Kodeks postępowania karnego stosowany odpowiednio w sprawach karnych skarbowych zezwala warunkowo świadkowi na ustanowienie pełnomocnika do reprezentowania go w toku przesłuchania. A to oznacza, że osoba niebędąca stroną postępowania (jak świadek wezwany do złożenia zeznań) może ustanowić pełnomocnika, jeżeli wymagają tego jej interesy w toczącym się postępowaniu. Pełnomocnictwo może zostać udzielone na piśmie albo ustnie do protokołu organu prowadzącego przesłuchanie. Pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny. Złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa nie rodzi obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej.
Trzeba jednak pamiętać, że sąd, a w postępowaniu przygotowawczym urząd celny lub skarbowy, może odmówić dopuszczenia pełnomocnika do udziału w przesłuchaniu świadka, jeżeli uzna, że nie wymaga tego obrona interesów świadka. Taka odmowa, dokonana w toku postępowania przygotowawczego, może być zaskarżona.
Rolą pełnomocnika powinno być przede wszystkim czuwanie nad zgodnością przesłuchania z obowiązującą procedurą oraz dbałość o to, by pytania stawiane świadkowi zmierzały do ustalenia prawdy. W tym celu pełnomocnik powinien żądać od przesłuchującego precyzowania pytań niejasnych, jak również sam zadawać pytania świadkowi.
Gdyby się okazało, że na podstawie zgromadzonych dowodów świadkowi zostaną postawione zarzuty popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, dotychczasowy pełnomocnik (o ile taka będzie wola świadka, który stanie się podejrzanym) będzie mógł mu w dalszym ciągu udzielać pomocy prawnej, tym razem w charakterze obrońcy.
Autor jest adwokatem i doradcą podatkowym w Kancelarii Podatkowej Irena Ożóg
