Spółdzielnie mieszkaniowe: rząd chce zwolnić z podatku dochodowego kredyty starego portfela

Kilkaset spółdzielni mieszkaniowych musi zapłacić grube miliardy podatku z tytułu umorzonych odsetek od kredytów starego portfela. Jest jednak duża szansa, że zostaną zwolnione z tej daniny.

Do Sejmu trafił projekt w tej sprawie.

To były ofiary hiperinflacji

Chodzi o kredyty wzięte na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego stulecia (głównie do 31 maja 1992 r.). Kredyty zaciągały spółdzielnie mieszkaniowe, a spłacały osoby mieszkające w lokalach wybudowanych za te pieniądze. Pech chciał, że szalała wtedy inflacja. Z tego powodu oprocentowanie kredytów znacząco poszło w górę. Wiele podmiotów nie było w stanie ich spłacać.

Z pomocą przyszło państwo. Ustawa z 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych przewiduje m.in. dwie formy pomocy, a mianowicie przejściowy wykup przez budżet państwa odsetek oraz możliwość umorzenia w ciężar budżetu państwa zadłużenia z tytułu skapitalizowanych odsetek oraz z tytułu przejściowego wykupu odsetek od kredytu.

Warunkiem skorzystania z tej ostatniej formy wsparcia było systematyczne i terminowe spłacanie kredytu przez 20 lat. Te 20 lat minęło w grudniu 2017 r. Od 1 stycznia br. do spółdzielni mieszkaniowych zaczęły wpływać wnioski od spółdzielców, którzy chcą z tych umorzeń skorzystać.

– Okazało się, że spółdzielniom oraz ich członkom grozi, że zapłacą grube miliardy złotych z tytułu podatku – mówi dr Jerzy Jankowski, prezes zarządu Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych RP.

Dlaczego tak się stanie?

Nie ma zwolnienia, jest podatek

Umorzenie pozostałego do spłaty kredytu powoduje powstanie u członków spółdzielni przychodu z innych źródeł.

Ustawy o PiT i o CIT nie przewidują bowiem zwolnienia z podatku umorzenia zadłużenia z tytułu kredytu mieszkaniowego, o którym mówi ustawa o pomocy państwa.

Efekt tego jest taki, że gdy bank umorzy spółdzielni pozostały do spłaty kredyt, ta musi zapłacić CIT.

– Następne powinna zwrócić się do osób mieszkających w lokalach, które były obciążone kredytem, by pokryły część wydatków z tym związanych – tłumaczy Jerzy Jankowski. – To są duże kwoty. Wątpię, czy spółdzielców i spółdzielnie będzie stać na ich zapłacenie.

Związek Rewizyjny Spółdzielni Mieszkaniowych RP, by poznać skalę zjawiska wysłał do 2700 działających na terenie kraju spółdzielni mieszkaniowych ankietę w tej sprawie.

Kosmiczne kwoty do zapłacenia

Na razie związkowi odpowiedziało 296 spółdzielni mieszkaniowych. Z nadesłanych informacji wynika, że sytuacja nie wygląda różowo.

Łączne obciążenie podatkowe w stosunku do tych spółdzielni, wyniesie aż 338 mld zł. Oznacza to, że każda ze spółdzielni musiałaby zwrócić fiskusowi średnio 1 mld 100 tys. zł, wyjaśnia Jerzy Jankowski. – Obciążenie to byłoby zróżnicowane w zależności od wielkości zaciągniętego niegdyś kredytu i liczby mieszkań nim objętych, ale kwoty, jakie musieliby zapłacić poszczególni mieszkańcy, wynosiłyby od 906 do 123 tys. zł – tłumaczy Jerzy Jankowski.

Już pod koniec ubiegłego roku związek rewizyjny zwrócił się z tym problemem do ówczesnego Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa – mówi Jerzy Jankowski.

Rząd postanowił pomóc i 6 lutego br. przyjął pakiet zmian do ustaw podatkowych.

Wśród nich jest także zmiana dotycząca kredytów starego portfela. Proponuje się wprowadzić zwolnienie podatkowe (CIT oraz PIT) z tytułu umorzenia pozostałego do spłaty kredytu.