Miliardy z daniny od cukru i małpek

Branża oczywiście mocno protestuje. Andrzej Gantner, dyrektor biura Polskiej Federacji Producentów Żywności, która zrzesza sześciu największych producentów napojów w Polsce, wskazuje na bardzo krótki, 21-dniowy termin konsultacji, skrócony dodatkowo przez świąteczny długi weekend. Jego zdaniem taki termin daje powody do przypuszczeń, że prawdziwe konsultacje nie są wyczekiwane przez resort. Ale wątpliwości jest więcej – produkty „odchudzone", czyli z cukrem oraz substancjami słodzącymi obniżającymi kaloryczność, mogą być droższe niż słodzone tylko cukrem, ponieważ projekt przewiduje dodatkową opłatę od każdego składnika. – To wbrew logice obniżania kaloryczności produktów – mówi Gantner. – Trudno zgodzić się, że jest to działanie w interesie zdrowia konsumentów – dodaje. I przypomina, że napoje już są w większości opodatkowane 23-procentową stawką VAT.

Opłata od sprzedaży małpek może podwyższyć cenę „setek" nawet o 20 proc., bo dziś butelka 100 ml kosztuje 5,5 zł (od stycznia akcyza wzrośnie o 10 proc.). A ponieważ dziennie w Polsce sprzedaje się 1,3 mln małpek – co resort zdrowia szacuje na podstawie informacji o banderolach – to spodziewa się wpływów sięgających 500 mln zł. Obliczenia redakcji na tej samej podstawie wskazują na 474 mln zł.

Resort zainteresował się też suplementami diety, a dokładniej ich reklamą. Liczba reklam dotyczących zdrowia wzrosła w ciągu ostatnich 20 lat blisko 20-krotnie (ogólna liczba reklam wzrosła tylko trzykrotnie). Wielką pokusą są budżety reklamodawców: w 2018 r. wydatki firm farmaceutycznych na reklamę w telewizji, prasie i radiu sięgnęły 4,2 mld zł. Resort szacuje, że nowy podatek dotknie 24 proc. reklamowanych produktów. – Zgodnie z projektowaną regulacją nawet 10 proc. (100 mln zł) tych środków zostanie przekazane do NFZ, ostateczna wysokość zależna jest od ściągalności. Na potrzeby niniejszej oceny przyjęto wartość 50 mln zł – informuje resort.