeństwa zwróciła się do sądu o zezwolenie na dokonanie ekshumacji i przeniesienie zwłok ojca do grobu, znajdującego się na tym samym cmentarzu, w którym spoczywa ich matka.

Brat nie zgadzał się na ekshumację, powołując się na swoje prawo do grobu, które wywodził przede wszystkim z faktu, iż jest on fundatorem nagrobka i on uiścił opłatę na rzecz parafii zarządzającej cmentarzem.

Rozpatrujący pozew Sąd Okręgowy w Siedlcach (sygn. akt I C 559/14) uznał, iż Stanisław C. wyrażając sprzeciw na dokonanie ekshumacji zwłok ojca i przeniesienia ich do grobu matki, naruszył dobra osobiste trójki rodzeństwa.

W uzasadnieniu sąd zwrócił uwagę, iż jednostronne oświadczenie woli osoby żyjącej na wypadek śmierci w przedmiocie pochowania zwłok, w świetle prawa jest życzeniem, którego poszanowanie jest kwestią lojalności najbliższej rodziny i obowiązek moralnym.

Odnosząc się do tej konkretnej sprawy sąd przypomniał, iż rodzice stron byli małżeństwem z wieloletnim stażem, wspólnie pracowali, wspólnie wychowali czworo dzieci, i nie ma żadnych powodów, aby nie byli pochorowanie razem tylko dlatego, że pomiędzy ich dziećmi istnienie różnica zdań co do miejsca pochówku.

Sąd ocenił też, iż nie ma żadnych ważnych przyczyn, aby rodzeństwo nie mogło czcić pamięci rodziców w jednym miejscu, modlić się za nich razem, składać kwiaty czy palić znicze.

Ostatecznie sąd uznał, że postępowanie Stanisława C. jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, i zobowiązał pozwanego do złożenia oświadczenia woli, w którym wyrazi zgodę na ekshumację zwłok ojca i pochowanie go w innym grobie.

Sprawy dotyczące tzw. prawa do grobu, były już wielokrotnie przedmiotem orzeczeń sądów cywilnych. Trafiły też na wokandę Sądu Najwyższego. W uchwale z 29 września 1978 r. (III CZP 56/78) SN wyjaśnił, iż nie można uznać, iż osoba, która wybudowała grób może sama decydować o prawie pochowania w nim zwłok innych osób, poza zwłokami tej osoby, dla której grób został wybudowany. Jak wyjaśniono, taka decyzja mogłaby godzić w uczucia członków najbliższej rodziny, a ponadto mogłaby utrudniać im korzystanie z uprawnień składających się na szeroko rozumiane pojęcie kultu pamięci osoby zmarłej.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Prawo dla Ciebie
PiS wygrywa w Sądzie Najwyższym. Uchwała PKW o rozliczeniu kampanii uchylona
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Dane osobowe
Rekord wyłudzeń kredytów. Eksperci ostrzegają: będzie jeszcze więcej
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawnicy
Ewa Wrzosek musi odejść. Uderzyła publicznie w ministra Bodnara