Egzamin zawodowy dla przyszłych adwokatów i radców prawnych 2020 zaplanowano na dni od 24 do 27 marca.
25 marca o godz. 10.00 kandydaci do korporacji napiszą zadanie z prawa cywilnego lub rodzinnego. Jak co roku wraz z Wydawnictwem CH Beck pomagamy przygotować się do egzaminu. Po powtórce z prawa karnego czas na prawo cywilne. Dziś przypominamy, jak napisać apelację.
Czytaj też:
Kazusy: powtórka z apelacji i zażaleń
Egzaminy prawnicze 2020: powtórka z apelacji
Apelować trzeba umieć
Wzór apelacji:
Grudziądz, 9.1.2020 r.
Sąd Okręgowy w Toruniu
za pośrednictwem
Gala wręczenia nagród liderom w branży nieruchomości
Sądu Rejonowego w Grudziądzu
I Wydział Cywilny
Powód:
Robert Płaszkun
zam. Grudziądz, ul. Wschodnia 12/1
reprezentowany przez
adw. Tadeusza Tuszakowskiego
Pozwany:
TUiR „Bezpieczna Jazda" S.A. z siedzibą w Toruniu
KRS 0000112233
reprezentowany przez
adw. Alberta Jaroszaka
sygn. akt: I C 1123/19
Wartość przedmiotu zaskarżenia: 16 922 zł (słownie: szesnaście tysięcy dziewięćset dwadzieścia dwa złote)
APELACJA
powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Grudziądzu I Wydział Cywilny z 23.12.2019 r. w sprawie o sygn. akt I C 1123/19
W imieniu powoda, którego pełnomocnictwo znajduje się w aktach sprawy, na zasadzie art. 367 w zw. z art. 368 § 1 k.p.c. zaskarżam wyrok Sądu Rejonowego w Grudziądzu I Wydział Cywilny z 23.12.2019 r. w sprawie I C 1123/19 w części, tj. w pkt 2 i pkt 3.
W oparciu o art. 368 § 1 pkt 2 k.p.c. zaskarżonemu wyrokowi zarzucam:
1) obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj.:
– art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niedostateczne rozważenie całokształtu okoliczności sprawy przy ocenie rozmiaru krzywdy doznanej przez powoda oraz pominięcie faktu, że powód pomimo prawidłowego leczenia nie odzyskał zadowalającej wydolności dynamicznej kręgosłupa, a utrudnienia w normalnym funkcjonowaniu są trwałe i ograniczają powoda w codziennym życiu,
– art. 232 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie części materiału dowodowego w postaci oświadczenia świadka Emilii Patery, co doprowadziło do błędnego uznania roszczenia o odszkodowanie za nieudowodnione;
2) obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 445 § 1 k.c. poprzez błędną jego wykładnię polegającą na nieprawidłowym ustaleniu wysokości zadośćuczynienia w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy i w oderwaniu od realiów rozpoznawanej sprawy.
Wobec powyższego, na podstawie art. 368 § 1 pkt 5 w zw. z art. 386 § 1 i 4 k.p.c., wnoszę o:
1) zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda:
a) kwoty 15 tys. zł tytułem zadośćuczynienia,
b) kwoty 1992 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami;
2) zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych; ewentualnie o:
3) uchylenie wyroku sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania z uwzględnieniem kosztów procesu za obie instancje.
Wnoszę również o zwolnienie powoda z opłaty od apelacji.
Uzasadnienie
W ocenie powoda rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego jest błędne w zaskarżonej części, ponieważ:
Bezsporne jest, że powód doznał uszkodzenia ciała wskutek wypadku drogowego, który miał miejsce 4.8.2017 r. Zakres obrażeń wynika ze złożonej do akt sprawy dokumentacji medycznej oraz z opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii i neurologii. Wskazany zakres uszczerbku na zdrowiu w łącznym wymiarze 24 proc. nie był przez pozwanego kwestionowany. Z opinii biegłych wynika znaczny rozmiar i zakres cierpień fizycznych oraz psychicznych powoda. Stopień ich nasilenia był znaczny, co wynikało z szeregu obrażeń ciała powoda. Pokrzywdzony był hospitalizowany dwukrotnie, a następnie leczony w poradni ortopedycznej w Grudziądzu.
Powód pomimo prawidłowego leczenia nie odzyskał zadowalającej wydolności dynamicznej kręgosłupa, a bóle wysiłkowo-przeciążeniowe okolicy pleców i lędźwiowej nadal występują. Nie jest również możliwy pełny powrót do sprawności jak przed wypadkiem. Utrudnienia w normalnym funkcjonowaniu są trwałe i ograniczają powoda w codziennym funkcjonowaniu.
