Rośnie liczba śledztw ws. przestępstw na tle rasistowskim

Rośnie liczba śledztw dotyczących przestępstw na tle rasistowskim. Ofiarami agresji są najczęściej muzułmanie, rzadziej Żydzi i Romowie.

Aktualizacja: 07.04.2017 12:25 Publikacja: 06.04.2017 22:14

Rośnie liczba śledztw ws. przestępstw na tle rasistowskim

Foto: Materiały operacyjne policji

W ubiegłym roku prokuratury w kraju prowadziły 1631 śledztw o czyny z nienawiści – popełnione z pobudek rasistowskich, antysemickich czy ksenofobicznych. To o 83 przypadki więcej niż w 2015 r.

„Prawie dwukrotnie wzrosła liczba spraw, w których celem działania sprawców były osoby wyznania muzułmańskiego – z 192 do 362" – wynika z najnowszego raportu Prokuratury Krajowej, do którego dotarła „Rzeczpospolita".

Inne ważne spostrzeżenie: nasiliły się przestępstwa z użyciem przemocy i gróźb, co oznacza, że sprawcy sięgają po bardziej brutalne metody.

Dominują trzy kategorie

Ponad 1,3 tys. to śledztwa nowe, dotyczące incydentów z 2016 r. (głównie z pierwszego półrocza). Najwięcej – przeszło pół tysiąca – prowadziły prokuratury w Warszawie.

Ok. 85 proc. postępowań dotyczyło przestępstw z trzech kategorii. To głównie propagowanie faszyzmu i nawoływania do nienawiści na tle różnic m.in. narodowościowych, etnicznych, rasowych – takich spraw było 606 (czyli 37 proc.), a także publicznego znieważenia lub naruszenia nietykalności ze wspomnianych powodów. Trzecia grupa to sprawy o stosowanie przemocy fizycznej lub groźby opartej na motywach dyskryminacyjnych. Ta ostatnia kategoria spraw – co zdaniem autorów raportu jest niepokojące – w ubiegłym roku wzrosła o blisko 100.

Przybyło także śledztw dotyczących publicznego znieważenia narodu polskiego (wzrost z 13 do 21).

Celem: muzułmanie

W 2016 r. istotnie zmieniły się motywy działania sprawców – wskazuje raport.

O ile w 2015 r. ataki najczęściej były wymierzone w Romów, Żydów i muzułmanów, to w ubiegłym nastąpiła zmiana – na pierwszym miejscu znaleźli się muzułmanie, a dopiero potem Żydzi i Romowie. Liczba śledztw, gdzie celem sprawców byli wyznawcy Allaha się podwoiła. Wpłynęły one głownie w pierwszej połowie 2016 r.

– Większość ataków terrorystycznych jest kojarzonych z muzułmanami, to potęguje negatywne emocje wobec tej grupy. Pojawia się myślenie w rodzaju „gorzej się nam powodzi przez napływ muzułmanów” – komentuje prof. Brunon Hołyst, kryminolog. Uważa, że większa liczba takich śledztw wynika z większej wrażliwości funkcjonariuszy.

Co zaskakujące, częstsze były także ataki nienawiści wobec Ukraińców (wzrost spraw był blisko trzykrotny). Przybyło śledztw dotyczących ataków na katolików (z 44 do 59). Tylko w pojedynczych sprawach motywem była niechęć do homoseksualistów.

Sprawcy przestępstw z nienawiści często wykorzystywali internet – w 701 sprawach (43 proc. wszystkich) ustalono, że po to narzędzie sięgnęli.

– Nie jest tak, że w sieci sprawcy są anonimowi, wielu ustalamy. Policjanci z wydziałów do walki z cyberprzestępczością stale monitorują internet pod kątem wpisów dotyczących mowy nienawiści na forach i portalach – mówi Mariusz Ciarka, rzecznik Komendy Głównej Policji.

Więcej wykrywają

Sprawcy przestępstw z nienawiści częściej byli też karani. W 2016 r. zarzuty postawiono w co czwartym śledztwie – rok wcześniej w co piątym), usłyszało je ponad pół tysiąca osób. Do sądów trafiło 158 aktów oskarżenia (podobnie jak w 2015 r.), jednak dwukrotnie więcej było wniosków o skazanie bez rozprawy.

W 2016 r. zapadły wyroki wobec 241 osób, to o 61 więcej niż w poprzednim. Jednak 14 sądy uniewinniły (rok wcześniej sześć).

Wciąż blisko połowę spraw śledczy umarzają, choć rzadziej z powodu niewykrycia sprawców. O ile w 2013 r. było to przyczyną 42 proc. umorzeń, to w roku ubiegłym – tylko 25 proc.

Np. za napaść na studentów z Turcji i Bułgarii odpowiedzą dwaj mieszkańcy Bydgoszczy, którzy w 2016 r. zaczepili ich w tramwaju, wyzywali i grozili. Za atak na tle narodowościowym zarzuty dostali też trzej sprawcy, którzy w Łodzi skatowali Pakistańczyka prowadzącego w Ozorkowie bar z kebabami.

Zdaniem rzeczniczki Prokuratury Krajowej Ewy Bialik w ubiegłym roku liczba wszystkich nowych postępowań w prokuraturach zwiększyła się o 12 proc. – stąd również większa liczba spraw z nienawiści.

– Jednak od lat stanowią one około 0,12 proc. wszystkich, którymi zajmuje się prokuratura. Zatem procentowy udział spraw tej kategorii w stosunku do ogółu toczących się w prokuraturach był w 2016 roku identyczny jak rok wcześniej – podsumowuje Ewa Bialik.

W ubiegłym roku prokuratury w kraju prowadziły 1631 śledztw o czyny z nienawiści – popełnione z pobudek rasistowskich, antysemickich czy ksenofobicznych. To o 83 przypadki więcej niż w 2015 r.

„Prawie dwukrotnie wzrosła liczba spraw, w których celem działania sprawców były osoby wyznania muzułmańskiego – z 192 do 362" – wynika z najnowszego raportu Prokuratury Krajowej, do którego dotarła „Rzeczpospolita".

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Przestępczość
Nagranie z dźgania australijskiego biskupa na X. Zdaniem ludzi Muska to nie promuje przemocy
Przestępczość
Ukraiński minister rolnictwa aresztowany. Grozi mu 12 lat więzienia
Przestępczość
Sąd uchylił wyrok skazujący Harveya Weinsteina za gwałt
Przestępczość
Fala egzekucji przyspiesza w Iranie. W jeden dzień powieszono dziewięć osób
Przestępczość
Chciała wyłudzić kredyt na zmarłego. Przyprowadziła go do banku