Inflacja we wrześniu wyraźnie w górę. Prognozy ekspertów nie pozostawiają wątpliwości

Inflacja w Polsce we wrześniu zbliżyła się do 5 proc. rok do roku – prognozują ekonomiści. Główny Urząd Statystyczny poda jej szybki szacunek w poniedziałek rano.

Publikacja: 29.09.2024 20:06

Inflacja w Polsce we wrześniu mocno w górę. Dlaczego?

Inflacja w Polsce we wrześniu mocno w górę. Dlaczego?

Foto: Bloomberg

4,9 proc. – tyle wyniosła średnia prognoza ekonomistów dla inflacji we wrześniu br., według ankiety „Rzeczpospolitej” i „Parkietu”. Mediana to 4,8 proc. Analitycy nie mają wątpliwości – roczna dynamika cen wyraźnie przyspieszyła względem sierpnia, gdy wyniosła 4,3 proc. Już tamten odczyt był najwyższy w tym roku, wrześniowy wyznaczy nowe maksimum. Ostatnio inflacja w Polsce wyższa była w grudniu 2023 r. (6,2 proc.). Szybki szacunek poda za wrzesień w poniedziałek, 30 września.

Inflacja w Polsce we wrześniu mocno w górę. Dlaczego?

Wśród przyczyn wyraźnego wzrostu inflacji we wrześniu ekonomiści wymieniają m.in. efekty bazy – czyli to, co obniżało dynamikę cen we wrześniu 2023 r., a teraz „wypada” już ze wskaźnika rocznego. – We wrześniu 2023 r. dość mocno spadły ceny w kategoriach „kultura i rozrywka” oraz „zdrowie”. Szacuję, że ten efekt doda do rocznego wskaźnika inflacji ok. 0,2 punktu procentowego. Pierwsze wiązało się z promocją w jednej z sieci streamingowych, drugie z wprowadzeniem darmowych leków dla wybranych grup społecznych przed wyborami. Teraz te czynniki się nie powtórzą, a wręcz serwisy streamingowe podwyższają ceny – komentuje Marcin Luziński, ekonomista Santander Banku. Wrześniową inflację szacuje na 4,8–4,9 proc. rok do roku.

Czytaj więcej

Polacy kumulują oszczędności w oczekiwaniu na ciężkie czasy

Do listy czynników, które mogły podbić inflację, Luziński dodaje także ceny żywności. – W tym roku miesięczny spadek cen żywności, blisko zera, będzie w mojej ocenie mniejszy niż przed rokiem, gdy wyniósł 0,4 proc. – szacuje.

 – Rosną też inne ceny, choć już niekoniecznie szybciej niż przed rokiem – np. w sklepach odzieżowych zakończyły się wakacyjne wyprzedaże i weszła kolekcja wczesnojesienna. W przedszkolach opłaty zostały zwaloryzowane według wysokiej, zeszłorocznej stawki inflacji – ocenia też ekonomista Santander Banku. Stabilne z kolei, jak dodaje ekonomista BNP Paribas Marcin Kujawski, były ceny nośników energii. Prognoza jego zespołu dla szybkiego szacunku inflacji to 4,8 proc. rok do roku.

Niepewny jest wkład cen paliw do inflacji – te wprawdzie spadły we wrześniu względem sierpnia, ale rok temu dynamika miesięczna też była ujemna. Luziński oczekuje, że paliwa dołożą więc nieco do wrześniowego odczytu inflacji, ale już Kujawski widzi w nich czynnik ograniczający roczną dynamikę cen.

Wciąż w „mocy” pozostają też czynniki regulacyjne, które podbiły inflację w poprzednich miesiącach: lipcowe częściowe odmrożenie cen energii oraz kwietniowa podwyżka stawki VAT na żywność z 0 do 5 proc.

Czytaj więcej

Kolejne obniżki stóp procentowych w regionie. "Globalne nastroje okrzepły"

Wyraźny wzrost rocznej dynamiki cen konsumpcyjnych we wrześniu odbije się także na wskaźniku inflacji bazowej. Konsensus prognoz ekonomistów w ankiecie „Rzeczpospolitej” i „Parkietu” to 4,1 proc. rok do roku. W sierpniu inflacja bazowa wyniosła 3,7 proc., a ostatni raz powyżej progu 4 proc. była w kwietniu br.