Okoliczności te były znane sądowi I instancji, który nie przypisał im odpowiedniego znaczenia. Powyższe skutkowało naruszeniem art. 445 § 1 k.c. Rozważania sądu w zakresie wykładni powołanego przepisu polegały jedynie na przywołaniu stanowiska judykatury wypracowanej w tym zakresie i jako takie oderwane są od realiów rozpoznanej sprawy.
Nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Rejonowego, że odpowiednią sumą zadośćuczynienia (uwzględniając kwotę 15 000 zł wypłaconą w postępowaniu likwidacyjnym) jest kwota 30 000 zł. Rozmiar i zakres cierpień powoda uzasadnia tezę, że rekompensata zamyka się w kwocie łącznej 60 000 zł. Po zaliczeniu sumy już wypłaconej powodowi należy się kwota 15 000 zł. Odpowiada ona wymogom, o których mowa w przywołanym przepisie.
Wszak w orzecznictwie podkreśla się, że zadośćuczynienie pieniężne, o którym mowa w art. 445 § 1 k.c. ma na celu naprawienie szkody niemajątkowej wyrażającej się krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. Dlatego ustalając kwotę zadośćuczynienia, należy mieć na uwadze rozmiar cierpień fizycznych związanych z zaistnieniem wypadku, jak i dolegliwości bólowe powstałe w następstwie urazu oraz długotrwałego leczenia (wyr. SN z 18.11.2004 r., I CK 219/04, Legalis). W przedmiotowej sprawie rozmiar cierpień powoda jest niewątpliwy. Powyższe znalazło potwierdzenie w obu opiniach biegłych lekarzy ortopedy oraz neurologa.
Wysokość zadośćuczynienia spełnia funkcję kompensacyjną, a więc powinno ono być pochodną wielkości doznanej krzywdy. Przyznana suma pieniężna powinna być utrzymana w rozsądnych granicach oraz dostosowana do aktualnych stosunków majątkowych i powinna być umiarkowana.
Odpowiedniość kwoty zadośćuczynienia, o której stanowi art. 445 § 1 k.c., ma służyć złagodzeniu doznanej krzywdy, a jednocześnie nie być źródłem wzbogacenia (por. wyr. SN z 9.2.2000 r., III CKN 582/98, Legalis).
W ocenie powoda Sąd Rejonowy bezpodstawnie oddalił powództwo w części dotyczącej odszkodowania obejmującego zwrot kosztów opieki. Sąd całkowicie pominął dokument prywatny w postaci oświadczenia świadka Emilii Patery – osoby sprawującej opiekę nad powodem – oraz wyjaśnienia powoda i treść opinii biegłego ortopedy. Żądanie z tego tytułu kwoty 1992 zł nie jest wygórowane i uwzględnia sumę wypłaconą w postępowaniu przedsądowym.
Powód wnosi o zwolnienie go od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych, co uzasadnia swoją trudną sytuacją majątkową. Od chwili wypadku powód pozostaje bowiem bez pracy i jest na utrzymaniu rodziców. Powód nie posiada własnego mieszkania ani żadnego majątku ruchomego. W takim stanie rzeczy powód nie ma możliwości poniesienia kosztów sądowych bez uszczerbku dla utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, wobec czego wniosek o zwolnienie z ich ponoszenia w całości pozostaje uzasadniony i zasługuje na uwzględnienie.
Wobec powyższego apelacja jest uzasadniona i wnosi się o jej uwzględnienie.
adw. Tadeusz Tuszakowski
/podpis własnoręczny/
Załączniki:
- odpis apelacji wraz z załącznikami,
- oświadczenie o stanie majątkowym.
Komentarz:
1. Wartość przedmiotu zaskarżenia
W niniejszej sprawie wartość przedmiotu zaskarżenia ma ścisły związek z zakresem zaskarżenia, gdyż powód zaskarża wyrok sądu I instancji jedynie w części, tj. w pkt 2 i 3, czyli w zakresie, w jakim sąd oddalił powództwo. Na wartość przedmiotu zaskarżenia składać się będzie przeto kwota 15 000 zł tytułem żądania dalszego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz kwota 1992 zł tytułem zwrotu kosztów opieki sprawowanej nad powodem.
2. Oznaczenie rodzaju pisma i oznaczenie zaskarżonego wyroku
Powód zaskarża rozstrzygnięcie sądu rejonowego apelacją.
3. Zakres zaskarżenia
Powód zaskarża wyrok jedynie w części, w jakiej sąd I instancji oddalił powództwo.
