Drożdż z Orange: po #Polskim5G zostały wspomnienia. I to nie najlepsze

Przed pracą dla Orange Polska był pan wiceministrem spraw wewnętrznych w pierwszym rządzie Donalda Tuska. Nie kusiło pana ostatnio, żeby wrócić do sektora publicznego?

Misję publiczną w takim wymiarze, w jakim kiedyś ją pełniłem, uważam za zamknięty rozdział w moim życiu.

Bogusław Kułakowski, b. prezes sieci komórkowej Era, który startuje w naborze na prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej mówi, że został zmobilizowany i współpracuje obecnie z wojskiem. A pan? Jak wygląda taka współpraca między telekomami a armią w czasie, gdy za wschodnią granicą mamy wojnę?

Niedawno odbyłem dobrowolne, zresztą świetnie zorganizowane, szkolenie wojskowe w 14 pułku przeciwpancernym w Suwałkach - to tak trochę żartobliwie odpowiadając. A poważnie, wojsko - odkąd sięgam pamięcią - to jeden z ważniejszych partnerów publicznych dla Orange. Nowe wyzwania, przed którymi dzisiaj stoi państwo polskie, w tym także struktury siłowe sprawiają, że potencjalne pole do kooperacji jest coraz większe. Nowe technologie stosowane na polu walki oraz w jego okolicach, to też istotny czynnik zwiększający nasze zaangażowanie.

Z oczywistych względów nie będę wchodzić w szczegóły, ale mam na myśli przede wszystkim zarówno infrastrukturalny wymiar współpracy, jak i na niwie cyberbezpieczeństwa, gdzie - bez fałszywej skromności - Orange jest jednym z najpoważniejszych centrów kompetencji w Polsce, biorąc pod uwagę zarówno nasze unikalne, bo kilkunastoletnie doświadczenie, liczbę chronionych klientów oraz kompetencje i liczebność zespołu CERT Orange Polska.

Czytaj więcej

Telekomunikacja

Duże zainteresowanie naborem na nadzorcę rynku telekomunikacyjnego. Kto wystartował?

W naborze na stanowisko prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej nie brakowało chętnych. Mogło w...

Liudmila Climoc, szefowa Orange Polska, komentując wyniki półrocza wskazała na przemysł obronny jako źródło wzrostu przychodów. Czy to znaczy, że szykują się jakieś przetargi wojskowe dla telekomów?

Zarówno na poziomie europejskim, jak i krajowym widać duże fundusze, które są przeznaczane na szeroko rozumianą obronność, bezpieczeństwo i odporność. Nie wyobrażam sobie, rozumiejąc w jakim świecie dzisiaj żyjemy, żeby istotna ich część nie była przekierowywana na infrastrukturę cyfrową, jej rozbudowę, ale przede wszystkim jej odporność i tzw. rozwiązania podwójnego zastosowania. Siłą rzeczy zakładamy więc, że telekomy są istotnym elementem bezpieczeństwa państwa, gospodarki i społeczeństwa i dlatego będą potencjalnie partnerami rządu czy wojska przy tego typu inwestycjach. Już obecnie musimy pozostawać w dialogu z różnymi interesariuszami z obszaru szeroko rozumianej obronności i bezpieczeństwa.

Pełnowymiarowa wojna o Ukrainę trwa już trzeci rok. Do tej pory nie odczuliście zwiększonych wydatków wojska?

Powiedziałbym, że to właśnie rozwiązania podwójnego zastosowania dynamicznie nabierają znaczenia. Widzimy, że wydatki na obronność, bezpieczeństwo nie dotyczą już tylko przysłowiowych czołgów. Obserwacja działań wojennych pozwala wyciągać wnioski, jak dalece wykorzystywana jest dzisiaj technologia cyfrowa, łączność mobilna i światłowodowa, do czego i co jest niezbędne, żeby różne tradycyjne rozwiązania organizacyjne i techniczne mogły w ogóle funkcjonować.