Inflacja w Polsce długo nie spadnie do celu NBP

 – Zakładam, że w kolejnych miesiącach inflacja jeszcze nieco wzrośnie, a szczyt osiągnie w marcu 2025 r., nieco poniżej 6 proc. rok do roku. Pod koniec 2025 r. będzie już w okolicy 3–4 proc. – prognozuje Luziński. Zaznacza jednak, że przebieg ścieżki inflacji w przyszłym roku będzie w znacznej mierze zależny od cen energii. – W tej chwili zakładam, że pozostaną stabilne – mówi. Na razie Ministerstwo Finansów oraz resort klimatu i środowiska zapowiadają przedłużenie mrożenia cen od stycznia 2025 r. na obecnym poziomie.

Zakładam, że w kolejnych miesiącach inflacja jeszcze nieco wzrośnie, a szczyt osiągnie w marcu 2025 r., nieco poniżej 6 proc. rok do roku. Pod koniec 2025 r. będzie już w okolicy 3–4 proc.

Marcin Luziński, ekonomista Santander Banku

Luzińskiemu wtóruje Kujawski z BNP Paribas. – W przyszłym roku dynamika cen konsumpcyjnych w istotnym stopniu zależna będzie od czynników administracyjno-podatkowych, w tym m.in. opłat za energię elektryczną, dostawy wody czy usługi kanalizacyjne – komentuje. Bazowy scenariusz BNP Paribas to roczna inflacja już na poziomie około 3 proc. w drugiej połowie 2025 r. – Spodziewamy się, że nieodbiegająca znacząco od potencjału polskiej gospodarki dynamika PKB pozwoli na systematyczne, choć relatywnie spokojne, wyhamowanie inflacji bazowej. Sprzyjać temu będzie też wytracająca impet dynamika płac – uzasadnia przewidywania Kujawski.

Inflacja w górę, stopy procentowe bez zmian

Wyraźny skok inflacji nie powinien wpłynąć na Radę Polityki Pieniężnej. Jej posiedzenie rusza we wtorek 1 października, decyzja w sprawie stóp zostanie ogłoszona dzień później. Nikt nie przewiduje innego ruchu niż ich utrzymanie na dotychczasowym poziomie (główna stopa NBP 5,75 proc.). W ostatnich tygodniach kolejni członkowie RPP wypowiadali się dość podobnie: szanse na dyskusję o cięciu stóp lub nawet na pierwszą obniżkę widzą najwcześniej w marcu 2025 r. Prezes NBP i przewodniczący RPP prof. Adam Glapiński mówił na wrześniowej konferencji, że warunkami obniżki stóp jest stabilizacja inflacji i jej niezagrożony trend spadkowy w projekcji NBP. Taką logikę powinien też przedstawić podczas konferencji w tym tygodniu, w czwartek 3 października.

4,9 proc. – tyle wyniosła średnia prognoza ekonomistów dla inflacji we wrześniu br., według ankiety „Rzeczpospolitej” i „Parkietu”. Mediana to 4,8 proc. Analitycy nie mają wątpliwości – roczna dynamika cen wyraźnie przyspieszyła względem sierpnia, gdy wyniosła 4,3 proc. Już tamten odczyt był najwyższy w tym roku, wrześniowy wyznaczy nowe maksimum. Ostatnio inflacja w Polsce wyższa była w grudniu 2023 r. (6,2 proc.). Szybki szacunek poda za wrzesień w poniedziałek, 30 września.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Dane gospodarcze
Są nowe dane GUS o PKB Polski. W 2023 r. gospodarka była na krawędzi recesji
Dane gospodarcze
Jest decyzja RPP w sprawie stóp procentowych
Dane gospodarcze
Inflacja w strefie euro poniżej celu. Czy EBC obniży stopy?
Dane gospodarcze
Nowe dane z polskiego przemysłu zaskoczyły. Najwyższy odczyt od blisko roku