Brazylia wybrała gripeny

Kontrakt negocjowany przez trzy kadencje prezydenta Brazylii przewiduje dostawę dla lotnictwa wojskowego 36 myśliwców Gripen NG. Oczekuje się, że dodatkowe umowy na serwisowanie tych maszyn i dostawę części zapewnią dalsze miliardy dolarów. Teraz obie strony dopracują w ciągu roku szczegóły kontraktu. Pierwszy samolot ma być dostarczony 2 lata później, a potem po 12 rocznie.

- To największy kontrakt zagraniczny na samoloty gripena - stwierdził prezes Lennart Sindahl.

Czas jego ogłoszenia, po 10 latach negocjowania i zmiennych kolejach losu, zaskoczył chyba wszystkie zainteresowane strony. Nawet dowódca lotnictwa wojskowego Brazylii, Juniti Saito stwierdził, że usłyszał o nim dzień wcześniej na spotkaniu z prezydent Dilmą Rousseff.

Przedstawiciele władz brazylijskich stwierdzili, że umowa, jedna z najbardziej atrakcyjnych wśród kontraktów wojskowych w krajach rozwijających się, trafiła do Saaba, bo Szwedzi zaoferowali najbardziej przystępną opcję i najlepsze warunki transferu technologii dla miejscowych partnerów.

Minister obrony Celso Amorim wyjaśnił, że w tym wyborze uwzględniono osiągi, efektywny transfer technologii i koszty - nie tylko sam zakup, ale także serwisowanie.

Czas ogłoszenia kontraktu zaskoczył również analityków, którzy uwalali, że spowolnienie gospodarki Brazylii i zakładana chęć D.Rousseff do ponownego kandydowania w wyborach w 2014 r. odroczą zakup do 2015 r.

Brazylia używa obecnie francuskich Mirage, które są już tak wysłużone, że lotnictwo wojskowe postanowiło wycofać je z użytku.

Przegrana faworyta

Jeszcze do niedawna za faworyta uchodził  F/A-18 Super Hornet Boeinga, jednak rewelacje o podsłuchiwaniu przez Narodową Agencję Bezpieczeństwa NSA Brazylijczyków, w tym pani prezydent, doprowadziło do przekonania, że nie można mieć zaufania do firmy z USA.

- Afera podsłuchowa wykluczyła Amerykanów - stwierdził jeden z informatorów związanych z rządem.

Amerykańskie źródło zwilżane z negocjacjami stwierdziło, że niezależnie od informacji wywiadowczych uzyskanych przez administrację USA jest mało prawdopodobne, aby te rewelacje wyrównały koszty handlowe. - Czy warte były 4 mld dolarów? - pyta.

Boeing uznał, ze decyzja Brazylii jest dla niego rozczarowaniem, ale dodał, że będzie nadal współpracować  z tym krajem w zakresie obrony.

Francja nadal bez kontraktu zagranicznego

Francuski minister obrony Jean-Yves Le Drian stwierdził, że to nie porażka, tylko rozczarowanie w sprawie, która nie była priorytetem. Brazylia nie była naszym głównym celem dla Rafale. Mamy większe założenia wobec Indii i ZEA - powiedział.

Francja była bliska zawarcia kontraktu z Brazylia w 2011 r., Dassault obiecywał transfer technologii, ale rząd w Brasilii odroczyli decyzję z powodu narastającego kryzysu.

Francuzi starają się tez o zamówienie Kataru, który zamierza wycofać 12 Mirage i kupić 24-36 nowych maszyn. ZEA chcą wymienić 60 Mirage.

Dassault prowadzi z Indiami od ponad roku wyłączne negocjacje o sprzedaniu 126 samolotowy. Są szanse, że umowa zostanie sfinalizowana do marca. Kontrakt jest o tyle ważny, że armia francuska zmniejszyła tempo odbioru Rafale do 26 w ciągu kilku lat z planowanych 11 rocznie.

Teraz Dassault wyraził ubolewanie i dodał, że myśliwiec Saaba nie dorównuje jego Rafale. "Gripen jest lżejszym samolotem jednosilnikowym, który nie dorównuje Rafale osiągami i dlatego nie kosztuje tyle samo" - stwierdza komunikat.

Saab tłumaczy, że Gripen NG następnej generacji ma niższe koszty operacyjne i serwisowe od wszystkich myśliwców używanych obecnie. Nowy model z dostawą od 2018 r. zamówiły Szwecja i Szwajcaria.

- Wybór Brazylii był logiczny - stwierdził pewien paryski makler. - Była to decyzja ekonomiczna Francja musi zrozumieć, że jej Rafale jest za drogi, a jakości sprzętu nie bierze się pod uwagę w procesie podejmowania decyzji. Po tym fiasku kontrakt w Indiach  staje się zasadniczy dla Dassaulta.

Lokalny partner

Przewaga w cenie Gripena wynika z jego względnej prostoty konstrukcji w porównaniu z maszynami konkurentów.

- To samolot bardziej dostępny technologicznie -  stwierdził Richard Aboulafia z Teal Group. - Jest czymś, co Brazylia mogłaby sama produkować.

Na briefingu poświęconym ogłoszeniu decyzji przedstawiciele rządu wyjaśnili, że brazylijski Embraer będzie głównym miejscowym partnerem Saaba. Transfer technologii ma zasadnicze znaczenie dla Brazylii, aby mogła produkować samoloty bojowe następnych generacji.

Minister C.Amorim uważa, że nie wszystkie części muszą być produkowane w Brazylii. Ważne jest natomiast transferowanie konkretnej technologii, abyśmy mogli rozwijać ją - dodał. Gripen osiągający dwukrotną prędkość dźwięku będzie pierwszym samolotem ponaddźwiękowym produkowanym w Brazylii.