Skąd się wzięli Indianie

Prawie kompletny szkielet młodej kobiety odnaleziono w podwodnej jaskini Hoyo Negro (po hiszpańsku Czarna Dziura) na półwyspie Jukatan. Przeszukiwanie jaskini prowadził międzynarodowy zespół na zlecenie meksykańskiego Narodowego Instytutu Antropologii i Historii przy wsparciu National Geographic Society.

– Hoyo Negro, jaskinia w kształcie dzwonu i wielkości boiska do koszykówki, jest cała wypełniona wodą – mówi dr James Chatters, antropolog z Central Washington University kierujący badaniami. – Jest częścią systemu podwodnych jaskiń. Ma głębokość ponad 30 metrów. Dostać się tam mogli jedynie nurkowie jaskiniowi. Są naszymi „astronautami", a my jesteśmy ich kontrolą misji.

Nurek w akcji

Dostęp do jaskini Hoyo Negro ograniczony był przez niewielką szczelinę. Ludzie i zwierzęta, którzy się tam dostali, zostali uwięzieni w pułapce. Około 10 tys. lat temu jaskinia wypełniła się wodą dzięki topniejącym lodowcom.

Oprócz ludzkiego szkieletu nurkowie znaleźli tam szczątki 26 wymarłych ssaków, m.in. tygrysów szablozębnych. Wyniki badań publikuje dzisiejsze wydanie magazynu „Science".

Badacze doszli do wniosku, że szkielet 15- lub 16-letniej dziewczyny ma co najmniej 12 tys. lat. Wiek szkieletu został określony na podstawie analizy szkliwa zębów i osadów mineralnych pobranych z kości.

Odkrycie tego szkieletu pozwala naukowcom definitywnie odpowiedzieć na pytanie: kim byli pierwsi Amerykanie?

Na podstawie testów genetycznych m.in. chłopca ze stanowisk Anzick w Montanie („Rz" z 28 lutego) część badaczy uważała, że Indianie są potomkami mieszkańców Syberii, którzy przywędrowali do Ameryki pomiędzy 26 a 18 tys. lat temu ze wschodniej Beringii – mostu lądowego łączącego Syberię z Alaską.

Beringia według ostatnich szacunków naukowców miała 1,6 tys. kilometrów szerokości. Wówczas poziom wód oceanu był o blisko 120 metrów niższy niż dzisiaj. Kolonizacja Beringii trwała kilka tysięcy lat, a dalsza wędrówka w głąb kontynentu rozpoczęła się ok. ?16 tys. lat temu.

Ale teza o syberyjskim pochodzeniu przybyszów miała poważnych przeciwników. Wątpliwości wielu naukowców wzbudzają rysy twarzy najdawniejszych mieszkańców kontynentu. Na podstawie budowy twarzoczaszki niektórych szczątków badacze doszli do wniosku, że wyglądali oni inaczej niż dzisiejsi Indianie.

Wąskie twarze

– Współcześni rdzenni Amerykanie przypominają ludzi z Chin, Korei i Japonii – powiedział James Chatters. – Ale najstarsze amerykańskie szkielety – nie. Mają dłuższe, węższe czaszki niż późniejsi mieszkańcy Ameryki. Ci najstarsi mieszkańcy naszego kontynentu mieli mniejsze, krótsze twarze – wyglądem bardziej przypominające mieszkańców Afryki, Australii i wysp południowego Pacyfiku. Doprowadziło to do spekulacji, że być może pierwsi Amerykanie i współcześni Indianie przybyli z różnych ojczyzn.

Obraz podboju kontynentu przez pierwszych jego mieszkańców komplikuje jeszcze tzw. hipoteza solutrejska. Według niej pierwsi Amerykanie przybyli z Europy. Byli potomkami ludzi zamieszkujących ok. 21–18 tys. lat temu tereny obecnej Francji i Półwyspu Iberyjskiego. Mogli dotrzeć do Ameryki Północnej, migrując przez Atlantyk wzdłuż czoła lądolodu pokrywającego część półkuli północnej podczas ostatniego zlodowacenia.