Jakie właściwie są zasoby infrastrukturalne Orange Polska? Nie mówię o tu o zasięgu usług, ale własnej infrastrukturze: jak długa i w jakim stanie jest kanalizacja, jaki jest zasięg własnych łączy dostępu do internetu, światłowodowego i starszego typu?

Świadczymy usługi w bardzo różnych elastycznych modelach: z wykorzystaniem infrastruktury własnej, tej którą oferuje Światłowód Inwestycje, gdzie mamy 50 proc. udziałów i z wykorzystaniem infrastruktury innych operatorów. Inni również wykorzystują nasze zasoby. Dlatego dane o naszej sieci pokazujemy łącznie, z perspektywy klientów. Myślę, że ostatecznie jest dla niego dość wtórną sprawą, z czyjej infrastruktury korzysta, a liczą się parametry usługi, jej niezawodność, cyberbezpieczeństwo i cena.

Dziś mamy ok. 9,5 mln gospodarstw domowych w zasięgu światłowodu, na sieci własnej, ale i na sieci operatorów hurtowych, z którymi współpracujemy. W perspektywie 2028 r. przewidujemy, że będzie to w sumie 12 mln. Zbliżymy się zatem do ponad 75 proc. domostw. W wypadku sieci mobilnej, nasze 5G dociera dziś do ok. 50 proc. populacji, a w perspektywie 2028 r. to też będzie istotnie powyżej 90 proc. Zatem zasięg przestaje być kluczowy, kluczowa staje się ciągłość działania, odporność sieci, jej niezawodność, także w kryzysowych scenariuszach przerw w dostawie energii.

Czy dane o własnej infrastrukturze Orange Polska to tajemnica? Sieć to nie tylko światłowody, to także łącza starszego typu, miedziane, choć jak czytam w sprawozdaniu kolejna część (warta 347 mln zł) została spisana w straty.

To nie jest tajemnica. Po prostu technologia miedziana jest technologią schyłkową i w perspektywie kilku lat powinniśmy z niej wyjść.

Jest już konkretna data?

Nie mamy sztywnego terminu.

Kończy się kadencja obecnego szefa UKE.  Jak ją pan ocenia  na tle wcześniejszych?

Trudno jest porównywać tak bardzo różne okresy historyczne i poszczególnych regulatorów, operujących w odmiennych uwarunkowaniach rynkowych i gospodarczych. Fundamentalnie inną sytuację na rynku telekomunikacyjnym mieliśmy w czasach prezesury Anny Streżyńskiej, inną za czasów Magdaleny Gaj i inną mamy dzisiaj. Także wyzwania regulatorów rynku telekomunikacyjnego były zupełnie inne.

Na pewno należy obecnego prezesa Jacka Oko docenić za to, że z sukcesem przeprowadzone zostały aukcje pasma C i potem 700 MHz, choć oba te procesy były bardzo spóźnione. Jak pani na pewno pamięta przez 4 lata byliśmy świadkami nie do końca momentami zrozumiałego tańca wokół dystrybucji pasma C.

Jakie były przyczyny tego „tańca” pana zdaniem?

Przyczyn należy szukać poza UKE. Jak rozumiem, część interesariuszy rządowych zastanawiała się nad alternatywnymi sposobami dystrybucji tego pasma z wyłączeniem graczy rynkowych. Z punktu widzenia polskiej gospodarki i rynku telekomunikacyjnego klientów, ale także bezpieczeństwa państwa, ten czas został po prostu stracony.

Czytaj więcej

5G

Raport o #Polskie5G trafił do premiera. Co dalej z projektem?

Wykluwa się #Polskie5G, czyli podmiot, który przy udziale państwa miałby prowadzić hurtową sieć r...

Dyskusja czy państwo powinno przekazać pasmo operatorom, czy nie dotyczyła głównie pasma 700 MHz, które stało się bazą pomysłu budowy tzw. #Polskiego5G. Przy okazji mowa była także o innych pasmach. To ma pan na myśli?

