Aplikacja notarialna to nie tylko samo uczestniczenie w zajęciach

Ten wyrok zaskarżyła Krajowa Rada Notarialna, zarzucając mu błędną wykładnię art. 72 par. 1 poprzez faktyczne zaprzeczenie, że aplikacja notarialna polega na zaznajomieniu się aplikanta z całokształtem pracy notariusza oraz art. 72 par. 2 poprzez uznanie, że należy wydać zaświadczenie o odbyciu aplikacji notarialnej aplikantowi, który nie zaznajomił się z całokształtem pracy notariusza i w konsekwencji nie odbył aplikacji notarialnej.

Konieczna weryfikacja wiedzy i umiejętności

Rozpatrujący skargę Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż zasługuje ona na uwzględnienie, i uchylił wyrok WSA.

- Aplikant odbył aplikację notarialną, jeżeli nabył wiedzę i umiejętności niezbędne do wykonywania zawodu notariusza. Zaświadczenie o odbyciu aplikacji notarialnej służy urzędowemu potwierdzeniu tego faktu. Zaświadczenie ze swej istoty jest urzędowym potwierdzeniem określonych faktów lub stanu prawnego – przypomniał w uzasadnieniu NSA, dodając, iż w przypadku, gdy określone fakty nie zaistniały, nie ma, co oczywiste, podstaw do wydania zaświadczenia, które by je potwierdzały.

– Można zatem powiedzieć, że żądanie wydania zaświadczenia o odbyciu aplikacji notarialnej, której aplikant w istocie nie odbył, ponieważ nie wypełnił wszystkich obowiązków z aplikacją związanych, nie może być uwzględnione – wskazał NSA.

Dalej skład orzekający stwierdził, że prawną podstawą odmowy wydania takiego zaświadczenia będzie zarówno art. 72 par. 1 i 2 Prawa o notariacie, jak i mające w tym przypadku zastosowanie przepisy art. 217 par. 2 i art. 219 Kodeksu postępowania administracyjnego. – A więc to nie tylko względy słusznościowe, ale przede wszystkim przepisy ustawowe stoją za odmową wydania zaświadczenia o odbyciu aplikacji notarialnej aplikantowi, który nie uzyskał zaliczenia kolokwium przewidzianego w programie szkolenia – uzasadnił sąd.

W podsumowaniu NSA uznał, iż uzasadnione jest stanowisko Krajowej Rady Notarialnej, że aplikacja to nie tylko samo uczestniczenie w szkoleniu przez okres trwania aplikacji, ale również proces szkolenia, który ma przynieść określony efekt w postaci zaznajomienia się aplikanta z całokształtem pracy notariusza oraz czynności określonych sądów. – Konieczność ustalenia, że efekt został osiągnięty, wymaga weryfikacji wiedzy i umiejętności aplikanta – wskazał sąd, dodając, iż kolokwia i sprawdziany nie stanowią osobnej, nie przewidzianej w ustawie przesłanki odbycia aplikacji notarialnej lecz są jedynie środkiem dowodowym, umożliwiającym stwierdzenie, że aplikant zaznajomił się z całokształtem pracy notariusza i czynności sądów.