Jan Maciejewski: Asceci i grafomani

Tragedia zaczęła się od tego, że Rita nie zrozumiała ironii. Być może naprawdę usłyszała od męża, że w razie pożaru domu ma ratować tylko jego sekretny dziennik, ale trudno uwierzyć, że nie była to figura retoryczna. Stoicka refleksja mądrzejącego na starość pisarza, któremu tak naprawdę chodziło o to, że w obliczu wyroków losu nie ma sensu ratować czegokolwiek. Ale mleko się rozlało. I jak na Krecie boskiemu Kronosowi składano ofiary z dzieci, tak kampania marketingowa „Kronosa" Gombrowicza złożyła ofiarę z rozumu i godności pisarza, nie bardzo tylko wiadomo na jakim ołtarzu. Miało się naszym oczom ukazać światło, w którym zupełnie inaczej spojrzymy na twórczość autora „Ferdydurke", w nasze ręce wciśnięty miał zostać odnaleziony klucz do jego twórczości. A wyszła z tego, nie wdając się w zbędne szczegóły, kicha.

Publikacja: 19.02.2021 18:00

Foto: Fotorzepa/ Robert Gardziński

Jan Maciejewski

Sprawa „Kronosa" przypomniała mi się dosłownie przed chwilą, po przeczytaniu informacji o odnalezieniu kolejnego Świętego Graala. Znowu we Francji, chociaż tym razem szczęśliwie dano już spokój Gombrowiczowi. Cudem uratowany apokryf uważany jest przez jego wydawcę (a kogóż by innego) za przełom i nowe otwarcie w dziejach recepcji twórczości Marcela Prousta. Nosi tytuł „Siedemdziesiąt pięć stron" („Les Soixante-quinze feuillets"), a ciekawe teraz, czy zgadną Państwo, jaką posiada objętość. I właśnie ta niewielka, odkopana przez literaturoznawców-archeologów krypta ma przesądzać o sensie i wymowie ogromnej, liczącej kilka tysięcy stron, Proustowskiej katedry. Jeżeli dusza Marcela Prousta, gdziekolwiek teraz się znajduje, myślała, że udało się jej zdążyć stąd ewakuować przed nastaniem zarazy clickbaitów, to od paru dni przeżywa piekielne męki rozczarowania.

Promocja Świąteczna!

Wybierz roczną subskrypcję RP.PL i ciesz się dostępem do The New York Times!

Pierwszy rok 179 zł, potem 390 zł pobierane automatycznie co roku.

Zyskujesz:

- Roczny dostęp do The New York Times, w tym do: News, Games, Cooking, Audio, Wirecutter i The Athletic.

- RP.PL — rzetelne i obiektywne źródło najważniejszych informacji z Polski i świata z dodatkową weekendową porcją błyskotliwych tekstów magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Reklama

Plus Minus

„Rzeźbię w słowach. Pisma o życiu i książkach”: Lewa ręka literatury

Dla czytelnika może być ciekawe, jak persona ze szczytów hierarchii literackiej dobiera lektury na swój użytek i...

Materiał Promocyjny

Wszystkie kierunki z Kalendarza Adwentowego LOT teraz w promocji!

Plus Minus

„Minuta ciszy. Sezon 2”: Pogrzebowe machinacje

Drugi sezon „Minuta ciszy” to dramat funeralny, który nie przestaje śmieszyć.

Plus Minus

„Nie zabij nikogo. Z notatnika instruktora jazdy”: Patrz w lusterka

Kategoria B: egzamin, wokół którego narosło najwięcej mitów i legend.

Plus Minus

„Zgiń kochanie”: Subtelnie o koszmarze

Jennifer Lawrence tworzy przejmujący obraz kobiety cierpiącej na chorobę afektywną dwubiegunową.

Materiał Promocyjny

Dostawcza Kia PV5 - International Van of the Year 2026. Sprawdź ratę!

Plus Minus

Gość „Plusa Minusa” poleca. Dr Paweł Łokić: Co zabrałbym na bezludną wyspę

Jeśli miałbym wskazać jedną nową publikację szczególnie ważną na polskim rynku wydawniczym, byłaby to „Quo vAIdi...

Materiał Promocyjny

W kierunku zrównoważonej przyszłości – konkretne działania

Orlen inwestuje w nowe technologie i stawia na odnawialne źródła energii, ale sukces dekarbonizacji zależy nie tylko od inwestycji grupy – kluczowa będzie zmiana przyzwyczajeń milionów klientów – ocenia Stanisław Barański, dyrektor Biura Zrównoważonego Rozwoju i Transformacji Energetycznej Grupy Orlen.