Dokładnie tak. Wydaje się, że to była podstawowa przyczyna opóźnień decyzji dotyczących dystrybucji spektrum. Projekt #Polskie5G, pomimo szeregu ciekawych założeń w wymiarze koncepcyjnym, od początku budził ogromne wątpliwości prawne i biznesowe. Z kolei metoda siłowego forsowania tego projektu, niejako „przeciwko rynkowi” donikąd nie doprowadziła. W efekcie po #polskim5G zostały tylko wspomnienia i to nie najlepsze.

Z kolei odbywająca się w burzliwych okolicznościach dystrybucja pasma LTE przebiegła w czasie przewidywanym założeniami europejskimi.

Mówi pan o aukcji pasma 800 z 2015 roku, gdzie sama licytacja trwała ponad 100 dni i potrzebna była interwencja ministra, żeby ją skończyć?

Na tle reszty Europy proces odbył się wtedy, kiedy powinien. Natomiast na dystrybucję pasma C zapowiadaną w 2018 r. pod hasłem, że będziemy w europejskiej awangardzie, jeśli chodzi o wykorzystanie technologii 5G, czekaliśmy kilka lat i wylądowaliśmy w ogonie UE.

Wracając do pytania. Na plus prezesowi UKE należy zaliczyć to, że podejmuje wysiłki by uporządkować całą sferę spektrum i w tym zakresie rynek jest w konstruktywnym dialogu z regulatorem. Zdarzało się, że w niektórych kwestiach prezes UKE miał odwagę zmieniać własne pierwotne założenia, co nie jest standardem w administracji.

Czytaj więcej

Biznes

NIK: aukcja LTE źle przygotowana

Najwyższa Izba Kontroli odtajniła raport z kontroli w Urzędzie Komunikacji Elektronicznej i Minis...

Czy po Polskim5G zostały tylko wspomnienia?

Może w jakimś stopniu koresponduje z założeniami #Polskiego 5G aktualny projekt systemu bezpiecznej łączności państwowej, który wypracowywany jest we współpracy pomiędzy MSWiA a Exatelem. Natomiast w tym wypadku jego filozofia jest zgoła inna: oparta na wykorzystywaniu w pierwszej kolejności istniejącej infrastruktury, kompetencji i aktywów działających komercyjnie podmiotów telekomunikacyjnych i ICT oraz próbie budowy systemu we współpracy z rynkiem, a nie obok niego. To istotna różnica i mocno skracająca perspektywę uruchomienia tego skądinąd niezwykle pilnie potrzebnego rozwiązania.

Operatorzy na co dzień realizują dla klientów, w tym także państwowych, często bardzo wyspecjalizowane i bardzo wrażliwe usługi. Nie przypominam sobie sytuacji, w której wobec któregokolwiek z podmiotów działających na rynku telekomunikacyjnym były zgłaszane jakiekolwiek uwagi dotyczące sposobu świadczenia usługi, czy jej dostępności.

A działanie numeru ratunkowego 112? Co prawda ostatnio nie słychać narzekań. Choć NIK zgłosiła uwagi w tym roku.

Skoro nie słychać narzekań, to najlepszy dowód, że działa dobrze. I co najważniejsze - ten system od lat istnieje, ratując życie tysiącom ludzi. W raporcie NIK zidentyfikował rzeczy, które są do poprawy po stronie administracji i przedstawił zestaw rekomendacji do wdrożenia przez stronę publiczną. Mamy świadomość, że skutecznie działający system powiadamiania ratunkowego to ważne ogniwo bezpieczeństwa, dlatego zawsze chętnie wesprzemy działania państwa w ramach naszej roli i kompetencji.

Jest pan ogólnie zwolennikiem koncepcji, gdzie państwo jest klientem podmiotów komercyjnych?

Jestem zwolennikiem takiej koncepcji, w której wykorzystywane są istniejące zasoby. Zwłaszcza, że istotna ich część powstaje z wykorzystaniem środków publicznych. I uważam, że niekorzystanie z takich rozwiązań byłoby po prostu niegospodarne, zresztą nieznane mi w skali światowej.