4. Zarzuty
Skarżący w niniejszej sprawie podnosi zarzuty naruszenia zarówno prawa procesowego, jak i prawa materialnego. Autor apelacji wskazuje na niedostateczne rozważenie całokształtu okoliczności sprawy przy ocenie rozmiaru doznanej przez niego krzywdy oraz na pominięcie przez sąd dowodu z dokumentu prywatnego stanowiącego oświadczenie opiekunki powoda. W zakresie prawa materialnego powód stawia zarzut naruszenia art. 445 § 1 k.c. poprzez nieprawidłowe ustalenie wysokości zadośćuczynienia w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy.
5. Wnioski apelacji
Przedmiotowa apelacja zawiera wnioski alternatywne. W pierwszej bowiem kolejności powód wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na jego rzecz dalszej kwoty zadośćuczynienia oraz kwoty odszkodowania. W przedmiocie kosztów procesu pozwany wniósł o ich zasądzenie za obie instancje. Wnioskiem alternatywnym jest natomiast wniosek o uchylenie wyroku sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania z uwzględnieniem kosztów procesu za obie instancje.
6. Powołanie nowych faktów i dowodów
Powód nie powołuje w treści apelacji żadnych nowych faktów i dowodów, opierając się jedynie na materiale dowodowym zgromadzonym przez sąd I instancji.
7. Odpis apelacji wraz z załącznikami
Brak jest powołania w treści apelacji nowych faktów i dowodów. Jednakże wobec wniosku o zwolnienie powoda od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych do apelacji załącza się jej odpis dla strony przeciwnej wraz z oświadczeniem o stanie majątkowym (art. 102 KSCU).
8. Opłata od apelacji
W przedmiotowej sprawie powód składa wniosek o zwolnienie go od kosztów sądowych, załączając do apelacji oświadczenie o stanie majątkowym. Tym samym do czasu rozpoznania przez sąd wniosku o zwolnienie go od ponoszenia kosztów sądowych nie ma obowiązku ich uiszczania. Jednakże w przypadku nieuznania przez sąd podstawy do zwolnienia od kosztów powód zostanie wezwany do uiszczenia opłaty od apelacji w wysokości 5 proc. wartości przedmiotu zaskarżenia, tj. 5 proc. z kwoty 16 992 zł, tj. 850 zł.
Apelacja od wyroku w sprawie o zadośćuczynienie
Wyrok:
I C 1123/19
WYROK
w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej
Dnia 23.12.2019 r.
Sąd Rejonowy w Grudziądzu I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: sędzia Marlena Bajeczna
Protokolant: sekr. sąd. Daria Myszczka
po rozpoznaniu w dniu 23.12.2019 r. w Grudziądzu
na rozprawie
sprawy z powództwa Roberta Płaszkuna
przeciwko TUiR „Bezpieczna Jazda" S.A. z siedzibą w Toruniu
o zapłatę zadośćuczynienia
1. zasądza od pozwanej TUiR „Bezpieczna Jazda" S.A. z siedzibą w Toruniu na rzecz powoda Roberta Płaszkuna kwotę 30 000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 7.11.2019 r. do dnia zapłaty;
2. w pozostałej części oddala powództwo;
3. zasądza od pozwanej TUiR „Bezpieczna Jazda" S.A. z siedzibą w Toruniu na rzecz powoda Roberta Płaszkuna kwotę 4117 zł tytułem kosztów procesu – w tym 2417 zł kosztów zastępstwa adwokackiego;
3. nakazuje ściągnąć tytułem kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa –Sądu Rejonowego w Grudziądzu od:
– pozwanej TUiR „Bezpieczna Jazda" S.A. z siedzibą w Toruniu kwotę 1135,10 zł,
– powoda Roberta Płaszkuna kwotę 750,00 zł – z zasądzonego roszczenia;
4. ustala odpowiedzialność pozwanej TUiR „Bezpieczna Jazda" S.A. z siedzibą w Toruniu za skutki wypadku z 4.8.2017 r. na przyszłość.
UZASADNIENIE
Pozwem z 7.11.2019 r. powód Robert Płaszkun domagał się zasądzenia od pozwanej TUiR „Bezpieczna Jazda" S.A. z siedzibą w Toruniu zapłaty zadośćuczynienia w kwocie 45 000,00 zł oraz odszkodowania w kwocie 1992,00 zł.
