Tegoroczne zgromadzenie Akademii Szwedzkiej w sztokholmskim Domu Giełdy odbiegało od tradycyjnych spotkań. Odzwierciedla bowiem kryzys. Po raz pierwszy od 75 lat Akademia nie przyznała literackiej Nagrody Nobla. Nie ogłoszono jej w czasie pierwszej i drugiej wojny światowej i wcześniej w 1935 r., gdy Akademia stwierdziła, że nie znalazła godnego laureata. Teraz nie ma wojny i kandydatów do wyróżnienia jest cała armia pisarzy, ale instytucją wstrząsają konwulsje i głęboki kryzys wywołany skandalem wokół Francuza Jeana-Claude'a Arnaulta, oskarżonego o molestowanie i napaści seksualne.
Arnault nazywał sam siebie 19. członkiem Akademii. Jest mężem członkini 18-osobowego gremium Katariny Frostenson. W listopadzie ubiegłego roku na fali ruchu #MeToo 18 kobiet, m.in. pisarek, wystąpiło na łamach „Dagens Nyheter" z oskarżeniami wobec człowieka zwanego w mediach jako Kulturprofilen, za którym się kryło nazwisko Arnault. Ówczesna stała sekretarz Sara Danius zleciła kancelarii adwokackiej zbadanie powiązań Arnaulta z Akademią. Akademia współfinansowała przez lata działalność klubu Forum, który prowadził Arnault.
Trzy miesiące temu sąd rejonowy skazał Francuza za gwałt, a apelacyjny za dwa. Dostał wyrok dwóch i pół roku więzienia i zapłacenia odszkodowania ofierze. Werdykt w kłopotliwy sposób obnażył też związek Akademii ze skazanym. Żenujące dla grona 18 było wystąpienie w sądzie w roli świadka Katariny Frostenson, która zapewniała, że jej mąż jest niewinny.
Co ciekawe, pisarce, która zeznawała w obronie Arnaulta, Akademia przyznała ku jej radości i wielkiemu zdumieniu stypendium 60 tys. koron, choć ta ostatnią książkę wydała pięć lat temu. Stypendium przyznano też innej literatce, która wystąpiła w grupie kobiet oskarżającej Arnaulta o molestowanie. Ta jednak uhonorowania nie przyjęła, snując podejrzenia, że chodzi tu o próbę jej uciszenia.
Na fali kryzysu szeregi Akademii Szwedzkiej znacznie się przerzedziły. Z siedmiu kobiet sześć, w tym Sara Danius, ciesząca się statusem heroski pragnącej zreformować gruntownie Akademię, zrezygnowało z udziału w pracach instytucji lub złożyło dymisję.
