Ludzie pochowani w dolinie Tarapaca systematycznie podtruwali się związkami arsenu

Mumie znalezione ?w grobowcach na północy Chile zawierają wyjątkowo dużo toksycznych związków arsenu - pisze Krzysztof Kowalski.

Aktualizacja: 22.04.2014 07:46 Publikacja: 22.04.2014 07:41

Ludzie z doliny Tarapaca wchłaniali arsen nieświadomie

Ludzie z doliny Tarapaca wchłaniali arsen nieświadomie

Foto: Rzeczpospolita, Ioanna Kak Ioanna Kak

Północne regiony Chile były zamieszkane bardzo wiele pokoleń przed hiszpańską konkwistą. Z tamtego regionu znanych jest wiele mumii należących do różnych kultur. Naukowcy analizują je coraz nowocześniejszymi metodami.

Najnowsze badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles wykazały, że mumie zawierają bardzo dużo trującego pierwiastka. Badania prowadzono za pomocą potężnego skaningowego mikroskopu elektronowego umożliwiającego obserwację topografii badanego materiału. Badane mumie pochodzą z grobów w dolinie Tarapaca na północy kraju, w regionie pustyni Atacama. Ludzie ci zmarli 1500–1000 lat temu. Informacje o tych badaniach zamieszcza pismo „Analytical Chemistry".

Arsen jest toksycznym pierwiastkiem, cechuje się tym, że odkłada się w tkankach bogatych w keratynę, a więc w paznokciach i włosach. Korzystają z tego lekarze sądowi, stwierdzając przypadki otrucia związkami arsenu.

W przypadku chilijskich mumii naukowcy też nie wykluczali możliwości zbrodni, jednak zbadali nie tylko włosy mumii, ale także ich skórę, ubrania i ziemię, z którą się stykały, ponieważ istnieje możliwość, że arsen dostał się do mumii po śmierci.

Okazało się, że toksyczny pierwiastek nie przeniknął do włosów z gleby, gdyby bowiem tak było, znajdowałby się tylko na powierzchni włosów, w miejscach styku mumii z ziemią. Arsen dostał się do organizmów przez przewód pokarmowy, ponieważ jest  rozmieszczony we włosach równomiernie.

Ludzie pochowani w dolinie Tarapaca systematycznie podtruwali się związkami arsenu, pijąc skażoną nim wodę, a także zjadając uprawiane rośliny podlewane toksyczną wodą.

Ludność zamieszkiwała te tereny, ponieważ znajdują się tam bogate złoża miedzi. Złożom takim towarzyszą inne metale, często jest to właśnie arsen. W dolinie Tarapaca od tysiącleci wypłukiwany był przez deszcze, trafiał do rzek, wód gruntowych – a z tych zasobów czerpali ludzie. Trudno zauważyć jego związki, gdyż są bezbarwne, bezwonne i bezsmakowe, dlatego przez  stulecia oddziaływały na kultury prekolumbijskie.

Krzysztof Kowalski

Północne regiony Chile były zamieszkane bardzo wiele pokoleń przed hiszpańską konkwistą. Z tamtego regionu znanych jest wiele mumii należących do różnych kultur. Naukowcy analizują je coraz nowocześniejszymi metodami.

Najnowsze badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles wykazały, że mumie zawierają bardzo dużo trującego pierwiastka. Badania prowadzono za pomocą potężnego skaningowego mikroskopu elektronowego umożliwiającego obserwację topografii badanego materiału. Badane mumie pochodzą z grobów w dolinie Tarapaca na północy kraju, w regionie pustyni Atacama. Ludzie ci zmarli 1500–1000 lat temu. Informacje o tych badaniach zamieszcza pismo „Analytical Chemistry".

Archeologia
Naukowcy zbadali szkielet rzymskiego gladiatora. Przełomowe wyniki analiz
Archeologia
Naukowcy odkryli kolejne tajemnice denisowian. Co wiemy o kuzynach Homo sapiens?
Archeologia
Przełomowe odkrycie archeologów. „Kwestionuje nasze rozumienie historii ludzkości"
Archeologia
Jakie tajemnice kryje stary żydowski cmentarz na Bródnie?
Archeologia
Czy wiek Stonehenge na pewno jest dobrze określony? Zaskakujące odkrycie naukowców