W dniu 4.8.2017 r. powód został potrącony na przejściu dla pieszych przez Jarosława Pirata kierującego samochodem osobowym marki Skoda Octavia. Sprawca był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej przez pozwane towarzystwo. W wyniku tego zdarzenia powód doznał złamania kompresyjnego trzonów kręgów LI, Thl2, Thll, złamania podgłowowego kości strzałkowej prawej, skręcenia kręgosłupa szyjnego i stłuczenia miednicy.
W dniach 4–10.8.2017 r. był hospitalizowany w Szpitalu Miejskim w Grudziądzu, a następnie w dniach 7–13.9.2017 r. przebywał w tym szpitalu celem oceny zrostu kręgosłupa i spionizowania. Od września 2017 r. do stycznia 2018 r. powód był leczony w Poradni Ortopedycznej w Grudziądzu.
Suma trwałego uszczerbku na zdrowiu powoda według Tabeli Uszczerbków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 18.12.2002 r. wyniosła 24 proc. Nie obejmuje on dolegliwości bólowych, tj. urazowych zespołów bólowych korzeniowych.
Pozwana TUiR „Bezpieczna Jazda" S.A. z siedzibą w Toruniu wniosła o oddalenie powództwa w całości, wskazując, że uznała ona swoją odpowiedzialność i wypłaciła powodowi kwotę 15 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, kwotę 51,44 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia i kwotę 1344,00 zł tytułem zwrotu kosztów opieki.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Wyrokiem z 15.11.2017 r. postępowanie karne w stosunku do Jarosława Pirata oskarżonego o to, że 4.8.2017 r. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że jadąc jako kierujący samochodem osobowym marki Skoda Octavia, nie zachował należytej ostrożności oraz nie udzielił pierwszeństwa na prawidłowo oznakowanym przejściu dla pieszych i doprowadził do potrącenia pieszego Roberta Płaszkuna – zostało warunkowo umorzone.
W wyniku tego zdarzenia powód doznał złamania kompresyjnego trzonów kręgów LI, Thl2, Thll, złamania podgłowowego kości strzałkowej prawej, skręcenia kręgosłupa szyjnego i stłuczenia miednicy, co skutkowało 24-proc. trwałym uszczerbkiem na zdrowiu powoda.
Nabyte przez powoda obrażenia spowodowały u niego cierpienia psychofizyczne dużego stopnia przez okres miesiąca. Przez miesiąc powód potrzebował pomocy innych osób w zaspokajaniu potrzeb dnia codziennego w wymiarze 10 godzin dziennie, gdyż był osobą leżącą z zakazem wstawania i chodzenia. Od 2. do 6. miesiąca potrzebował pomocy w wymiarze 2 godzin dziennie. Po tym okresie pomocy już nie potrzebował.
Rokowania co do stanu zdrowia na przyszłość są stabilne. Nie należy się spodziewać znacznego kalectwa. Jednakże pełny powrót do sprawności jak przed wypadkiem nie jest możliwy. Zgłaszane dolegliwości bólowe i duże ubytki dynamiczno-statyczne mogą skutkować częściową okresową niezdolnością do pracy. Z powodu naruszenia sprawności narządu ruchu powód jest osobą częściowo niezdolną do pracy. Natomiast stan neurologiczny nie wpływa w sposób znaczący na uprawianie sportów, pracy twórczej, artystycznej lub zawodowej.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie w części.
Sąd Rejonowy zważył, że zadośćuczynienie za krzywdę jest swoistą postacią odszkodowania, którego celem jest rekompensowanie uszczerbku w dobrach osobistych (szkody niemajątkowej), oczywiście w takim zakresie, w jakim taka rekompensata, ze względu na szczególny charakter tych dóbr, jest możliwa za pomocą świadczeń pieniężnych. Zadośćuczynienie ma na celu kompensatę nie tylko cierpień fizycznych, ale również niekorzystnych następstw zdarzenia w sferze psychiki poszkodowanego i ma przywrócić poszkodowanemu równowagę emocjonalną naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne. Ma łagodzić szkody z tytułu cierpień fizycznych i psychicznych.
Przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego pokrzywdzonemu ma charakter fakultatywny. Oznacza to, że uznaniu sądu pozostawiono rozstrzygnięcie kwestii, czy w konkretnym przypadku naruszenia wskazanych w komentowanym przepisie dóbr osobistych zasądzić zadośćuczynienie oraz w jakiej wysokości. Przyznana sądowi ustawowo swoboda w tym zakresie nie oznacza, że sąd może orzekać na zasadach dowolności (por. wyr. SN z 17.1.2001 r., II KKN 351/99, Prok. i Pr. 2001, Nr 6, s. 11).
