Uchwała NSA z 16 lutego 2016 r. (sygn. akt II OPS 4/15) została podjęta na wniosek rzecznika praw obywatelskich, który sygnalizował rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych dotyczące możliwości zaskarżenia postanowienia nakładającego obowiązek przedstawienia ekspertyzy stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części.
Rozstrzygnięcie jest istotne dla właścicieli i zarządców obiektów budowlanych, bo to oni ponoszą koszty sporządzenia takiej ekspertyzy.
Zgodnie z art. 62 ust. 3 w związku z art. 81c ust. 2 i 3 ustawy – Prawo budowlane organy nadzoru budowlanego mają prawo nakazać właścicielowi lub zarządcy obiektu budowlanego kontrolę stanu technicznego obiektu. Mogą także nałożyć obowiązek przedstawienia ekspertyzy stanu technicznego budynku. Sądy nie były jednomyślne w kwestii możliwości odwołania się od takich postanowień. Dlatego rzecznik zwrócił się do NSA z pytaniem prawnym w tej sprawie.
NSA podjął uchwałę zgodną z wnioskiem Rzecznika: na postanowienie nakładające obowiązek przedstawienia ekspertyzy stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części, wydane po wcześniejszym nałożeniu obowiązku przeprowadzenia kontroli tego obiektu, przysługuje zażalenie.
- Możliwość złożenia zażalenia pozwala na zakwestionowanie takiego postanowienia i ewentualne uniknięcie konieczności ponoszenia kosztów związanych ze sporządzeniem ekspertyzy. Zmniejsza zatem ryzyko powstania szkody majątkowej po stronie właściciela bądź zarządcy obiektu. Koszty sporządzenia ekspertyzy zawsze bowiem ponosi właściciel lub zarządca obiektu budowlanego. Z tego powodu szczególnie ważne jest, by adresat postanowienia mógł je poddać kontroli instancyjnej - mówi Janusz Pągowski z zespołu prawa cywilnego w Biurze RPO.
