Rząd jednak zajmie się cenami w sklepach

Projekt zarządzenia powołującego międzyresortowy zespół do spraw zwiększenia przejrzystości rynku, poprawy funkcjonowania łańcucha żywnościowego oraz wyeliminowania nieuczciwych praktyk handlowych jest gotowy od sierpnia 2009 r. Możliwe, że sprawa znajdzie w końcu swój finał.

– Projekt zarządzenia prezesa rady ministrów w sprawie zespołu został przekazany premierowi wraz z wnioskiem o jego podpisanie pod koniec ubiegłego roku – mówi Małgorzata Książyk, dyrektor biura prasowego Ministerstwa Rolnictwa.

Jak mówił w lipcu „Rz” minister Marek Sawicki, jego celem będzie m.in. „przygotowanie przeglądu i oceny istniejącego prawa oraz stosowanych praktyk handlowych w celu zapewnienia właściwego i optymalnego funkcjonowania całego łańcucha żywnościowego poprzez poprawę przejrzystości ustalania cen na rynku”. – W przyszłym tygodniu odbędzie się w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów spotkanie z udziałem m.in. prawników zamykające prace nad tym projektem – mówi „Rz” Beata Żmijewska, radca szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Handlowcy podchodzą do pomysłu sceptycznie. – Dane na temat rynku spożywczego są dostępne, ale jeśli rząd chce powołać w celu ich zbierania nową strukturę, to nic złego, o ile w jego funkcjonowaniu nie będzie dochodziło do żadnych patologii – mówi Andrzej Faliński, dyrektor Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji.

– Lepszym pomysłem od powoływania specjalnych zespołów jest dbanie o zachowanie konkurencji rynkowej i wkraczanie wówczas, gdy zostanie ona naruszona – napisała w tekście opublikowanym w „Rz” Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel, prezes UOKiK.

Opóźnianie prac nad projektem nie podoba się z kolei producentom żywności. – Odnosimy wrażenie, że przemysł spożywczy mimo swojego istotnego znaczenia dla gospodarki nie znajduje się w centrum zainteresowania rządzących w Polsce – mówi Andrzej Gantner, dyrektor generalny Polskiej Federacji Producentów Żywności.

O walce z zawyżaniem cen przez sieci handlowe, o której było głośno jeszcze kilka miesięcy temu, dziś już nikt nie mówi. Głównym zadaniem zespołu międzyresortowego ma być sprawdzenie, jak wygląda produkcja i sprzedaż żywności w Polsce, począwszy od rolników, na detalistach skończywszy.

Waldemar Broś, prezes Krajowego Związku Spółdzielni Mleczarskich, uważa, że działalność zespołu to za mało: – Zamiast dyskutować, rząd powinien ustawowo uregulować relacje przetwórców i handlowców. Zdaniem Andrzeja Gantnera powinniśmy wziąć przykład z Węgrów, którzy od

1 stycznia 2010 r. wprowadzili ustawę o współpracy dostawców ze sklepami. Dopuszcza ona stosowanie opłat dodatkowych przez sieci. Określa jednak ich maksymalną wysokość.

Z ankiety przeprowadzonej w 2009 r. wśród firm spożywczych wynika, że sieci pobierają od nich ok. 30 opłat dodatkowych: najczęściej za wprowadzenie produktu do sklepu oraz usługi marketingowe. Z szacunków „Rz” wynika, że firma, której przychody wynoszą ok. 500 mln zł za obecność w jednej sieci, musi zapłacić od 500 tys. do ponad 5 mln zł.

– Jeżeli relacje pomiędzy dostawcami a sieciami mają być monitorowane, to kontrole nie powinny dotyczyć tylko poziomów cen i marż, ale także warunków transakcji, czyli np. terminów płatności, opłat dodatkowych. Można bowiem teoretycznie uzyskiwać określoną cenę ze sprzedaży swoich produktów, jednak w praktyce będzie ona obniżana przez wymuszane upusty i przewlekłe terminy płatności – uważa Grzegorz Nowakowski, dyrektor Instytutu Polskie Pieczywo.