Służba cywilna: trzy miesiące na zmianę treści umów na czas określony

Pracodawcy ze sfery budżetowej powinni przejrzeć swoje umowy na czas określony. Część z nich może wymagać uzupełnienia. W przypadku innych wystarczy uaktualnienie informacji o warunkach zatrudnienia.

Publikacja: 15.03.2016 05:25

Służba cywilna: trzy miesiące na zmianę treści umów na czas określony

Foto: 123RF

Obowiązująca od 22 lutego nowelizacja kodeksu pracy wprowadziła nowe ograniczenia dotyczące zatrudnienia terminowego. Zrównała też okresy wypowiedzenia umów o pracę na czas określony i na czas nieokreślony. Zmiany te dotyczą również pracowników służby cywilnej, zatrudnianych wprawdzie na podstawie odrębnej ustawy (ustawa o służbie cywilnej), do których jednak, w zakresie nią nieuregulowanym, stosuje się też kodeks pracy.

Nowe przepisy mają zastosowanie nie tylko do nowych stosunków pracy, ale też (choć w ograniczonym zakresie) do trwających w dniu wejścia w życie nowelizacji umów. Zasady, jakie trzeba stosować w ich przypadku, określają przepisy przejściowe nowelizacji, które przy okazji nakładają na pracodawców dodatkowe obowiązki.

Kontrakty o różnym statusie

Z przepisów tych wynika, że co do zasady do umów na czas określony trwających w dniu wejścia w życie nowelizacji, które przed tym dniem zostały wypowiedziane, stosuje się przepisy dotychczasowe. Oznacza to, że umowy te rozwiążą się z końcem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia (tak przewidywał, zmieniony omawianą nowelizacją, art. 35 ust. 3 ustawy o sc).

Los umów, które na dzień wejścia w życie nowelizacji nie zostały wypowiedziane, zależy od tego, czy zgodnie z wcześniej obowiązującymi przepisami można je było wypowiedzieć czy też nie. Jeśli nie, bo strony nie przewidziały w nich takiej możliwości lub były zawarte na krócej niż sześć miesięcy (dotychczasowy art. 33 k.p.) w dalszym ciągu nie podlegają wypowiedzeniu. Powinny się, zatem rozwiązać z upływem okresu, na jaki zostały zawarte.

Ale tylko co do zasady. Mimo bowiem uchylenia z dniem 22 lutego art. 41

1

§ 2 k.p., który przewidywał, iż w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy umowa na czas określony może być rozwiązana przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem, z takiej możliwości pracodawca nadal może skorzystać. Oczywiście jeśli zajdą określone w cytowanym przepisie okoliczności. Podobnie będzie w przypadku zwolnień grupowych (uchylony art. 5 ust. 7 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 192 ze zm., umożliwiał w takiej sytuacji rozwiązanie tego typu umów za dwutygodniowym wypowiedzeniem).

Jeśli chodzi o umowy na czas określony zawarte na dłużej niż sześć miesięcy, w których przewidziano możliwość ich rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem, to mimo ich treści przy wypowiadaniu tych umów stosować trzeba nowe, uzależnione od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy, okresy wypowiedzenia. Inaczej liczony jest tylko zakładowy staż pracy zatrudnionych na takich umowach osób (patrz pytanie niżej).

Pracodawcy nie muszą jednak wprowadzać zmian do treści umów o pracę i wykreślać z nich nieobowiązujący już zapis o dwutygodniowym wypowiedzeniu. Stracił on bowiem swoją ważność z mocy prawa, a w jego miejsce weszły nowe rozwiązania. Pracodawcy muszą jednak poinformować pracowników o zmianie warunków zatrudnienia w inny sposób.

Informacje trzeba zaktualizować

Zgodnie z art. 29 § 3 k.p. pracodawca informuje pracownika na piśmie, nie później niż w ciągu siedmiu dni od dnia zawarcia umowy o pracę, o:

1) obowiązującej go dobowej i tygodniowej normie czasu pracy,

2) częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę,

3) wymiarze przysługującego mu urlopu wypoczynkowego,

4) obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

5) układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty,

a jeżeli pracodawca nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy – dodatkowo o porze nocnej, miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia oraz przyjętym sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

W sytuacji, gdy dochodzi do zmiany wskazanych wyżej warunków zatrudnienia, na pracodawcy spoczywa obowiązek poinformowania pracownika o tych zmianach. Powinien to zrobić niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu miesiąca od dnia ich wejścia w życie, a w przypadku, gdy rozwiązanie umowy o pracę miałoby nastąpić przed upływem tego terminu – nie później niż do dnia rozwiązania umowy.

Zmiana okresu wypowiedzenia osób zatrudnionych na czas określony z dwutygodniowego na uzależniony od zakładowego stażu pracy nakłada zatem na pracodawcę obowiązek przekazania pracownikowi stosownej informacji. Poinformowanie go o zmianie jego warunków zatrudnienia może nastąpić przez pisemne wskazanie odpowiednich przepisów prawa pracy.

Przykład

Pracownik służby cywilnej 8 lutego 2016 r. został zatrudniony na czas określony – 12 miesięcy. W informacji o warunkach zatrudnienia, jaką otrzymał po podpisaniu umowy, w punkcie dotyczącym obowiązującego pracownika okresu wypowiedzenia pracodawca wskazał art. 35 ust. 3 ustawy o sc. Teraz musi te informacje uaktualnić, wskazując, że długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę tego pracownika określa art. 36 k.p., z uwzględnieniem art. 16 ustawy nowelizującej. Powinien to zrobić w ciągu miesiąca od dnia wejścia w życie tych zmian, a więc ma czas do 21 marca br.

Uzupełnienie treści

Inny obowiązek spoczywa na pracodawcach, którzy przed wejściem w życie nowelizacji zatrudnili pracowników sc na czas określony ze wskazanych w znowelizowanym art. 25

1

§ 4 k.p. powodów, czyli w celu:

- zastępstwa innego pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

- wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,

- wykonywania pracy przez okres kadencji.

A także z innych obiektywnych powodów leżących po stronie pracodawcy.

Takie umowy nie są objęte limitem czasowym zatrudnienia terminowego (maksymalnie 33 miesięcy) oraz limitem liczbowym (maksymalnie trzy umowy). Są zatem dla pracodawcy bezpieczne, bowiem bez względu na czas ich trwania i liczbę zawieranych między tymi samymi stronami kontraktów nie przekształcą się w umowy bezterminowe. W ich treści musi być jednak jasno określony cel albo wskazane przyczyny uzasadniające zawarcie tego typu umowy. Tak wynika z dodanego art. 29 § 1

1

k.p.

Strony takich umów zawartych przed wejściem w życie nowych przepisów zobowiązane są zatem do ich uzupełnienia (art. 15 nowelizacji). Mają na to trzy miesiące liczone od dnia wejścia w życie nowelizacji, co oznacza, że muszą to zrobić do 21 maja 2016 r.

Ustawa nie określa sankcji za niedopełnienie tego obowiązku. Zdaniem Departamentu Prawa Pracy Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie będzie to skutkowało wyłączeniem stosowania art. 25

1

§ 4 k.p. (czyli objęciem tych umów limitowaniem), bowiem stosowanie tego przepisu będzie zależało od tego, czy faktycznie w przypadku umowy o pracę na czas określony zawartej z pracownikiem występują okoliczności w nim wskazane.

Brzmi to uspokajająco, ale nie wszyscy eksperci zgadzają się z tym poglądem.  Poza tym ministerstwo zastrzega, że jego opinie nie są wiążące dla stron stosunku pracy, sądów pracy ani Państwowej Inspekcji Pracy. Dlatego, jak się wydaje, dla pracodawcy bezpieczniej będzie takie informacje w umowach zamieścić. Nie może tego jednak zrobić sam, lecz tylko w porozumieniu z pracownikiem (>patrz ramka).

Warto też pamiętać, iż gdy do zawarcia umowy terminowej doszło z powodu obiektywnych przyczyn leżących po stronie pracodawcy, ten ostatni musi nie tylko uzupełnić treść takiej umowy, ale też ma obowiązek zawiadomienia właściwego okręgowego inspektora pracy, w formie pisemnej lub elektronicznej, o takiej umowie wraz ze wskazaniem przyczyn jej zawarcia, w terminie pięciu dni roboczych od dnia uzupełnienia umowy (w przypadku nowych umów od dnia ich zawarcia).

podstawa prawna: art. 9, art. 35 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1111 ze zm.)

podstawa prawna: art. 1, art. 14–16 ustawy z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2015 r., poz. 1220)

Stanowisko Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 7 grudnia 2015 r.

(...) W opinii Departamentu Prawa Pracy nie jest możliwe wypełnienie obowiązku, o którym mowa w powołanym wyżej art. 15 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 2015 r., nałożonym na obie strony stosunku pracy, jednostronnie przez pracodawcę w drodze wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 § 1–3 k.p.), ale tylko na mocy porozumienia stron.

W przypadku nieosiągnięcia przez strony porozumienia co do celowości uzupełnienia umowy o pracę o informacje, o których mowa w art. 29 § 1

1

k.p. w brzmieniu nadanym tą ustawą (w praktyce, gdy pracownik będzie kwestionował, że do zawartej z nim umowy mają zastosowanie przepisy art. 25

1

§ 4 k.p. w brzmieniu, które będzie obowiązywało od 22 lutego 2016 r.), albo niemożności uzgodnienia treści takiego zapisu, uzupełnienie nie będzie mogło być dokonane (...).

Obowiązująca od 22 lutego nowelizacja kodeksu pracy wprowadziła nowe ograniczenia dotyczące zatrudnienia terminowego. Zrównała też okresy wypowiedzenia umów o pracę na czas określony i na czas nieokreślony. Zmiany te dotyczą również pracowników służby cywilnej, zatrudnianych wprawdzie na podstawie odrębnej ustawy (ustawa o służbie cywilnej), do których jednak, w zakresie nią nieuregulowanym, stosuje się też kodeks pracy.

Nowe przepisy mają zastosowanie nie tylko do nowych stosunków pracy, ale też (choć w ograniczonym zakresie) do trwających w dniu wejścia w życie nowelizacji umów. Zasady, jakie trzeba stosować w ich przypadku, określają przepisy przejściowe nowelizacji, które przy okazji nakładają na pracodawców dodatkowe obowiązki.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów