Innowatorzy się skarżą: regulacje biją w biznes. Start-upy uciekną z Polski?

Brak stabilności przepisów i skomplikowane prawo hamują rozwój start-upów w Polsce. Eksperci ostrzegają, że grozi to przenoszeniem biznesów za granicę.

Publikacja: 04.10.2023 03:00

Innowatorzy się skarżą: regulacje biją w biznes. Start-upy uciekną z Polski?

Foto: Adobe Stock

Aż 42 proc. przedstawicieli młodych innowacyjnych firm w Polsce nie wie, jak interpretować przepisy, podobny odsetek nie ma pojęcia, które ze zmienionych regulacji dotyczą ich biznesów, zaś co trzecia spółka twierdzi, że zmian prawnych jest zbyt dużo, aby być z nimi na bieżąco – wynika z najnowszych badań Startup Poland, do których dotarła „Rzeczpospolita”.

Oficjalnie badania zostaną upublicznione w grudniu, w corocznym raporcie fundacji dotyczącym rodzimego rynku start-upów. Nam już teraz udało się ustalić, że zwłaszcza jeden aspekt, który powinien być filarem budowy biznesów, stał się hamulcem – chodzi właśnie o stabilność regulacyjną, a raczej jej brak.

Inwestor patrzy na sądy

– Stabilność, rozumiana jako wprowadzanie nowych przepisów z wyprzedzeniem, umożliwiając ich wdrożenie, oraz udział przedsiębiorców w tworzeniu prawa to czynniki decydujące o inwestycyjnej atrakcyjności danego kraju – mówi Tomasz Snażyk, szef Startup Poland. Jak podkreśla, dodatkowo dla start-upów stabilność ta jest nie tylko czynnikiem gwarantującym sprawne prowadzenie biznesu, ale wpływa też na obecność w Polsce korporacji i funduszy inwestycyjnych finansujących działalność innowatorów. – Plany inwestycyjne mają perspektywę kilkuletnią i trudno je realizować w obliczu ryzyka, że przepisy dotyczące podatków, działalności gospodarczej czy konkretnej branży zmienią się w ciągu miesiąca – tłumaczy.

Eksperci w tym kontekście wskazują na kilka ruchów, które zdestabilizowały ekosystem innowacyjnych firm. – Przykład? Zmiany w obrębie Polskiego Ładu czy w obszarze sądownictwa, które powodują, że Polska nie jest traktowana poważnie przez inwestorów zagranicznych, zupełnie inaczej niż nasi sąsiedzi, np. Czechy czy Austria – alarmuje Marta Pawlak, szefowa działu prawnego i polityki publicznej w Startup Poland.

To wyzwanie, bo – jak wynika z analiz – co piąty przedstawiciel rodzimej branży start-upowej szuka inwestora z międzynarodowym doświadczeniem, bo interesuje się ekspansją. Nic dziwnego, że w sumie aż 45 proc. respondentów wśród najważniejszych, pożądanych zmian w branży start-upów wskazuje na stabilne prawo, tworzone z udziałem innowacyjnych przedsiębiorców (to nawet więcej głosów, niż uzyskała potrzeba zwiększenia liczby projektów akceleracyjnych dla start-upów). Wśród największych wyzwań ankietowani wymieniają też nadmierną biurokrację (37 proc.).

Widmo destabilizacji

Badane przez fundację młode innowacyjne spółki wskazują na niską wartość merytoryczną nowych przepisów (jak czytamy w raporcie, chodzi np. o ich wzajemną sprzeczność czy brak jasności). Eksperci zwracają uwagę, że to głównie efekt braku udziału start-upów w procesie stanowienia prawa. „Brak konsultacji społecznych albo krótki czas na przekazanie opinii startupów do projektu aktu prawnego, które rzadko brane są pod uwagę w ostatecznym brzmieniu przepisu, skutkuje tym, że prawo jest często nieadekwatne do potrzeb przedsiębiorców i nie oddaje dynamiki zmian technologicznych” – czytamy w raporcie.

