Właściciele domów w USA dostaną pomoc

Pięć czołowych banków: Bank of America, JP Morgan Chase, Wells Fargo, Citigroup i Ally Financial, rząd federalny reprezentowany przez resorty sprawiedliwości, budownictwa mieszkaniowego i rozwoju miejskiego oraz 49 stanów poza Oklahomą zgodzili się pomóc właścicielom nieruchomości zmniejszyć ich dług hipoteczny, przez co unikną niedotrzymania terminów spłaty kredytu albo otrzymają kompensaty za nieuczciwe wywłaszczenie.

Umowa przewiduje przeznaczenie co najmniej 17 mld dolarów na zmniejszenie zasadniczego kredytu albo wielkości rat dla osób, które zalegają ze spłatą albo grozi im już utrata płynności, 3 mld dolarów dla osób, które są „pod wodą": mają wobec banków dług większy od wartości domu oraz 1,5 mld dla tych, którym odebrano domy w latach 2008-11. Szacuje się, że jest ich 750 tys. otrzymają więc po 2 tys. dolarów. Władze stanowe dostaną ok. 4,3 mld dolarów.

Ponadto Bank of America zapłaci miliard dolarów za oszukańcze postępowanie przy zakupie Countrywide Financial w 2008 r., a bank centralny Federal Reserve ukarał 5 banków grzywną 766,5 mln.

Umowa przewiduje największą rekompensatę uzyskaną przez władze federalne. Negocjowano ją ponad rok, gdy wyszło na jaw w końcu 2010 r., że banki wystawiły tysiące wniosków o wywłaszczeniu z domów bez poprawnego przygotowania dokumentów.

W kryzysie wartość nieruchomości zmalała o 33 proc. od szczytowego roku 2006, a niemal 11 mln Amerykanów jest teraz dłużne bankom więcej niż są warte ich domy.

Skutki umowy

Prezydent stwierdził, że ta „wzorcowa umowa przyspieszy pomoc dla posiadaczy domów najbardziej dotkniętych niecnymi praktykami branży hipotecznej i zamknie rozdział epoki lekkomyślności, która poczyniła tak wielkie szkody". Umowa jest dla prezydenta szansą pokazania przed wyborami, że jego ekipa zmusiła banki do przyjścia z pomocą zwykłym obywatelom w przetrwaniu kryzysu wywłaszczeniowego.

Porozumienie stwarza nadzieję dla 4 mln rodzin, które straciły dach nad głową podczas kryzysu finansowego i dla milionów innych, którzy przyglądali się, jak tracą wartość ich domy, podczas gdy raty kredytów hipotecznych pozostały bez zmiany z czasów boomu na rynku.

Umowa obowiązuje przez trzy lata, ale zakłada zachęty dla banków w pierwszym roku. Nie rozwiąże wszystkich problemów i nie pokryje wszystkich strat spowodowanych przez kryzys, ale oczekuje się, że ożywi rynek nieruchomości i ogólnie całą gospodarkę.

Dla banków oznacza to koniec trudnego okresu licznych procesów i postępowań wyjaśniających ze strony władz. Zwolennicy porozumienia liczą na to, że banki będą bardziej chętne do udzielania kredytów, a jeśli wszystko powiedzie się, to wykaże bankom korzyści dobrowolnego umarzania należności w przyszłości.

- Końcowe porozumienie może odegrać stabilizującą rolę, zwiększy spokój i pewność rynków nieruchomości i kredytów hipotecznych — uważa szef organizacji bankierów hipotecznych MBA, David Stevens.

Prokurator generalny USA, Eric Holder, podkreślił z kolei, że umowa nie oznacza immunitetu przed odpowiedzialnością karną dla banków czy maklerów, którzy sprzedawali niezgodnie z prawem papiery dłużne oparte na hipotece. — Umowa ta nie odbiera władzom państwowym i federalnym prawa do wszczynania postępowań w trybie karnym — stwierdził i poinformował, że nowa specjalna grupa zadaniowa sprawdza już, jak giełda na Wall Street sprzedawała derywaty oparte na hipotece.

Prokurator Oklahomy, Scott Pruitt odmówił podpisania tej umowy, uznał, że znacznie wykracza poza kompetencje stanów i może być nieuczciwa wobec posiadaczy nieruchomości, którzy sumiennie spłacali kredyty. Przystąpił natomiast do porozumienia z 5 bankami na łączną sumę 18,6 mld dolarów, która trafi bezpośrednio do władz stanowych, Oklahoma otrzyma z tego należną jej część.

Kalifornia najbardziej dotknięta kryzysem wywłaszczeniowym podpisała się dopiero po otrzymaniu gwarancji co do wielkości pomocy skierowanej konkretnie do jej posiadaczy nieruchomości.

Szczegóły rozumienia

20 mld dolarów wróci do właścicieli domów, z czego

— 10 mld na zmniejszenie głównego kredytu dla tych co są „pod wodą"- winni więcej niż wartość domu, zalegają z ratami albo grozi im rychła utrata płynności,

— 7 mld na różne programy dla bezrobotnych właścicieli domów, dla rodzin wojskowych zmieniających przydział, dla banków za sprzedaż domu poniżej wartości,

— 3 mld na obniżenie oprocentowania kredytów tym, którzy spłacają je terminowo, ale domy są mniej warte od kredytu.

5 mld dolarów trafi do władz i urzędów centralnych, z czego

— 1,5 mld dla obywateli, którym odebrano domy w latach 2008-11 i spełniają pewne kryteria.

— 3,5 mld z tytułu zwrotu kosztów urzędom centralnym powstałym z błędnego wywłaszczania, pomocy prawnej itp.

Wprowadzono też dodatkowe warunki dotyczące procedury wywłaszczania.

Banki zapłacą:

— Bank of America 11,82 mld dol. — 8,58 mld pomocy dla ludzi, 3,24 mld urzędom centralnym,

— Wells Fargo 5,35 mld — 4,34 mld ludziom, 1,01 mld urzędom,

— JP Morgan Chase 5,29 mld — 4,21 mld ludziom, 1,08 mld urzędom,

— Citigroup 2,21 mld — 1,79 mld ludziom, 415 mln urzędom,

— Ally Financial 310 mln — 200 mln ludziom, 110 mln urzędom.