Odliczenie VAT związanego z budową i utrzymaniem świetlic

Kwestia prawa do odliczenia VAT z wydatków poniesionych przez gminę na budowę i bieżące utrzymanie świetlic była przedmiotem interpretacji wydanej przez dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dyrektor KIS) z 23 maja 2018 r. (sygn. 0115-KDIT1-2.4012.215.2018. 1.AJ).

Czytaj także: VAT: zmiana przeznaczenia obiektu daje prawo do odliczenia podatku

Interpretacja została wydana na wniosek gminy, która na lata 2018-2019 zaplanowała realizację inwestycji polegającej na budowie świetlicy wiejskiej, która miała zostać częściowo sfinansowana ze środków europejskich pozyskanych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Gmina podała również, że na jej terenie znajdują się już tego typu obiekty, które pełnią funkcje społeczno-kulturalne i są zarządzane bezpośrednio przez gminę za pośrednictwem obsługującego ją urzędu gminy.

W związku z budową świetlicy i utrzymaniem już istniejących świetlic gmina ponosiła wydatki m.in. na prace budowlane, remontowe, usługi projektowe, a także na zakup energii elektrycznej, dostarczanie wody i odbiór ścieków oraz usługi ochroniarskie. Co do sposobu wykorzystania świetlic, gmina wskazała, że mogą być one wykorzystane dwojako. Po pierwsze, świetlice mogą być nieodpłatnie udostępniane mieszkańcom na cele „gminne", takie jak organizacja zajęć, konkursów czy szkoleń, zarówno dla dzieci jak i dorosłych prowadzonych przez organizacje pozarządowe mające siedzibę na terenie gminy. Co do zasady udostępnianie następuje wówczas według ustalonego z góry harmonogramu. Drugim sposobem wykorzystania świetlic jest ich odpłatne udostępnianie na rzecz osób fizycznych i prawnych, m.in. w celu organizacji spotkań okolicznościowych czy handlowych a także na potrzeby prowadzenia odpłatnych zajęć edukacyjnych, szkoleń i kursów. Odpłatne udostępnianie co do zasady będzie następowało poza harmonogramem przewidzianym dla nieodpłatnego ich wykorzystania. Zasady odpłatnego udostępniania świetlic zostały przyjęte w drodze zarządzenia wójta w sprawie przyjęcia regulaminu wynajmu świetlic wiejskich. Zarządzenie to nie określa wprost w jakich dniach i godzinach świetlice będą wykorzystane w dany sposób, gdyż wykorzystanie to będzie zależne od zapotrzebowania na daną formę udostępniania. Wobec tak nakreślonego stanu faktycznego, gmina wystąpiła z pytaniem, czy będzie jej przysługiwało prawo do odliczenia VAT związanego z wydatkami inwestycyjnymi oraz bieżącymi dotyczącymi świetlic.

Zdaniem gminy, powinna mieć ona prawo do częściowego odliczenia VAT związanego z opisanymi wydatkami przy zastosowaniu prewspółczynnika VAT właściwego dla urzędu gminy, obliczonego według wzoru zawartego w rozporządzeniu MF z 17.12.2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników. W ocenie gminy, prawo to powinno przysługiwać niezależnie od faktycznego sposobu wykorzystania świetlic w danym okresie, gdyż decydujące znaczenie ma jej zdaniem przeznaczenie świetlic do wykonywania czynności opodatkowanych.

Dyrektor KIS jedynie częściowo zgodził się ze stanowiskiem gminy, uznając je za prawidłowe w części dotyczącej wydatków inwestycyjnych, natomiast w odniesieniu do wydatków na bieżące utrzymanie świetlic stwierdził, że stanowisko gminy jest nieprawidłowe. Organ wprawdzie zgodził się z wnioskodawcą co do tego, że będzie jej przysługiwało prawo do częściowego odliczenia VAT w oparciu o prewspółczynnik wyliczony zgodnie z przepisami rozporządzenia, jednak zaznaczył, że prawo to będzie przysługiwało wyłącznie w okresach, w których dana świetlice faktycznie będzie wykorzystana do wykonania czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Zdaniem dyrektora KIS gmina powinna zatem każdorazowo badać, czy takie czynności wystąpiły i jeśli okaże się, że w danym okresie brak było sprzedaży opodatkowanej związanej z konkretną świetlicą gmina nie będzie miała prawa do odliczenia VAT w tym zakresie.

Komentarz eksperta

Janina Fornalik, doradca podatkowy, partner w MDDP

Stanowisko organu podatkowego zaprezentowane w omawianej interpretacji jest moim zdaniem słuszne. Podstawowym warunkiem odliczenia podatku naliczonego jest bowiem związek dokonanych zakupów z czynnościami opodatkowanymi podatnika. W drugim kroku – jeśli powyższy warunek jest spełniony – należy określić zakres odliczenia VAT. W przypadku wydatków inwestycyjnych dotyczących budowy świetlicy, istotny jest zamiar jej wykorzystania do wykonywania czynności opodatkowanych i przyjmuje się odliczenie wstępne VAT, które jest korygowane przez okres kolejnych 10 lat po oddaniu inwestycji do użytkowania (według aktualnego w danym roku prewspółczynnika). Natomiast w odniesieniu do wydatków związanych z bieżącym utrzymaniem świetlicy, ich powiązanie z czynnościami opodatkowanymi powinno być weryfikowane na bieżąco w każdym okresie rozliczeniowym. Przykładowo, opłata za energię w danym miesiącu jest związana z użytkowaniem świetlicy w tym miesiącu i trudno byłoby uzasadnić, że jest związana z odpłatnym udostępnieniem świetlicy w kolejnych miesiącach. Takie stanowisko już od dłuższego czasu prezentują również sądy administracyjne, np. NSA w wyroku z 14.11.2014 r. (sygn. akt I FSK 2117/13).

Zwroty Interpretacje i Wyjaśnienia Urzędów Finanse samorządu Z Życia Samorządów