Hamulec regulacyjny nad Wisłą to spory problem. Ankietowani przedsiębiorcy mówią o takich konsekwencjach, jak zwiększenie kosztów operacyjnych z uwagi na potrzebę zatrudnienia dodatkowych ekspertów (30 proc. respondentów), destabilizacja działalności (33 proc.) czy konieczność zmiany planów biznesowych (33 proc.). – Tak wyraźny brak zadowolenia start-upów z funkcjonowania środowiska prawnego może skutkować zamknięciem działalności, ograniczeniem wzrostu biznesu albo przeniesieniem firmy do innego kraju – komentuje Tomasz Snażyk.

Wedle niedawno opublikowanego Global Innovation Index (opracowanego przez Światową Organizację Własności Intelektualnej) Polska jest na 41. miejscu w rankingu innowacyjności. Z punktu widzenia aspektów instytucjonalnych (np. otoczenie administracyjne, przepisy) wypadamy jednak już znacznie gorzej i zajmujemy dopiero 76. pozycję. W top 50 rankingu gorzej od naszego kraju wypadają tylko Brazylia i Turcja.

Ożywienie na rynku inwestycji VC

Po bardzo słabym I półroczu na rynku finansowania venture capital nad Wisłą branża zaczyna wychodzić z dołka. Dane PFR za wrzesień pokazują, że w zeszłym miesiącu doszło do dziesięciu transakcji na łączną kwotę blisko 20 mln zł. Wciąż dominują niskie rundy – tylko w dwóch przypadkach wartość inwestycji przekroczyła pułap 5 mln zł. To inwestycje w start-upy Redd i TakeDrop, w które zaangażowali się aniołowie biznesu. Pod względem kapitału wpompowanego w start-upy od początku br. daleko nam do poziomów z ub.r. – wówczas po trzech kwartałach było to 2,5 mld zł, obecnie to niecały 1 mld zł. Ostatnie dni przynoszą jednak powiew nadziei, a wszystko za sprawą AI Clearing (wykorzystuje AI do śledzenia postępu prac i kontroli jakości w projektach budowlanych) – start-up pozyskał 62 mln zł finansowania, a w rundzie udział wziął nowojorski fundusz Prudence.

Warto wspomnieć też o przejęciu start-upu Grafik Optymalny (automatyzuje planowanie czasu pracy) przez międzynarodową grupę Everfield Software, która kupiła 100 proc. udziałów od założycieli, a także m.in. funduszy Impera Alfa i SpeedUp. 

Aż 42 proc. przedstawicieli młodych innowacyjnych firm w Polsce nie wie, jak interpretować przepisy, podobny odsetek nie ma pojęcia, które ze zmienionych regulacji dotyczą ich biznesów, zaś co trzecia spółka twierdzi, że zmian prawnych jest zbyt dużo, aby być z nimi na bieżąco – wynika z najnowszych badań Startup Poland, do których dotarła „Rzeczpospolita”.

Oficjalnie badania zostaną upublicznione w grudniu, w corocznym raporcie fundacji dotyczącym rodzimego rynku start-upów. Nam już teraz udało się ustalić, że zwłaszcza jeden aspekt, który powinien być filarem budowy biznesów, stał się hamulcem – chodzi właśnie o stabilność regulacyjną, a raczej jej brak.

Pozostało 86% artykułu
Biznes
Jest porozumienie płacowe w Poczcie Polskiej. Pracownicy dostaną podwyżki
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Biznes
Podcast „Twój Biznes”: Rok nowego rządu – sukcesy i porażki w ocenie biznesu
Biznes
Umowa na polsko-koreańską fabrykę amunicji rakietowej do końca lipca
Biznes
Polska kupiła kolejne nowoczesne bezzałogowce w USA i... sprzedaje bezzałogowce obserwacyjne Malezji
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Biznes
Stare telefony działają cuda! Dołącz do akcji T-Mobile i Szlachetnej Paczki