TSUE o RODO: nawet nieistotną szkodę trzeba naprawić

To pierwsze orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu dotyczące odpowiedzialności na podstawie RODO.

Poczta ustalała preferencje polityczne

Od 2017 roku Österreichische Post - firma odpowiedzialna za usługi pocztowe w Austrii - gromadziła informacje na temat preferencji politycznych mieszkańców tego kraju.  Za pomocą algorytmu uwzględniającego różne kryteria społeczne i demograficzne określiła ona „adresy grup docelowych”.

Czytaj więcej

Dobra osobiste

Wybory kopertowe: radca prawny procesuje się o naruszenie dóbr osobistych

Sąd Okręgowy w Warszawie bada sprawę udostępnienia Poczcie Polskiej danych obywateli w „wyborach kopertowych”. Skończy w maju – wyrokiem albo ugodą.

Pewien Austriak odkrył, że Österreichische Post ustaliła, że był rzekomo silnie związany z jedną konkretną partią polityczną. I choć dane te nie zostały przekazane innym podmiotom, fakt ten wywołał jego wzburzenie, utratę zaufania, a także poczucie upokorzenia. Przypisywane mu preferencje  polityczne uznał za „zniewagę”, „haniebną i szkodliwą dla wiarygodności”. Mężczyzna nie udzielił Österreichische Post zgody na przetwarzanie swoich danych osobowych.

Austriak dochodzi przed sądami austriackimi odszkodowania za szkodę niemajątkową, którą miał ponieść. Żąda zapłaty 1000 euro. Sądy pierwszej i drugiej instancji oddaliły jego powództwo, argumentując, że rzekoma szkoda niemajątkowa (emocjonalna) nie była wystarczająco „znacząca”.

W kwietniu 2021 roku Sąd Najwyższy zwrócił się do TSUE o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym tj. odpowiedź na pytanie, jaki zakres ma prawo do odszkodowania, które unijne ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO)  przewiduje w wypadku szkody majątkowej lub niemajątkowej z powodu naruszenia tego rozporządzenia. Czy samo naruszenie RODO jest wystarczające do przyznania tego prawa i czy odszkodowanie jest możliwe tylko wtedy, gdy przekroczony zostanie pewien próg wagi poniesionej szkody niemajątkowej? Sąd chce też ustalić, jakie są wymagania unijnego prawa co do określenia kwoty odszkodowania.

W opinii z października 2022 r. rzecznik generalny TSUE nie widział problemu w nałożeniu przez sądy krajowe progu istotności. Opinia ta spotkała się z masową krytyką organizacji konsumenckich.

Brak progu istotności

W dzisiejszym wyroku Trybunał orzekł, że naruszenie RODO, samo w sobie, nie rodzi prawa do odszkodowania. - Inna wykładnia byłaby sprzeczna z wyraźnym brzmieniem RODO - uważa TSUE.

Z drugiej jednak strony - stwierdził Trybunał - nie można ustalić żadnego progu istotności dla odszkodowania za szkodę niematerialną. Oznacza to, że nawet drobne szkody również mogą zostać zrekompensowane.

Trybunał przypomniał, że zgodnie z motywami RODO dotyczącymi prawa do odszkodowania, naruszenie RODO niekoniecznie musi prowadzić do powstania szkody, a dla uzasadnienia prawa do odszkodowania musi istnieć związek przyczynowy między danym naruszeniem a poniesioną szkodą.

A co z wymogami dotyczącymi szacowania odszkodowania? Trybunał zaznaczył, że RODO nie zawiera przepisów wskazujących takie zasady. Ocena i kwota roszczenia o odszkodowanie podlega prawu krajowemu, ale musi być zgodna z zasadami skuteczności i równoważności wynikającymi z prawa Unii.