Pozwolenie na budowę, wydane przez starostę gminie miejskiej, przewidywało zagospodarowanie przestrzeni publicznej na galerię. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym definiuje taki teren jako obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych ze względu na jego położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne. Jego egzempflikacją jest przestrzeń publiczna na galerię.

Spóźnione zgłoszenie

Jeszcze przed jej formalnym otwarciem, na terenie galerii odbyły się trzy imprezy, zorganizowane przez miasto. Dopiero później wpłynęło do powixatowego inspektora nadzoru budowlanego zawiadomienie o zakończeniu robót budowlanych, niezbędne do uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu. Opóźnienie kosztowało gminę miejską 25 tys. zł kary administracyjnej, którą orzekł PINB za „przystąpienie do użytkowania bez zgłoszenia robót budowlanych zagospodarowania przestrzeni publicznej na galerię". Za takie użytkowanie uznano trzy zorganizowane imprezy, w tym koncert.

Czytaj także: Zawiadomienie o zakończeniu budowy musi być skuteczne

Zgodnie z przepisami prawa budowlanego, inwestor jest zobowiązany zawiadomić właściwy organ nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy na co najmniej 21 dni przed zamierzonym przystąpieniem do użytkowania, albo złożyć wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Za przystąpienie do użytkowania bez zawiadomienia o zakończeniu budowy albo bez uzyskania ostatecznej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, grozi kara administracyjna. W tym przypadku nie ma wątpliwości, że gmina przystąpiła do użytkowania obiektu mimo, że nie zgłosiła zakończenia robót budowlanych. Kara za naruszenie tej zasady wynosi 10-krotną wysokość stawki opłaty z pozwolenia na użytkowanie. Ponieważ obowiązek zgłoszenia zakończenia budowy i uzyskania pozwolenia na użytkowanie spoczywa na inwestorze, nakłada się ją w zasadzie na ten właśnie podmiot. Z takim uzasadnieniem warmińsko-mazurski wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego utrzymał w mocy postanowienie PINB.

Gmina złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie.

W skardze dowodziła, że wcale nie rozpoczęła użytkowania galerii z naruszeniem art. 54 i 55 Prawa budowlanego (oba te przepisy regulują kwestie przystąpienia do użytkowania obiektu, a art. 55 stwierdza, że przed przystąpieniem do użytkowania należy uzyskać decyzję o pozwoleniu na użytkowanie). W galerii odbyły się pojedyncze, incydentalne próby sprawdzenia poprawności wykonania obiektu, które nie mogą świadczyć o trwałym użytkowaniu. Gmina nie powinna więc zostać zobowiązana do zapłaty 25 tys. zł kary.

Kara zasadna

WSA przypomniał, że podstawą nałożenia kary z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu, choćby w jego części, był art. 57 ust. 7 prawa budowlanego. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku stwierdzenia przystąpienia do użytkowania obiektu budowlanego lub jego części z naruszeniem art. 54 i 55 tej ustawy, organ nadzoru budowlanego wymierza karę z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu. Do użytkowania obiektu, na budowę którego wymagane jest pozwolenie na budowę albo zgłoszenie budowy, można bowiem przystąpić dopiero po zawiadomieniu organu nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy, jeżeli ten organ nie zgłosi w ciągu 14 dni sprzeciwu – mówią przepisy Prawa budowlanego.

Zobowiązany do zawiadomienia o zakończeniu budowy albo do złożenia wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego jest inwestor. Nie ulega zatem wątpliwości, że jedynie inwestor może naruszyć art. 54 lub art. 55 Prawa budowlanego przez przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego bez zawiadomienia o zakończeniu budowy albo bez uzyskania ostatecznej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Karę z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego, można więc było nałożyć tylko na gminę miejską – ocenił sąd. Zdaniem WSA, zorganizowane imprezy nie były przejawami „rozruchu technologicznego", lecz świadczą o przystąpieniu do użytkowaniu przestrzeni publicznej. Przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego to rozpoczęcie korzystania, przynajmniej z części obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, określonym w pozwoleniu na budowę. Koncert i dwie inne imprezy, które odbyły się w galerii, świadczą o użytkowaniu przestrzeni publicznej zgodnie z jej przeznaczeniem. A więc o przystąpieniu do użytkowania bez zgłoszenia zakończenia robót budowlanych.

Sygnatura akt: II SA/Ol 24/19