Trzy lata temu cudzoziemka Anna W. (dane zmienione) wystąpiła do wojewody dolnośląskiego o zezwolenie na osiedlenie się na terytorium RP.
Po wejściu w życie 1 maja 2014 r. nowej ustawy o cudzoziemcach zezwolenie na osiedlenie się zostało zastąpione zezwoleniem na pobyt stały. Umożliwia ono cudzoziemcowi bezterminowy pobyt na terenie Polski, uprawnia go do podejmowania pracy oraz do prowadzenia działalności gospodarczej na takich samych zasadach jak obywatele polscy. Aby uzyskać takie zezwolenie, trzeba m.in. wykazać istnienie trwałych więzów rodzinnych z Polską.
Anna W. podała we wniosku, że w 2004 r. wyszła za mąż za obywatela niemieckiego Henryka D. (dane zmienione), który przyjął jej nazwisko. Do 2010 r. przebywała stale w Niemczech, a od tego roku na stałe w Polsce na podstawie karty stałego pobytu wydanej przez władze niemieckie. Od wojewody dolnośląskiego otrzymała natomiast kartę pobytu członka rodziny obywatela UE.
W 2013 r. prezydent RP nadał Henrykowi D. obywatelstwo polskie. Natomiast wojewoda dolnośląski odmówił Annie W. wydania zezwolenia na stały pobyt. Sprawę rozstrzygano początkowo w urzędach, następnie w sądach administracyjnych na podstawie poprzedniej ustawy o cudzoziemcach z 2003 r. Jej przepisy dotyczące zezwoleń na osiedlenie się zostały w niezmienionej treści przeniesione do ustawy z 2013 r., wskutek czego wyroki sądów są w pełni aktualne.
Zarówno poprzednie, jak i obecne przepisy ustawy o cudzoziemcach przewidują m.in., że zezwolenie na stały pobyt będzie udzielane m.in. cudzoziemcowi pozostającemu w związku małżeńskim z obywatelem polskim przez co najmniej trzy lata przed dniem złożenia wniosku. Drugim warunkiem jest przebywanie na terytorium RP przez okres nie krótszy niż dwa lata na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w związku z małżeństwem z obywatelem polskim.