Przestępcy zarabiają na podatku VAT

Należy wzmocnić służby ścigające najpoważniejsze oszustwa podatkowe.

Aktualizacja: 06.04.2016 23:35 Publikacja: 06.04.2016 19:34

Przestępcy zarabiają na podatku VAT

Foto: Fotorzepa

Skala oszustw VAT, których beneficjentami są zorganizowane grupy przestępcze, wymaga spójnej strategii i nadzwyczajnych działań wszystkich zwalczających proceder służb – ocenia NIK w raporcie, jaki poznała „Rzeczpospolita".

– Potrzebne są nowe środki usprawniające pobór i egzekucję podatków, zmiany w organizacji służb zwalczających najpoważniejsze oszustwa podatkowe oraz zmiany przepisów, które zapewnią realną możliwość karania sprawców takich przestępstw – mówi „Rzeczpospolitej" Krzysztof Kwiatkowski, prezes NIK.

Izba zbadała, jak fiskus zapobiega wprowadzaniu do obrotu fikcyjnych faktur służących do wyłudzeń. Raport nie pozostawia złudzeń: w starciu z państwem to przestępcy wygrywają. Skalę nadużyć wymownie pokazuje sprawa z Prokuratury Okręgowej w Gliwicach.

Na fikcyjnym, karuzelowym obrocie stalą, olejem rzepakowym i biokomponentami paliwa, z udziałem niemal pół tysiąca firm, Skarb Państwa stracił ok. 2 mld zł. Zarzuty ciąża na blisko 160 osobach. Niedawno usłyszał je dyrektor spółki z Wybrzeża i dwie osoby z firm w Czechach i na Słowacji. Tylko oni mieli wyłudzić 60 mln zł z VAT, działając w grupie przestępczej.

Zapobieganie wyłudzeniom VAT jest nieskuteczne – ocenia NIK. Oszuści nagminnie wyciągają pieniądze poprzez fikcyjne faktury. Co roku fiskus wykrywa ich więcej – w 2015 r. aż 360 tys. sztuk. Izba chwali urzędników za to, że skuteczniej wyławiają takie dokumenty i wszczynają postępowania. Ale ostateczne efekty ich działań są mizerne.

W 2015 r. ujawnione nielegalne faktury opiewały na ok. 82 mld zł. Organy kontroli skarbowej wymierzyły należny podatek w wysokości 4,9 mld zł w pierwszym półroczu 2015 r. oraz 5,2 mld zł w 2014 r.

Tymczasem – podaje raport – „wpłaty do budżetu w latach 2013–2014 i w I półroczu 2015 r. wyniosły zaledwie 162,3 mln zł, tj. 1,3 proc. kwot wynikających z decyzji wymiarowych".

Dzieje się tak, bo – przyznaje NIK – możliwości odzyskania tych kwot są niewielkie.

Zarejestrowane na tzw. słupy firmy znikają, adresy wskazane jako siedziby spółek są nieaktualne, „prezesami" bywają bezdomni. Ale urzędnicy też za późno reagują. Od sygnału o dużym ryzyku udziału firmy w oszustwie do wszczęcia kontroli skarbowej mijało średnio 73 dni w przypadku kontroli doraźnych i 189, gdy kontrola była planowa. Raz wszczęto ją po 350 dniach od zgłoszenia – podaje raport (NIK zbadał 90 spraw).

Jak ukrócić plagę oszustw?

Zdaniem NIK trzeba spójnej strategii dla urzędników i służb. By ją ustalić, minister finansów powinien wziąć pod uwagę opinie ekspertów i zbadać, jak radzą sobie inni. Trzeba też – sugeruje NIK – wydzielić pion lub służbę wyspecjalizowaną do zwalczania najpoważniejszych oszustw podatkowych i dać jej szersze uprawnienia. Ponadto zmienić też przepisy karne, by sprawcy byli realnie karani.

Obecnie nadużycia VAT zwalcza głównie policja i ABW.

– W naszych pionach zwalczających przestępczość gospodarczą, w tym wyłudzenia VAT, pracuje 4,1 tys. tys. funkcjonariuszy. Specjalizują się, więc skuteczniej wykrywają takie oszustwa – mówi Marcin Szyndler, rzecznik Komendy Głównej Policji.

Zdaniem Izby chodzi głównie o to, by zapobiegać.

Rząd zapowiada uszczelnienie systemu podatkowego, w tym zniesienie kwartalnych rozliczeń VAT i weryfikację firm przed ich rejestracją.

Mariusz Korzeb, ekspert organizacji Pracodawcy RP, uważa, że państwo powinno wprowadzić systemowe rozwiązania, aby chronić uczciwych przedsiębiorców przed działaniami nielegalnych grup przestępczych. – Obecnie organy skarbowe staraja się kwestionować przedsiębiorcom, którzy produkują biokomponenty, prawo do odliczenia podatku VAT z uwagi na to, że nabyli olej rzepakowy od podmiotów biorących udział w karuzeli podatkowej. Zapominają, że uczciwi podatnicy nie posiadają skutecznych instrumentów prawnych, które zabezpieczałyby ich przed takimi zjawiskami – mówi Korzeb.

„1 lipca 2016 r. wejdzie w życie Jednolity Plik Kontrolny. Wprowadzenie JPK nie wiąże się jednak z nadaniem nowych uprawnień kontrolerom. Sprawi, że uczciwi podatnicy będą znacznie rzadziej niepokojeni kontrolami, a coraz sprawniejsze stanie się typowanie. Kontrole będą się pojawiać tam, gdzie jest to konieczne. Dzięki temu skuteczniej będą namierzani oszuści podatkowi" – odpowiada nam MF.

Skala oszustw VAT, których beneficjentami są zorganizowane grupy przestępcze, wymaga spójnej strategii i nadzwyczajnych działań wszystkich zwalczających proceder służb – ocenia NIK w raporcie, jaki poznała „Rzeczpospolita".

– Potrzebne są nowe środki usprawniające pobór i egzekucję podatków, zmiany w organizacji służb zwalczających najpoważniejsze oszustwa podatkowe oraz zmiany przepisów, które zapewnią realną możliwość karania sprawców takich przestępstw – mówi „Rzeczpospolitej" Krzysztof Kwiatkowski, prezes NIK.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Przestępczość
Morderstwo Polaka w Szwecji. Aresztowano 17-latka
Przestępczość
Kolejny atak nożownika w Sydney. Zaatakował w kościele
Przestępczość
Kto zabił 39-latka polskiego pochodzenia? Gangi narkotykowe sieją postrach w Szwecji
Przestępczość
Chiny zalały Wielką Brytanię fałszywkami. Tym razem klienci moga mieć problemy
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Przestępczość
Chcieli zarobić na medycznej marihuanie. Zasilili kasę międzynarodowego gangu