Nie bez znaczenia dla wysokości zadośćuczynienia jest kwestia stopnia zawinienia po stronie sprawcy. W orzecznictwie sformułowano tezę, że intensywność winy sprawcy naruszenia dobra osobistego może być czynnikiem zwiększającym zakres doznanej krzywdy. Z wyroku karnego wynika bowiem, że postępowanie karne w stosunku do Jarosława Pirata zostało warunkowo umorzone.
Sprawca wypadku był ubezpieczony w ramach OC w pozwanym TUiR „Bezpieczna Jazda" S.A. z siedzibą w Toruniu. Istota umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej to obowiązek zakładu ubezpieczeń zapłacenia odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi m.in. ubezpieczający.
Spór dotyczył wysokości zadośćuczynienia oraz wysokości odszkodowania za poniesione koszty wywołane uszkodzeniem ciała wskutek zdarzenia z 4.8.2017 r.
Nie do przyjęcia jest kwota zadośćuczynienia w wysokości 60 000,00 zł żądana przez powoda, który wyliczył ją, mnożąc 24-proc. trwały uszczerbek na zdrowiu przez 2500,00 zł jako wartość 1 proc. Przeliczanie w taki sposób wartości zadośćuczynienia wielokrotnie poddane zostało krytyce Sądu Najwyższego.
Określając wysokość zadośćuczynienia na kwotę 45 000,00 zł, sąd brał pod uwagę wszystkie okoliczności, które dotyczą rodzaju chronionego dobra, rozmiaru doznanej krzywdy, charakteru następstw naruszenia i stopnia jego winy wynikającego z wyroku karnego. Mała intensywność winy sprawcy naruszenia dobra osobistego potraktowana została jako czynnik zmniejszający zakres doznanej krzywdy.
Ponieważ powodowi wypłacona została już kwota 15 000,00 zł, należało zasądzić na jego rzecz kwotę 30 000,00 zł.
Z opinii biegłego lekarza medycyny wynika, że z powodu utrzymujących się dolegliwości, utrwalonej, małej kompresji trzech kręgów, znacznych ubytków ruchowych należy przyjąć, iż rokowania nie są w pełni pomyślne. Pełny powrót do sprawności jak przed wypadkiem nie jest możliwy. Utrudnienia w normalnym funkcjonowaniu są trwałe i ograniczają powoda w normalnym trybie życia, a w tym w uprawianiu zajęć sportowych i wykonywaniu czynności nadmiernie przeciążających. Okres leczenia czynnego został zakończony, lecz ograniczenia ruchowe powoda i ewentualne pogorszenie sprawności powodują, że w przebiegu przyśpieszonych zmian zwyrodnieniowych będzie musiał korzystać z okresowej rehabilitacji i farmakoterapii.
Dlatego sąd ustalił odpowiedzialność pozwanej TUiR „Bezpieczna Jazda" S.A. z siedzibą w Toruniu za skutki wypadku z 4.8.2017 r. na przyszłość (tak SN (7) w uchw. z 12.4.1970 r., III RZP 34/69, OSN 1970, poz. 217).
Sąd oddalił żądanie powoda zasądzenia dodatkowo kwoty 1992,00 zł zwrotu kosztów opieki. Z tego tytułu została wypłacona powodowi kwota 1344,00 zł.
O kosztach sąd orzekł za art. 98 k.p.c.
Z czego najlepiej się uczyć
- Egzaminy Prawnicze Ministerstwa Sprawiedliwości 2020. Tom 1–3, 2019 r.
- Apelacje karne. Zagadnienia praktyczne, akta i kazusy, Z. Kapiński, 7. wyd. 2019 r.
- Kazusy karne materialne, dr A. Zientara, 2019 r.
- Apelacje cywilne i karne. 69 wzorów pism z omówieniami, S. Jaworski, 7. wyd. 2019 r.
- Prawo karne. Podręcznik dla aplikantów, dr D. Wetoszka, 2019 r.
- Kodeks postępowania karnego. Orzecznictwo Aplikanta, 4. wyd. 2019 r.
- Kodeks karny. Orzecznictwo Aplikanta, 4. wyd. 2019 r.
- Kodeks postępowania karnego. Komentarz do ustawy z 19.7.2019 r., K. Gajowniczek-Pruszyńska, dr P. Karlik, 2019 r.
- Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. prof. J. Skorupka, 4. wyd. 2019 r.
- EDYCJA KARNA. Kodeks karny. Kodeks postępowania karnego. Kodeks karny wykonawczy. 13 innych aktów prawnych, 39. wyd. 2020 r.
- System Oznaczeń Kodeksowych, czyli jak pracować ?z kodeksami i pisać pisma procesowe, 2. wyd. 2019 r.
