Pracodawca ze sfery publicznej może zmienić warunki pracy i płacy zatrudnionych u niego osób na stale albo tylko czasowo. Możliwość czasowego przesunięcia urzędników w ramach tego samego urzędu daje mu art. 10 ust. 1 ustawy o pracownikach urzędów państwowych (dalej uopup). Zgodnie z tym przepisem, jeżeli wymagają tego potrzeby urzędu, urzędnikowi państwowemu można zlecić, na okres do trzech miesięcy w roku kalendarzowym, wykonywanie innej pracy niż określona w akcie mianowania lub w umowie o pracę, zgodnej z jego kwalifikacjami. W okresie tym przysługuje mu wynagrodzenie stosowne do wykonywanej pracy, lecz nie niższe od dotychczasowego.
Decyduje pracodawca
Zlecenie innej pracy w takim przypadku jest jednostronną decyzją pracodawcy. Potwierdza to wyrok SN z 22 września 2000 r.(I PKN 34/00, OSNP 2002/8/184), Zgodnie z nim, zlecenie urzędnikowi państwowemu wykonywania innej pracy niż określona w akcie mianowania na okres trzech miesięcy w roku kalendarzowym na podstawie art. 10 ust 1 ustawy o pracownikach urzędów państwowych nie wymaga jego zgody. Wprawdzie wyrok ten wprost odnosi się tylko do urzędników państwowych mianowanych, ale w praktyce dotyczy wszystkich urzędników państwowych. Do wszystkich nich, bez względu na podstawę nawiązania stosunku pracy, art.10 ust.1 uopup ma, bowiem zastosowanie.
Warto zauważyć, że przepis ten jest swoistym odpowiednikiem art. 42 § 4 kodeksu pracy (kp), zgodnie, z którym pracodawca może bez wręczania pracownikowi wypowiedzenia zmieniającego w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy powierzyć mu wykonywanie innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający trzech miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika. Pozwala to przy jego interpretacji korzystać z orzecznictwa dotyczącego art. 42 § 4 kp.
Warunki powierzenia
Jak podkreśla Anna Dubownik (Komentarz do ustawy o pracownikach urzędów państwowych w Prawo urzędnicze pod red. K. Barana) potrzeby urzędu, jako przesłanka zmiany treści jego stosunku pracy nie wymagają, aby uwarunkowania dotyczące urzędu miały nadzwyczajny charakter. Potrzeby te wynikają z działalności urzędu i z konieczności zapewnienia mu prawidłowego funkcjonowania. Istotne jest, aby za zleceniem pracownikowi wykonywania innej pracy przemawiały rzeczywiste potrzeby pracodawcy.
Uzasadnione potrzeby pracodawcy należy rozumieć też, w myśl wyroku Sądu Najwyższego z 8 sierpnia 1979 r. (I PR 55/79, OSNC z 1980 r., Nr 2, poz. 30), jako potrzeby zakładu pracy, jako całości, a nie tylko jednostki (komórki) organizacyjnej zakładu pracy, do pracy, w której pracownik został skierowany. Potrzebą powierzenia innej pracy może być np. potrzeba zastąpienia innego pracownika, albo np. sytuacja, gdy stanowisko pracy, na które pracownik został przywrócony orzeczeniem sądu zostało obsadzone przez inną osobę i trzeba odpowiedniego czasu na dokonanie zmian organizacyjno-personalnych (wyrok SN z 18 sierpnia 1976 r. I PR 103/76). Ocena, czy w danym przypadku zachodzą uzasadnione potrzeby do powierzenia urzędnikowi czasowo innej pracy należy do pracodawcy.
