Od połowy stycznia świat żyje epidemią koronawirusa (SARS-CoV-2). Sąsiadujące ze sobą Wuhan i Huanggang 23 stycznia zostały poddane kwarantannie, w Ezhou zamknięto dworzec kolejowy. Ostatnim pociągiem do Wuhan przyjeżdża Chen Qiushi, trzydziestoczteroletni prawnik i aktywista, który na chińskich portalach społecznościowych opisywał antyrządowe protesty w Hong Kongu. Za publikowane treści został zablokowany przez władze. Przebieg epidemii postanawia więc relacjonować na Twitterze i YouTubie, które w Chinach są nielegalne.
Chen Qiushi szybko zdobył popularność. Na Twitterze obserwuje go 292 tys. osób, na YouTubie ma ponad czterysta pięćdziesiąt tysięcy subskrypcji, a jego najbardziej popularny film wyświetlono ponad dwa miliony razy. Przebieg epidemii relacjonował wyposażony jedynie w gogle i maskę na twarz. Odwiedzał szpitale i filmował to, co widział. Opowiadał, że dla chorych brakuje łóżek, nie ma wystarczającej ilości lekarzy. Jedno z najbardziej poruszających nagrań pokazuje kobietę obejmującą zmarłego na wózku inwalidzkim mężczyznę. Niektóre komentarze nagrywa w swoim pokoju. „Boję się. Przede mną jest choroba, za mną rząd chiński i administracja. Ale dopóki żyję, będę mówił o tym, co widziałem i słyszałem. Nie boję się śmierci. Dlaczego powinienem bać się ciebie, Partio Komunistyczna?” – mówi do kamery ze łzami w oczach.
Kilka dni po opublikowaniu filmu, mężczyzna zniknął w niejasnych okolicznościach. W czwartek 6 lutego, Chen znów udał się do szpitala i od tamtej pory nie było z nim kontaktu. Matka blogera na Twitterze opublikowała film, w którym mówi, że jej syn zaginął. Otrzymała wtedy oświadczenie od władz, że Qiushi został poddany przymusowej kwarantannie. Internauci nie uwierzyli w te słowa. Na chińskim portalu Sina Weibo, pojawiły się komentarze, nawołujące do ujawnienia prawdziwych informacji. – Zabij mnie, a wyjdzie dziesięć tysięcy innych wersji mnie – te słowa, w których internauta odwołał się do wiersza z filmu Stephena Chowa, przytacza brytyjski dziennik „The Guardian”. Na Twitterze z kolei pojawił się film, pod którym zapoczątkowano hashtag „findQiushi”. Po dziesięciu godzinach od publikacji materiału, podano go dalej prawie dwa tysiące razy. Za aktywistą wstawił się między innymi chiński dziennikarz i rysownik bloga Rough Estimate. Na swoim Twitterze napisał: „Pamiętacie tych informujących o koronawirusie: pielęgniarkę z Wuhan, lekarzy krematorium, Fang Bina, Li Wenlianga, Chena Qiushiego, Gao Feiego. Poszli do więzienia lub umarli, aby powiedzieć światu prawdę, nie zapominajcie o nich. Są tysiące innych, o których nigdy się nie dowiemy”.
Remember the coronavirus whistleblowers: the Wuhan nurse, the crematorium doctors, Fang Bin, Li Wenliang, Chen Qiushi, Gao Fei. They have either died or gone to prison to tell the world the truth, don’t forget them. There are thousands more we will never know about #coronavirus
— John Martin (@JohnMartin_re) February 9, 2020
Pojawiły się również głosy, popierające władze chińskie. – Chodził po szpitalach w samej masce. Pewnie też zachorował. Nic dziwnego, że poddano go kwarantannie – napisał na Twitterze jeden z internautów. Na Twitterze Chena, kierowanym teraz przez jego przyjaciół, pojawił się wpis, wzywający do pomocy m.in. Donalda Trumpa, Mike’a Pence'a i organizacje walczące o poszanowanie praw człowieka. W ciągu niecałej godziny miał prawie dwieście udostępnień. Odpowiedzi nie było. W czwartek minęło dwadzieścia jeden dni od zaginięcia aktywisty. Internauci zauważają, że nawet jeśli Qiushi został rzeczywiście poddany przymusowej kwarantannie, to jej czas powinien minąć po czternastu dniach. Z mężczyzną nadal nie ma kontaktu, nawet telefonicznego.
To nie pierwszy raz, gdy w związku z epidemią koronawirusa, chińskie władze ograniczyły wolność słowa. W grudniu Li Wenliang, lekarz ze szpitala w Wuhan, opublikował informację o wykrytej u kilku pacjentów chorobie „podobnej do SARS”. Władze aresztowały go pod zarzutem szerzenia plotek. Lekarz jest jedną z ofiar wirusa, zmarł 7 lutego. Dwa dni później, miało dojść do aresztowana Fanga Bina, biznesmena z Wuhan, który kręcił filmy w szpitalach miejskich. Według RTHK – stacji radiowej i telewizyjnej z Hong Kongu, na jednym z nich miał pokazać kartkę z napisem „oddajcie władzę narodowi”.
Chiny są krajem, w którym faktyczną władzę pełni jedna frakcja – Komunistyczna Partia Chin. Od wielu lat ogranicza ona swobody obywatelskie i wolność słowa, toteż Państwo Środka znajduje się na 177. miejscu w rankingu wolności prasy Reporterów Bez Granic."
