Zapytanie o cenę to tryb udzielenia zamówienia, w którym zamawiający zaprasza do składania ofert. Co ważne, może udzielić zamówienia w tym trybie, jeżeli przedmiotem zamówienia są dostawy lub usługi o ustalonych standardach jakościowych, a wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy o zamówieniach publicznych. Tym samym niezbędne jest, aby zamawiany przedmiot był o ustalonych standardach, powszechnie dostępny, czyli masowy, seryjny, popularny. Możliwy do nabycia w każdym miejscu i czasie. W konsekwencji wydaje się iż „powszechna dostępność dostaw lub usług" umożliwia ich nabycie praktycznie nieograniczonej grupie konsumentów, co z kolei łączy się wprost z ich powszechną konsumpcją.
Czytaj także: Zamówienia publiczne: na elektronizację trzeba będzie poczekać
W uchwale z 26 marca 2014 r. (sygn. akt KIO/KD 21/14) Krajowa Izba Odwoławcza wnikliwie zbadała użycie pojęć powszechnej dostępności i usługi powszechnej czy usługi powszechnie dostępnej na gruncie innych aktów prawa krajowego. Stwierdziła wówczas, że pojęcie usługi powszechnej występuje na gruncie ustawy z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, gdzie mowa jest o powszechnej dostępności do usługi publicznego transportu zbiorowego, ustawy z 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne, gdzie mowa jest o dostępnie do powszechnych usług, a także ustawy z 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, gdzie wskazuje się na powszechne usługi pocztowe.
Izba doszła do wniosku, że cechą wspólną wszystkich tych usług jest ich dostępność dla każdego bez względu na to, czy jest osobą fizyczną czy prawną, czy też inną jednostką organizacyjną, i bez względu na to, czy jest podmiotem prawa prywatnego czy publicznego. Według Izby można też uznać, że korzystanie z komunikacji np. miejskiej czy wysyłanie listów, telefonowanie i korzystanie z internetu należy do czynności wykonywanych codziennie przez nieograniczony krąg podmiotów. Co więcej, Izba zauważyła, że z ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej wynika, że obejmuje ona w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności. To zdaniem Izby również wskazuje na takie właśnie rozumienie na gruncie prawa krajowego pojęcia usług powszechnie dostępnych.
Ważne jest także uszczegółowienie drugiej przesłanki, czyli „ustalone standardy jakościowe", pojmowanej jako przeciętne typy, wzorce, gatunki, wyroby odpowiadające przeciętnym wymaganiom, odnoszące się zarówno do standardów wynikających z przyjętych dla tych produktów norm określonych przepisami prawa, jak i wymagań przyjętych jako normy w powszechnym obrocie.
Ustalone standardy to przede wszystkim ujednolicone parametry techniczne przedmiotu świadczenia bądź powtarzalne parametry technologiczne. Tak również wyrok KIO z 28 listopada 2014r. KIO 2395/14 cyt. Termin „ustalone standardy jakościowe", pojmowany jako przeciętne typy, wzorce, rodzaje (gatunki), wyroby odpowiadające przeciętnym wymaganiom, odnosi się zarówno do standardów wynikających z przyjętych dla tych produktów norm określonych przepisami prawa przedmiotu świadczenia, jak i wymagań przyjętych jako normy w powszechnym odbiorze konsumenckim". W piśmiennictwie wskazuje się, że ustalone standardy jakościowe to przede wszystkim powtarzalne parametry techniczne przedmiotu świadczenia .
Należy wskazać, iż istotną cechą dostaw lub usług zamawianych w trybie zapytania o cenę powinna być ich typowość, gwarantująca zamawiającemu porównanie cen takiego samego rodzaju produktów czy usług, oferowanych przez wykonawców. Zamawiający formułując zapytanie o cenę, powinien dostatecznie jednoznacznie i ściśle określić przedmiot zamówienia oraz warunki.
Autor jest doktorem nauk prawnych i radcą prawnym z Kancelarii Prawnej Filipek & Kamiński sp.k.
Teksty do cyklu przygotowywane są we współpracy z Centrum Pro Bono
