Tak wynika z projektu ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2011 r. Spis ten ma być częścią szerszej akcji prowadzonej we wszystkich krajach Unii Europejskiej (ostatni spis powszechny w Polsce odbył się w 2002 r.).
Projekt już wzbudza kontrowersje – głos w jego sprawie zabrali generalny inspektor ochrony danych osobowych (patrz opinia) i Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan. Krytyka dotyczy zakresu zbieranych danych, bo art. 8 ustawy o statystyce publicznej (DzU z 1995 r. nr 88, poz. 439 ze zm.) przewiduje, że niektóre informacje podczas badań statystycznych mogą być podawane tylko dobrowolnie. Dotyczy to m.in. wyznania, życia osobistego, poglądów politycznych i filozoficznych.
Wątpliwości GIODO związane ze zbieraniem danych o niepełnosprawnych dziwią rzecznika Głównego Urzędu Statystycznego Wiesława Łagodzińskiego. – O niepełnosprawność pytaliśmy też w 2002 r. i nie było z tym żadnych problemów. Nie mieliśmy wtedy protestów – mówi. Rachmistrze sześć lat temu pytali o to, czy ma się całkowitą lub ograniczoną zdolność do wykonywania podstawowych czynności z powodu kalectwa lub przewlekłej choroby, czy jest to urzędowo potwierdzone i którą grupę inwalidzką się posiada. Teraz zakres zbieranych danych ma być podobny.
O związki nieformalne pytano już – ale jedynie pośrednio – przy okazji poprzedniego spisu, bo zamieszkujący w lokalu musieli określić, jaki jest ich stosunek do osoby, która była tzw. głową gospodarstwa domowego. Teraz rachmistrze spytają wprost o stopień pokrewieństwa, powinowactwa lub związek pomiędzy zamieszkującymi ze sobą osobami. Na to pytanie nie można będzie odmówić odpowiedzi. Rachmistrz spyta też, jak długo trwa związek partnerski. – Próbuje się za bardzo wchodzić w sprawy osobiste – przekonuje Katarzyna Urbańska, szefowa prawników Lewiatana.
Kilka lat temu kobiety odpowiadały też na intymne pytania, ale dobrowolnie, przy okazji badania dzietności. Pytano tylko te panie, które się na to zgodziły, o liczbę związków (małżeńskich i partnerskich), w których pozostawały, czas ich trwania, dzieci z tych związków, a także plany prokreacyjne na przyszłość.
