Co decyduje o obowiązku zapłaty PCC od pożyczanych pieniędzy

Jeśli umowa pożyczki jest zawarta za granicą i tam w momencie jej udzielenia znajdują się środki, to nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w Polsce.

Publikacja: 22.08.2018 06:45

Co decyduje o obowiązku zapłaty PCC od pożyczanych pieniędzy

Foto: Fotolia.com

Taki wniosek płynie z interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 24 maja 2018 r. (0111-KDIB4.4014.132.2018.2.BD).

Podatniczka wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w celu potwierdzenia konsekwencji podatkowych w podatku od czynności cywilnoprawnych związanych z zawarciem w Holandii umowy pożyczki. Przedmiotowa umowa została zawarta poza granicami Polski pomiędzy osobami fizycznymi: pożyczkodawcą był obywatel Holandii, a pożyczkobiorcami małżeństwo z Polski (nieposiadające rozdzielności majątkowej). Pieniądze zostały przekazane z konta holenderskiego na konto walutowe pożyczkobiorców prowadzone w polskim banku. Pożyczkobiorcy uiścili podatek od czynności cywilnoprawnych w związku z zawarciem ww. umowy, lecz nabrali wątpliwości czy faktycznie obowiązek podatkowy w tym podatku powstał. We wniosku o wydanie interpretacji podatkowej pożyczkobiorcy stanęli na stanowisku, że podatek był nienależny, ponieważ do zawarcia umowy doszło poza granicami naszego kraju i w momencie udzielenia pożyczki środki pieniężne również były ulokowane za granicą. Organ podatkowy przyznał pożyczkobiorcom rację.

Czytaj także: Kiedy pożyczka podlega opodatkowaniu PCC

Komentarz autorki

Anna Wrześniewska, starsza menedżerka w dziale doradztwa podatkowego Deloitte

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: ustawa o PCC), podatkowi temu podlegają w szczególności umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na biorącym pożyczkę. Stawka podatku od umowy pożyczki wynosi 2 proc. kwoty pożyczki (lub kwoty każdej transzy).

W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalił się pogląd, zgodnie z którym pożyczka pieniężna może być udzielona nie tylko przez wręczenie pieniędzy w postaci materialnej (banknoty, monety), lecz także poprzez przekazanie pożyczkobiorcy określonej sumy pieniężnej w każdej dostępnej formie, w tym przez elektroniczny przelew pieniądza bezgotówkowego (por. wyrok NSA z 25 listopada 2010 r., II FSK 1301/09).

Zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy o PCC, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi m.in. jedynie wtedy, gdy ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się na terytorium Polski lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Polski, bądź rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Polski. Należy w tym miejscu zauważyć, że z czasem ukształtowało się w judykaturze stanowisko, że na podstawie ustawy o PCC zarówno pieniądz gotówkowy, jak i bezgotówkowy traktowany jest jak rzecz ruchoma (odmienne np. NSA w wyroku z 15 listopada 2011 r., II FSK 850/10).

A zatem, umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze, znajdują się na terytorium Polski. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Natomiast umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się co prawda za granicą, lecz pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania (siedzibę) w Polsce i umowa zostanie zawarta na terytorium Polski.

W celu określenia, gdzie znajdują się pieniądze będące przedmiotem pożyczki należy wziąć pod uwagę miejsce, w którym jest prowadzony rachunek bankowy, tj. siedzibę banku (oddziału) pożyczkodawcy (por. wyrok NSA z 25 listopada 2010 r., II FSK 1301/09). Natomiast dla powstania obowiązku podatkowego w PCC nie ma znaczenia czy i jak zostanie wykonane zobowiązanie pożyczkobiorcy, ani miejsce jego wykonania.

Tym samym, stanowisko zaprezentowane przez organ podatkowy w omawianej interpretacji podatkowej zasługuje na aprobatę.

Na koniec warto wspomnieć o jeszcze innych sytuacjach, w których nie dochodzi do poboru PCC w związku z zawarciem umowy pożyczki, tj.:

- zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, podatkowi nie podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna z stron z tytułu dokonania tej czynności jest bądź opodatkowana podatkiem od towarów i usług, bądź zwolniona z podatku od towarów i usług (z pewnymi wyjątkami wskazanymi wprost w ustawie; tzw. wyłączenie przedmiotowe) oraz

- zgodnie z art. 9 pkt 10 ustawy o PCC, zwalnia się od PCC pożyczki udzielane przez zagraniczne (nie mające w Polsce siedziby) podmioty kredytowe lub pożyczkowe; pod pewnymi warunkami pożyczki miedzy osobami bliskimi; pożyczki z kas lub funduszów oraz pożyczki udzielone przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej (tzw. zwolnienia przedmiotowe).

Warto zatem każdorazowo przeanalizować okoliczności danej pożyczki, żeby ustalić czy w tym konkretnym przypadku zachodzą okoliczności wyłączające obowiązek odprowadzenia podatku PCC.

Taki wniosek płynie z interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 24 maja 2018 r. (0111-KDIB4.4014.132.2018.2.BD).

Podatniczka wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w celu potwierdzenia konsekwencji podatkowych w podatku od czynności cywilnoprawnych związanych z zawarciem w Holandii umowy pożyczki. Przedmiotowa umowa została zawarta poza granicami Polski pomiędzy osobami fizycznymi: pożyczkodawcą był obywatel Holandii, a pożyczkobiorcami małżeństwo z Polski (nieposiadające rozdzielności majątkowej). Pieniądze zostały przekazane z konta holenderskiego na konto walutowe pożyczkobiorców prowadzone w polskim banku. Pożyczkobiorcy uiścili podatek od czynności cywilnoprawnych w związku z zawarciem ww. umowy, lecz nabrali wątpliwości czy faktycznie obowiązek podatkowy w tym podatku powstał. We wniosku o wydanie interpretacji podatkowej pożyczkobiorcy stanęli na stanowisku, że podatek był nienależny, ponieważ do zawarcia umowy doszło poza granicami naszego kraju i w momencie udzielenia pożyczki środki pieniężne również były ulokowane za granicą. Organ podatkowy przyznał pożyczkobiorcom rację.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów