Ograniczenia w obrocie ziemią
Od 30 kwietnia osoba, która jest właścicielem gruntu rolnego o powierzchni 3 tys. mkw. i większej, nie może sprzedać go osobie niezwiązanej z rolnictwem, np. pod budowę domu jednorodzinnego.
Ziemię rolną o większej powierzchni może kupić tylko rolnik indywidualny spełniający ustawowe kryteria. Musi więc być właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych. Łączna powierzchnia jego użytków rolnych nie może przekraczać 300 ha. Musi też mieć kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej pięć lat mieszkać w gminie, na której obszarze położona jest jedna nieruchomość wchodząca w skład jego gospodarstwa rolnego. Ponadto ma osobiście prowadzić to gospodarstwo. Nie musi za to obowiązkowo przynależeć do KRUS.
Informatyka weszła do sądów cywilnych
8 września po kilku latach prac i rocznym vacatio legis weszła w życie obszerna nowela kodeksów cywilnego, kodeksu postępowania cywilnego oraz wielu innych ustaw.
Nowe przepisy uznają za dokumenty i dopuszczają jako dowody w sądzie e-maile, esemesy, nagrania audio czy wideo, wręcz „każdy nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią". Te nośniki zostały zrównane z pismem papierowym. W elektronicznej formie (tzw. dokumentowej), można też zawierać umowy czy składać wiążące oświadczenia.
Zmiany u adwokatów i radców
W tym roku doszło do zmian w szefostwie dwóch największych korporacji prawniczych. Nowym prezesem Naczelnej Rady Adwokackiej został Jacek Trela, natomiast szefem Krajowej Rady Radców Prawnych Maciej Bobrowicz (wraca na to stanowisko po 4-letniej przerwie). Zastąpili oni ustępujących Andrzeja Zwarę oraz Dariusza Sałajewskiego.
Prokuratoria Generalna zastąpi Prokuratorię RP
Prokuratoria Generalna będzie miała szersze kompetencje i obowiązki. Ma reprezentować organy administracji rządowej (m.in. ministerstwa, wojewodów) przed sądami cywilnymi, a na wniosek urzędów przystąpi do spraw przed sądami administracyjnymi. Zastąpi też w sądach 2849 państwowych instytucji oraz 559 spółek z udziałem Skarbu Państwa za zgodą ich władz.
Elektroniczne formalności wieczystoksięgowe
Od 1 lipca notariusze mogą w formie elektronicznej załatwiać formalności wieczystoksięgowe, a komornicy wpisywać wzmianki o egzekucji.
Wirtualne wpisy do ksiąg możliwe są za sprawą nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego. Od piątku 1 lipca prawo do elektronicznego przesyłania wpisów otrzymali notariusze, a także komornicy i naczelnicy urzędów skarbowych.
Mała ustawa reprywatyzacyjna
W sierpniu prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o gospodarce nieruchomościami, tzw. małą ustawę reprywatyzacyjną.
Jak pisaliśmy na łamach „Rzeczpospolitej", nowela rozwiązuje najbardziej palące problemy stolicy. Władze Warszawy będą mogły odmówić zwrotu nieruchomości przeznaczonej na cele publiczne, np. przedszkola, szkoły. Kolejną przesłanką odmowy zwrotu będzie sytuacja, gdy w 66 proc. budynek był zniszczony oraz gdy dawną nieruchomość hipoteczną włączono po wojnie w skład innej i oddano w użytkowanie wieczyste. Nowe przepisy pozwalają odmawiać zwrotu „pasków", gdy nieruchomość stanowi architektoniczną całość.
W końcu sformalizowany będzie handel roszczeniami. Dziś umowę sprzedaży można sporządzić na zwykłej kartce papieru. Po wejściu nowych przepisów obrót roszczeniami będzie się odbywać tylko w formie notarialnej. Stolica dostanie też prawo pierwokupu.
Uproszczenia w prawie budowlanym
Od 1 stycznia 2017 r. wchodzi w życie nowelizacja prawa budowlanego. Przewiduje ją pakiet wicepremiera Mateusza Morawieckiego „Sto zmian dla firm".
Na mocy nowelizacji nie trzeba będzie już zgłaszać budowy: parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 35 mkw.; suszarni kontenerowych do 21 mkw.; instalacji klimatyzacyjnych, przydomowych basenów i oczek wodnych do 50 mkw. Dotyczy to również budowy zjazdów z dróg powiatowych i gminnych oraz zatok parkingowych na tych drogach.
Rewolucja w wycince drzew
Nowe zasady zawiera zmiana do ustawy o ochronie przyrody, która czeka jeszcze na podpis prezydenta.
Przewiduje ona, że od 1 stycznia 2017 roku właściciele prywatnych posesji będą zwolnieni z obowiązku uzyskania w urzędzie gminy (miasta) zgody na wycinkę drzew, jeżeli nie jest ona związana z działalnością gospodarczą. W innych wypadkach o zezwolenie trzeba będzie się starać, ale dopiero w odniesieniu do drzew, których obwód (mierzony na wysokości 130 cm) przekroczył metr. Chodzi więc o drzewa mające co najmniej kilkanaście lat.