Co oznaczają symbole ©? Jaka jest różnica między ® a ™ ? Wyjaśnienia tych i innych znaków zawarłem w uporządkowanych alfabetycznie opisach symboli praw własności intelektualnej.
© (ang. copyright)– oznaczenie autorskich praw majątkowych (tzw. nota copyrightowa) i zarazem najpopularniejszy symbol praw własności intelektualnej. Znak ten pierwszy raz zaistniał w art. 18 amerykańskiej ustawie o prawie autorskim z 1909 r., zgodnie z którym dopuszczano także zamienne stosowanie litery C otoczonej nawiasami – ten sposób zapisu było motywowany brakiem znaczka na maszynopisach – lub po prostu wielką literę C.
Funkcjonowanie noty copyrightowej w skali światowej było zapoczątkowane jej pojawieniem się w art. III zrewidowanej w Paryżu powszechnej konwencji o prawie autorskim z 1971 r. Właściwie skonstruowana nota, prócz abrewiatury ©, powinna zawierać również określenie podmiotu, jakiemu przysługują autorskie prawa majątkowe, oraz rok pierwszej publikacji. Jednak znaczenie noty w ostatnich dekadach zmalało wraz ze wzrostem liczby państw przynależących (w tym USA od 1989 r.) do konwencji berneńskiej, której art. 5 ust. 2 uniezależnia istnienie praw autorskich od spełnienia formalności pokroju noty copyrightowej. Niemniej warto nadal stosować ©, choćby jako zapobiegawczy środek informacyjno-ostrzegawczy o posiadanych prawach autorskich. Użycie noty jest nadal niezbędne dla powstania ochrony autorskoprawnej w państwach niezwiązanych konwencją berneńską.
Stosowanie © jest zasadne w granicach przedmiotowości prawa autorskiego – jej nadużycie przez podpisanie nią urzędowych dokumentów czy prostych informacji prasowych nie nada żadnej ochrony autorskoprawnej autorowi takowych (art. 4 pr. aut.).
Odwrócone C w kółku (ang. copyleft) – oznaczenie stosowane wobec licencji dopuszczających możliwość wprowadzania zmian w utworze i jego dalsze rozpowszechnianie, bez wymogu uzyskania uprzednio zgody autora dzieła pierwotnego (będącej jedną z podstawowych zasad ochrony autorskoprawnej). Licencje te, choć rozszerzają zakres dozwolonego użytku prywatnego, nie mają żadnego umiejscowienia w aktach normatywnych. Założenia copyleft, tak jak sama nazwa, odnoszą się przeciwstawnie do ograniczeń wynikających z prawa autorskiego, co symbolizuje odwrócony znak © oraz kredo parafrazujące treść noty copyrightowej (Copyleft – All rights reversed). Jest to protoplasta dzisiejszych tzw. wolnych licencji.
