Inwestorzy nie dostana rzadowych grantów

Zagraniczne firmy negocjujące z Polską Agencją Informacji i Inwestycji Zagranicznych realizację nowych projektów mogą wkrótce usłyszeć, że starania o rządowe granty nie mają szans powodzenia. Jak ustaliła “Rzeczpospolita”, Ministerstwo Gospodarki poleciło bowiem Agencji zastosować się do lipcowej decyzji Rady Ministrów o zastopowaniu wsparcia dla inwestycji lokalizowanych w dużych miastach. – Nie bardzo wiemy, co teraz robić: czy przerywać prowadzone negocjacje, czy przestać informować o możliwym systemie pomocy – twierdzą pracownicy PAIiIZ. Agencja obawia się, że konsekwencje mogą być katastrofalne. – Takie postawienie sprawy fatalnie odbije się na wiarygodności Polski jako partnera w negocjacjach – uważa Marek Sienkiewicz z Deloitte.

Decyzja rządu może wręcz zastopować wejście do Polski 28 negocjowanych obecnie projektów z branż: nowoczesnych usług biznesowych (BPO), teleinformatycznej (ICT) oraz badań i rozwoju (R&D). Konsekwencją byłaby strata blisko 6 tys. miejsc pracy, które miały powstać dzięki nim.

PAIiIZ nie zdradza, o jakie firmy chodzi. Jednak według nieoficjalnych informacji ograniczenie rządowej pomocy może nas kosztować utratę m.in. centrum usługowego planowanego przez globalną firmę doradczą Ernst & Young (potencjalnie zatrudnienie przekroczyłoby 200 osób), a także centrum badawczo-rozwojowego, które zamierza uruchomić koreański koncern elektroniczny LG (zatrudniłby w nim ok. 200 pracowników). Ponadto należy się liczyć z wyhamowaniem inwestycji produkcyjnych.

[wyimek]50 tys. osób pracuje teraz w branży nowoczesnych usług w Polsce[/wyimek]

Rada Ministrów na posiedzeniu 21 lipca stwierdziła, że wsparcie finansowe państwa nie będzie udzielane inwestycjom realizowanym w aglomeracjach o niskiej stopie bezrobocia. Agencja znalazła się pod ścianą. – To przykład magicznego myślenia, oderwanego od praktyki rozmów z inwestorami. Zastopowanie pomocy dla inwestycji w dużych aglomeracjach nie sprawi, że inwestorzy zdecydują się np. na małe miasta w słabo uprzemysłowionej wschodniej części Polski – mówi prezes PAIiIZ Sławomi Majman.

Kolejny problem w tym, że stanowisko rządu w sprawie grantów inwestycyjnych jest bardzo niejasne. Zawiera określenie “co do zasady”, a więc dopuszcza wyjątki, tylko nie wiadomo jakie. Nie precyzuje pojęcia niskiej stopy bezrobocia. A jeszcze większych kłopotów przysparza pojęcie aglomeracji. PAIiIZ uważa, że obejmuje ono szerokie obszary wokół Warszawy, Łodzi, miast Górnego Śląska, Krakowa, Wrocławia, Poznania, Szczecina, Bydgoszczy i Torunia oraz Trójmiasta.

W rejonie Warszawy najwięcej inwestycji produkcyjnych lokowanych jest w Grodzisku Mazowieckim, w Łomiankach, w Piasecznie. W przypadku Poznania inwestorzy lokują się w Tarnowie Podgórnym czy w Buku. Już całkiem beznadziejnie może wyglądać kwestia wsparcia na Dolnym Śląsku. PAIiIZ twierdzi, że zakaz będzie dotyczył praktycznie wszystkich terenów wokół Wrocławia, gdzie lokują się inwestorzy produkcyjni. Chodzi m.in. o Kobierzyce, Bielany Wrocławskie czy Jelcz-Laskowice.

Zakaz najbardziej uderzy w inwestycje w nowoczesne usługi dla biznesu (BPO I SSC), a także w branżę badań i rozwoju (R&D) oraz częściowo w sektor informatyczno-telekomunikacyjny (ICT). – Negocjujemy projekty R&D na 200 osób, ponadto także dużo mniejszych na 30-40 osób. Ale one będą się lokowały tylko w dużych miastach – twierdzi negocjator PAIiIZ.

W sumie połowa prowadzonych obecnie przez Agencję projektów – blisko pół setki – to te związane z nowoczesnymi usługami, które można ściągnąć wyłącznie do dużych miast. Przesądza o tym zaplecze akademickie, dostępność powierzchni biurowej, rozwinięta infrastruktura. – Inwestycje w nowoczesne usługi są związane z dużymi ośrodkami – argumentuje Paweł Tynel z Ernst & Young. Już teraz 85 proc. takich inwestycji ulokowanych jest w sześciu miastach: Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Trójmieście i Łodzi.

– Ograniczanie wsparcia dla inwestycji zdecydowanie wzmocni naszych konkurentów w regionie i zmniejszy szanse Polski na innowacyjne projekty oraz nowe miejsca pracy w zaawansowanych usługach – uważa Jacek Levernes, szef Centrów Usług HP na Europę, Afrykę i Środkowy Wschód i prezes Związku Liderów Sektora Usług Biznesowych w Polsce (ABSL).

Dlatego część firm, które już w Polsce działają, może się wycofać. Informacja, że nie ma już systemu wsparcia, sprawi, że inwestorzy nie będą już mieć bodźca, aby się rozwijać i tworzyć nowe miejsca pracy. Nowym zagrożeniem jest także otwierający się na usługi biznesowe rynek ukraiński, gdzie kilka tygodni temu koncern Nestle otworzył centrum usług finansowo-księgowych. Koszty pracy są tam 30 – 40 proc. niższe niż w Polsce.

– Firmy nie będą miały interesu, by się u nas lokować – mówią w PAIiIZ. – Bez wsparcia w postaci pomocy publicznej i opieki poinwestycyjnej w ciągu trzech lat sektor nowoczesnych usług może się skurczyć nawet o połowę – uważa ABSL.

Wycofanie rządowego wsparcia dla inwestycji w aglomeracjach to nie pierwszy krok mogący utrudnić przyciąganie zagranicznych inwestycji. Od dłuższego czasu Ministerstwo Finansów sprzeciwia się łączeniu różnych form pomocy publicznej.

Chodzi o łączenie grantów rządowych z funduszami unijnymi i z zezwoleniem w podatku dochodowym od firm udzielanym w specjalnych strefach ekonomicznych. W praktyce inwestorzy będą musieli teraz wybierać. Nie jest to jednak proste: choć wartościowo najbardziej atrakcyje są zwykle dotacje z UE, to ich pula jest ograniczona, a granty maja znaczenie prestiżowe, świadczą o poparciu rządu i mogą ułatwiać zaciąganie przez inwestora kredytów. Z kolei strefa ekonomiczna nie gwarantuje firmie korzyści, jeśli jej inwestycja nie zacznie szybko przynosić zysków.

[ramka]

[b]Adam Żołnowski, Pricewaterhouse-Coopers[/b]

System wsparcia inwestycji w Polsce jest i tak bardzo dobry w porównaniu z krajami w regionie. Na podkreślenie zasługują w dalszym ciągu fundusze unijne, bo w przypadku tych najważniejszych i największych projektów stanowią zasadniczy magnes przyciągający je do Polski. Więc nawet brak czy ograniczenie wsparcia w największych miastach nie powinny zastopować napływu inwestorów. Problemem jest natomiast brak jasnego komunikatu, co obniża naszą wiarygodność. [/ramka]