Astrobiologia: płynna woda nie zawsze oznacza życie

To, że gdzieś w kosmosie znajdziemy wodę nie oznacza, że razem z nią odkryjemy życie pozaziemskie. Są takie miejsca ma Ziemi, gdzie nic nie żyje, mimo, że jest w nich woda w stanie płynnym.

Publikacja: 25.11.2019 16:44

Astrobiologia: płynna woda nie zawsze oznacza życie

Foto: fot. A.Savin

Istoty żywe, zwłaszcza mikroorganizmy, mają zaskakującą zdolność adaptacji do najbardziej ekstremalnych środowisk na naszej planecie. Te, które znoszą najbardziej skrajne warunki nazywamy nazwę ekstermofilami. Najczęściej są to organizmy jednokomórkowe, ale znane są również organizmy należące do innych grup. Znane są więc owady z rodziny Grylloblattidae, które znoszą ekstremalnie niskie temperatury jak i bakteria potrafiąca przetrwać w ekstremalnych warunkach niskiej temperatury, wysokiego ciśnienia, zmniejszonej zawartości tlenu i minimalnych ilości pożywienia. Taką bakterię odkryto w w 2008 roku w lodach Grenlandii. Znalezione egzemplarze przeżyły ponad 120 tysięcy lat w lodzie na głębokości 3 tysięcy metrów.

Innym ekstremalnie odpornym stworzeniem są bezkręgowce znane jako niesporczaki. Te zwierzątka przypominające małe niedźwiadki mogą przetrwać w temperaturach od prawie zera bezwzględnego do ponad 150 stopni Celsjusza, mogą wytrzymać 100 lat bez wody w ciśnieniu 6000 atmosfer i znoszą 1000 razy silniejsze promieniowanie jonizujące niż jakiekolwiek inne ziemskie stworzenie. Nie szkodzi im też sól, nawet w niezwykle wysokich stężeniach. Ale nawet niesporczaki nie są w stanie znieść warunków panujących na Pustyni Danakilskal w okolicach wulkanu Dallol.

Można powiedzieć, że ta okolica to wrota piekieł. Średnia temperatura roczna, która wynosi około +34 stopni Celsjusza, +50 to standard i nigdy nie odnotowano niższej niż +23 stopnie. Nawet w zimie temperatura potrafi przekroczyć 45 stopni. Nieoficjalny rekord temperatury to +67 stopni Celsjusza.

Temperatura to nie wszystko. Wszędzie pełno gejzerów i gorących źródeł, hiper kwaśne baseny solankowe, wykwity soli żelaza, siarkowe tarasy, a wszystko dlatego, że obszar umiejscowiony jest na obszarze Wielkich Rowów Afrykańskich powstałych w wyniku potężnych ruchów tektonicznych oddalających Afrykę od Azji.

Francuski i Hiszpański zespół naukowców pod kierownictwem biolożki Purificación Lopeza Garcia z Francuskiego Narodowego Centrum Badań Naukowych (CNRS) opublikował w Nature Ecology & Evolution raport, twierdzący, że w ekstremalnych basenach w Dallol nie ma żadnego życia.

„Po przeanalizowaniu znacznie większej ilości próbek niż w poprzednich pracach, z odpowiednimi kontrolami, aby nie zanieczyszczać ich i dobrze skalibrowaną metodologią, zweryfikowaliśmy, że nie ma życia mikrobiologicznego w tych słonych, gorących i kwaśnych basenach ani w przyległych, bogatych w magnez jeziorach solankowych” - mówi López García.

Badania zespołu pokazują, że są miejsca na Ziemi, które są sterylne, nawet jeśli zawierają wodę w stanie ciekłym. Obecność wody często jest wykorzystywana jako kryterium możliwości istnienia życia, ale to nie oznacza, że ono musi tam być.

„Nie spodziewamy się, że znajdziemy formy życia w podobnych środowiskach na innych planetach, a przynajmniej nie oparte na biochemii podobnej do biochemii ziemskiej" - podkreśla Lopez Garcia, i zachęca do dużej ostrożności podczas wyciągania wniosków w astrobiologii.

Istoty żywe, zwłaszcza mikroorganizmy, mają zaskakującą zdolność adaptacji do najbardziej ekstremalnych środowisk na naszej planecie. Te, które znoszą najbardziej skrajne warunki nazywamy nazwę ekstermofilami. Najczęściej są to organizmy jednokomórkowe, ale znane są również organizmy należące do innych grup. Znane są więc owady z rodziny Grylloblattidae, które znoszą ekstremalnie niskie temperatury jak i bakteria potrafiąca przetrwać w ekstremalnych warunkach niskiej temperatury, wysokiego ciśnienia, zmniejszonej zawartości tlenu i minimalnych ilości pożywienia. Taką bakterię odkryto w w 2008 roku w lodach Grenlandii. Znalezione egzemplarze przeżyły ponad 120 tysięcy lat w lodzie na głębokości 3 tysięcy metrów.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Kosmos
Wszechświat bez ciemnej materii? Nowa hipoteza wzbudza kontrowersje
Kosmos
NASA szuka sposobu na sprowadzanie próbek z Marsa. Tanio i szybko
Kosmos
Odszedł Peter Higgs, odkrywca boskiej cząstki
Kosmos
Badania neutrin pomogą rozwiązać zagadkę powstania wszechświata
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Kosmos
Księżyc będzie miał własną strefę czasową? Biały Dom nakazał ustalenie standardu