Gospodarka UE na kursie stabilnego wzrostu. Polska z najwyższą inflacją

Komisja Europejska ogłosiła wczoraj najnowsze prognozy gospodarcze dla UE. PKB ogółem ma się zwiększyć o 4 proc. w 2022 i 2,8 proc. w 2023 roku. Na bieżący rok prognoza jest minimalnie zrewidowana w dół, na przyszły – do góry w porównaniu z poprzednimi przewidywaniami z listopada 2021. Powodem jest pojawienie się omikrona pod koniec 2021 r. i związane z tym restrykcje w wielu państwach UE, a także – z powodu bardzo wysokiej zakaźności tego wariantu koronawirusa – bardzo wysoki wskaźnik absencji pracowniczej.

Czytaj więcej

Rynek pracy

Raport Komisji Europejskiej: W Unii niedługo zabraknie pracowników

Biedniejsze regiony Europy Wschodniej bogacą się dzięki unijnym funduszom. PKB regionu warszawski...

Ostatecznie jednak to nowa odmiana Covid-19 okazała się mniej groźna, niż oczekiwano, i gospodarki się otwierają. Czyli po kilku miesiącach spowolnienia europejska gospodarka wraca na tory dynamicznego ożywienia. UE jako całość osiągnęła poziom PKB sprzed pandemii w trzecim kwartale 2021 i przewiduje się, że wszystkie państwa członkowskie osiągną ten poziom do końca 2022. – Przewidujemy, że stale poprawiający się rynek pracy, wysokie oszczędności gospodarstw domowych, nadal korzystne warunki finansowania oraz pełne wdrożenie instrumentu naprawy i odporności utrzymają przedłużoną i solidną fazę ekspansji – powiedział w czwartek Paolo Gentiloni, komisarz UE ds. gospodarczych.

Szybszy wzrost cen

Oprócz pandemii na osłabienie dynamiki gospodarczej w ciągu ostatnich kilku miesięcy wpłynęły też inne czynniki. Badania przedsiębiorstw prowadzone przez Komisję pokazują, że w gospodarce UE od października 2021 na znaczeniu zyskały braki sprzętu lub materiałów, a także braki siły roboczej. Bardzo wysokie ceny energii obciążają również przemysł poprzez wysokie koszty produkcji oraz wpływają negatywnie na siłę nabywczą gospodarstw domowych.

Rynki pracy radziły sobie bardzo dobrze w ubiegłym roku. W ostatnim kwartale 2021 r. stopa bezrobocia spadła poniżej poziomu sprzed pandemii i osiągnęła w grudniu rekordowo niski poziom 6,4 proc. Pomimo dobrych wyników wzrost zatrudnienia nie nadąża za rosnącym popytem na pracę. – Praca jest coraz ważniejszym czynnikiem ograniczającym produkcję w wielu sektorach. Badania przedsiębiorstw przeprowadzone przez Komisję pokazują, że zgłoszone niedobory siły roboczej osiągnęły w styczniu rekordowy poziom w przemyśle, usługach i budownictwie – powiedział Gentiloni.

W całej UE obserwujemy szybszy wzrost cen. Wysokie ceny energii, wąskie gardła w dostawach i efekt bazy silnie wpływają na wzrost cen konsumpcyjnych. Kontrakty futures pokazują, że ceny energii pozostaną na wysokim poziomie przez dłuższy czas, a presja cenowa rozszerza się na kilka kategorii towarów i usług. Dlatego w porównaniu z jesienną prognozą inflacja na ten rok została znacznie zrewidowana w górę. Przewiduje się, że inflacja w strefie euro wzrośnie z 2,6 proc. w 2021 r. (2,9 proc. w UE) do 3,5 proc. (3,9 proc. w UE) w 2022 r., a następnie spadnie do 1,7 proc. (1,9 proc. w UE) w 2023 r.

W ważnej z polskiego punktu widzenia gospodarce niemieckiej prognoza została zrewidowana w dół, ze względu na utrzymujące się wąskie gardła w dostawach. Rekordowe księgi zamówień w przemyśle i dobre nastroje w biznesie sugerują jednak, że gospodarka jest dobrze przygotowana do ekspansji, potrzebne jest tylko złagodzenie problemów z podażą.

Polska gospodarka odporna

Dane pokazują, że Polska gospodarka pozytywnie zaskoczyła w drugiej połowie 2021 r., potwierdzając odporność pomimo powtarzających się fal pandemii i zakłóceń w łańcuchach dostaw. Realny PKB wzrósł o 2,1 proc. III kwartale, w porównaniu z II kwartałem, głównie dzięki stopniowemu łagodzeniu ograniczeń związanych z Covid-19, co wspierało wzrost konsumpcji prywatnej. KE szacuje, że wzrost realnego PKB osiągnął 5,7 proc. w 2021 r., co oznacza powrót polskiej gospodarki do stanu sprzed pandemii. KE prognozuje, że wzrost realnego PKB wyniesie 5,5 proc. w 2022 r. i zmniejszy się do 4,2 proc. w 2023 r.

Eksperci KE przewidują, że wzrost liczby nowych infekcji na początku tego roku zaważy na krótkoterminowych perspektywach gospodarczych, zwłaszcza w przypadku usług. Uważają jednak, że wzrost gospodarczy nabierze tempa począwszy od drugiego kwartału. Większa konsumpcja prywatna prawdopodobnie utrzyma się na wysokim poziomie dzięki korzystnej sytuacji na rynku pracy, a także wsparciu politycznemu wynikającemu ze zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych, chociaż rosnące koszty życia prawdopodobnie zmniejszą siłę nabywczą. Przewiduje się, że inwestycje będą rosły, czemu sprzyja zdrowa sytuacja finansowa firm i konieczność zwiększania mocy produkcyjnych.

Polski handel zagraniczny będzie wykazywał szybkie tempo wzrostu, przy czym import prawdopodobnie będzie rósł szybciej niż eksport, ze względu na dynamiczny popyt krajowy. W związku z tym bilans handlowy będzie się nadal pogarszał w 2022 i pozostanie zasadniczo niezmieniony w 2023 r.

Komisja zauważa wyraźny wzrost inflacji w Polsce, która osiągnęła teraz najwyższy poziom w UE. Inflacja wyraźnie wzrosła w drugiej połowie 2021 z powodu rosnących światowych cen surowców i wąskich gardeł w zaopatrzeniu, windując roczny wskaźnik cen konsumpcyjnych i usług do poziomu 5,2 proc. w 2021, najwyższego od 20 lat. Nowy pakiet wprowadzony przez rząd zmniejszy podatki płacone od energii i produktów spożywczych w pierwszej połowie roku, ale to nie zmienia prognozy przyspieszenia inflacyjnego w I kwartale 2022, ze względu na podwyżkę regulowanych cen energii. Znaczące podwyżki płac prawdopodobnie będą nadal wywierały presję na wzrost inflacji bazowej przez cały 2022 r. Zacznie się ona obniżać dopiero w 2023, gdy presja inflacyjna osłabnie. Komisja przewiduje wzrost inflacji w Polsce do 6,8 proc. w 2022 r. i potem spadek do 3,8 proc. w 2023 r.