Tak wynika z dzisiejszego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-579/13 dotyczącej dwóch obywatelek państwa spoza Unii, które od 2008 r. mieszkają w Holandii. Kobiety uzyskały tam zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego na podstawie dyrektywy Rady 2003/109/WE z 25 listopada 2003 r. Takie zezwolenie można wydawać obywatelom państw trzecich, którzy zamieszkiwali legalnie i nieprzerwanie na terytorium danego państwa UE przez pięć lat bezpośrednio poprzedzających złożenie wniosku.
Zgodnie z prawem holenderskim kobiety mają obowiązek złożyć w wyznaczonym im terminie egzamin z integracji społecznej, aby wykazać, że umieją się posługiwać się językiem niderlandzkim w mowie i w piśmie i posiadają wystarczającą wiedzę o holenderskim społeczeństwie. Rezydent, który nie przystąpi do egzaminu w terminie, jest karany grzywną i wyznaczany jest mu nowy termin egzaminu. W każdym kolejnym przypadku niezłożenia egzaminu grzywna jest podwyższana.
Kobiety zaskarżyły decyzje zobowiązujące je do zdania egzaminu. Spór trafił do centralnego sądu administracyjnego w Holandii, który miał wątpliwości, czy obowiązek integracji społecznej jest zgodny z dyrektywą. O ich rozwianie zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu.
Obowiązek integracji ma dobre strony
Trybunał orzekł, że dyrektywa nie stoi na przeszkodzie nałożeniu obowiązku złożenia egzaminu z integracji społecznej, lecz szczegółowe zasady stosowania tego obowiązku nie mogą zagrażać realizacji celów dyrektywy. Trybunał zauważył, że złożenie egzaminu nie jest warunkiem uzyskania ani zachowania statusu rezydenta długoterminowego. Niezłożenie egzaminu wiąże się wyłącznie z kwestią wymierzenia grzywny. Za to zdanie egzaminu z pewnością sprzyja integracji, a także pomaga obcokrajowcowi w znalezieniu pracy.
Zdaniem Trybunału fakt, że obowiązek integracji społecznej nie został nałożony na obywateli danego państwa członkowskiego nie narusza zasady równego traktowania, bo ich sytuacji nie można porównywać do sytuacji obywateli państwa trzeciego pod względem użyteczności środków integracji, takich jak znajomość języka czy wiedza o społeczeństwie danego państwa.
