30-letnia Kateryna Handziuk należała do pokolenia młodych, ambitnych i wykształconych Ukraińców, którzy na co dzień próbują zmieniać swój kraj na lepsze. Pod koniec sierpnia została oblana kwasem siarkowym w Chersoniu (300-tysięczne miasto portowe na południu), w bramie własnego domu. Z poparzeniami ponad 30 proc. ciała trafiła do lokalnego szpitala, ale szybko została przywieziona do Kijowa. Do ostatniego dnia walczyła o życie, zmarła w niedzielę.
Podejrzewała, że z atakiem na nią ma związek chersońska policja, ponieważ od lat walczyła z korupcją w tamtejszych służbach mundurowych. Pracowała w radzie miasta i doradzała burmistrzowi. Będąc w szpitalu, nagrała wstrząsające wideo, w którym leżąc zabandażowana na łóżku z poparzoną twarzą i rękami, stwierdziła, że „wygląda lepiej niż ukraiński wymiar sprawiedliwości". Mówiła o 40 innych ukraińskich działaczach społecznych, którzy zostali zaatakowani w tym roku. – Zleceniodawców żadnego z tych napadów nie znaleziono. Dlaczego mamy to tolerować, gdy najaktywniejszych z nas zabijają i kaleczą? – mówiła.
Gdy Handziuk została oblana kwasem siarkowym, policja wszczęła postępowanie jedynie w sprawie „chuligaństwa". Dopiero po interwencji organizacji społecznych oraz mediów rozpoczęło się śledztwo już w sprawie „usiłowania zabójstwa". Zatrzymano pięciu podejrzanych, wszyscy, jak podał szef ukraińskiej policji, brali wcześniej udział w operacji antyterrorystycznej w Donbasie. Wiadomo, że działali na zlecenie osób trzecich, ale nie wiadomo jakich.
– Z informacji, którą podawał prokurator generalny, wynika, że w tym roku ofiarami ataków padło 54 działaczy społecznych. W każdym z przypadków chodziło o zamach na życie, więc problem jest poważny. Społeczeństwo obywatelskie ma coraz mniejsze zaufanie do organów śledczych – mówi „Rzeczpospolitej" Dmytro Tuzow, dziennikarz kijowskiego Hromadskego Radia. – Niewykluczone, że w grę wchodzą powiązania pomiędzy sędziami, policją i kryminalistami. Dziennikarze i działacze społeczni zmuszają organy ścigania do działań i często nie pozwalają zamiatać sprawy po dywan – dodaje.
Wszystko wskazuje na to, że bez nacisków społeczeństwa obywatelskiego nie odbyłyby się we wtorek debaty w Radzie Najwyższej. Zapewne nie powołano by specjalnej komisji ds. zbadania ataku na Handziuk oraz innych aktywistów. Nie ogłosiłby swojej dymisji prokurator generalny Jurij Łucenko. Zgodę na nią musi jednak wyrazić prezydent, a następnie parlament. Dymisji Łucenki oraz szefa MSW Arsena Awakowa domagają się 73 ukraińskie organizacje społeczne, które wystosowały odpowiedni apel. – Przyczyną masowych ataków oraz prześladowań działaczy społecznych jest korupcja, bezkarność oraz brak skutecznej reformy policji i prokuratury – czytamy w apelu opublikowanym na stronie ukraińskiego Centrum Informacji o Prawach Człowieka.