Wszędzie, czy w Stanach Zjednoczonych, czy we Francji, czy w Wielkiej Brytanii korzysta się co do zasady z usług komercyjnych - nawet w tych najbardziej wyrafinowanych i oklauzulowanych przypadkach. Polscy operatorzy telekomunikacyjni są zobowiązani odpowiednimi przepisami prawa telekomunikacyjnego do współdziałania z państwem, zwłaszcza jeżeli chodzi o różne kwestie związane z bezpieczeństwem. W strukturach operatorów telekomunikacyjnych działają wyspecjalizowane jednostki organizacyjne za to odpowiedzialne.

Jeżeli natomiast mówimy o kwestiach własnościowych, zarówno Orange Polska, jak i chyba wszyscy nasi bezpośredni konkurenci, to podmioty, o szczególnym znaczeniu dla gospodarki, wobec których państwo zastrzegło sobie prawo głosu, gdyby miało dochodzić do ewentualnych zmian własnościowych.

Wspomniał pan o projekcie MSW i Exatela. Czy z nim jako Orange też wiążecie nadzieje na wzrost przychodów?

Czekamy na pojawienie się ostatecznej koncepcji i mamy nadzieję, że będzie to formuła otwarta dla wszystkich graczy rynkowych.

Jeżeli państwo, skądinąd słusznie, diagnozuje, że w dalszym ciągu brakuje dobrej łączności w sytuacjach nadzwyczajnych między różnego rodzaju służbami i instytucjami, które zwłaszcza w takich momentach powinny mieć zagwarantowaną niezakłóconą i stabilną łączność, to po zdefiniowaniu katalogu oczekiwań w tym zakresie mam nadzieję, że Orange, podobnie jak inne podmioty działające na rynku telekomunikacyjnym, będą zaproszone do współpracy.

Odeszliśmy od naboru na prezesa UKE. Czego by pan oczekiwał od nowego regulatora?

W agendzie działania nowego prezesa UKE powinny znaleźć się prawdziwe aktualne wyzwania rynku cyfrowego, a nie takie historyczne podejście do tego rynku, abstrahujące od tego, co się w ciągu ostatnich 20 lat na nim zmieniło.

Myślę, że kolejna kadencja prezes UKE będzie wyglądać zgoła inaczej niż te dotychczasowe. Właściwie z marszu UKE musi przekierować istotną część zasobów i uwagi na dostawców różnego rodzaju treści cyfrowych, platformy internetowe, graczy o globalnym zasięgu. Wydaje się, że to jest obszar, na którym nowy regulator będzie musiał się skupić.

Jest realne, że UKE poświęci więcej czasu dużym platformom internetowym niż telekomom i poczcie?

Trudno mi powiedzieć, jak będzie. Natomiast na pewno powinno to zostać zrównoważone w sposób odzwierciedlający sytuację rynkową i skalę wyzwań.

To takie marzenie telekomów, żeby regulatorzy rynków telekomunikacyjnych nie zajmowali się telekomami?

Marzeniem telekomów nie jest to, żeby regulatorzy zajmowali się kimś innym. Marzeniem jest od lat to, żebyśmy świadcząc te same lub podobne usługi funkcjonowali w podobnym środowisku regulacyjnym. I to się od lat nie dzieje. Za to poświęcamy długie godziny na dyskusje o konkurencyjności polskiej gospodarki, podmiotów działających na polskim rynku w zderzeniu z graczami globalnymi. I zastanawiamy się, jak to jest możliwe, że są tacy ogromni, a te podmioty działające na polskim rynku, to mają tyle różnych wyzwań i ograniczeń.

Nasze marzenia dotyczą też tego, żeby działania regulatora odzwierciedlały i korespondowały w pełni z sytuacją rynkową, a nie - przy dosyć szerokiej gamie podmiotów aktywnych w tej sferze cyfrowej - skupiały się wyłącznie na grupie telekomów ze szczególnym uwzględnieniem, i to wyłącznie ze względów historycznych - Orange.